Παρουσίαση του βιβλίου «Η ευχή μέσα στον κόσμο»: "Τα μέρη της ευχής - Οι τρόποι της ευχής"

Απόσπασμα:

Τα μέρη της ευχής

π. Χρ.: Γέροντα, τι είναι η ευχή, και τι περιλαμβάνει; Τι περιλαμβάνει αυτή η ευχή; Είπατε προηγουμένως «Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του Θεού ελέησόν με». Τι περιλαμβάνει τώρα αυτή η καρδιακή προσευχή; Τι μας θυμίζει; Έχει σχέση με… για να βοηθήσω λίγο την κουβέντα μας, έχει σχέση με τις κραυγές που έβγαζαν οι λεπροί «Ιησού επιστάτα ελέησον ημάς».

π. Στ.: Βεβαίως έχει σχέση. Και όχι μόνον αυτό, αλλά και ο τυφλός φώναζε «Ιησού Υιέ Δαυίδ ελέησόν με». Και βλέπομε και την Χαναναία, να ζητά την βοήθεια του Αγίου Θεού, «Ιησού Υιέ Δαυίδ ελέησόν με, ότι η θυγάτηρ μου, κακώς δαιμονίζεται». Όλες αυτές οι προσευχές έχουν σχέση με την παντοδυναμία του Αγίου Θεού στο όνομά Του. Το επαναλαμβάνω, «είναι το υπέρ παν όνομα στο οποίον παν γόνυ κάμπτει, επουρανίων, επιγείων και καταχθονίων» γι’ αυτό και χωρίζεται ευχή, το «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με», σε δυο μέρη.

Περιλαμβάνει το δογματικό μέρος, «Κύριε Ιησού Χριστέ», εις το οποίον αναγνωρίζουμε την θεότητα αφενός μεν, και την θεανθρωπότητα αφετέρου του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, και αφετέρου ότι ημείς είμεθα αδύναμοι, είμεθα αμαρτωλοί και ζητούμε το έλεός Του. Είμεθα στη θέση του λεπρού, στη θέση του τυφλού, στη θέση του οποιουδήποτε αμαρτωλού από την οποία ζητούμε το έλεός Του. Είμαστε στη θέση του τελώνου που φωνάζουμε χτυπώντας το στήθος μας: «Ο Θεός ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ». Είμαστε στη θέση του ασώτου υιού και γονατίζουμε μπροστά στον Κύριο και λέμε «Ήμαρτον εις τον ουρανόν και ενώπιόν Σου. Ποίησόν με ως ένα των μισθίων σου».

Αυτό είναι η ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με», το δογματικό μέρος,
και το ικετευτικό μέρος για τη σωτηρία μας.

Οι τρόποι της ευχής

π. Χρ.: Εκεί στις «Περιπέτειες ενός προσκυνητού» που αναφέρατε προηγουμένως, γέροντα, αναφέρονται κάποιοι τρόποι δια την ευχή. Μπορείτε να μας πείτε, ποιοι είναι αυτοί οι τρόποι; Δηλαδή, πώς τονίζουμε την ευχή, τι τονίζουμε, εγώ θυμούμαι στο Άγιον Όρος το περιβόλι της Παναγίας μας, άκουγα κάποιους μοναχούς να τονίζουν «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με», κάποιοι άλλοι να τονίζουν «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με», δεν ξέρω, αυτοί είναι τρόποι έτσι εκφράσεως της ευχής;

π. Στ.: Εδώ τονίζονται κάποιες λέξεις αλλά δεν είναι τρόποι ευχής. Η ευχή έχει τρόπους αλλά δεν έχει ούτε μεθόδους, ούτε τεχνικές. Είναι έκφρασις μιας βαθειάς κραυγής προς τον Θεόν για να μας λυπηθεί. Οι τρόποι έγκεινται όσοι υπάρχουν, - και θα αναφέρουμε τρεις - τέσσερεις μονάχα,- αναφέρονται κυρίως στο πως θα μπορέσουμε να συγκεντρώσουμε το νου μας, ή πιο καλύτερα την προσοχή του νου μας, πάνω στις λέξεις που λένε ή τα χείλη μας ή ο ενδιάθετος λόγος.

Ένας τρόπος είναι: εισπνέομε, λέμε «Κύριε Ιησού Χριστέ», εκπνέουμε, λέμε «ελέησόν με». Έχοντας κατά κάποιον τρόπον, εφόσον έχομε εδώ μία πολυθρόνα που έχει, βραχίονα, ακουμπούμε το χέρι κατ’ αυτήν την έννοια, έτσι, και εισπνέομε όσο μπορούμε με περισσότερο φυσικό τρόπο. Δηλαδή σύμφωνα με το ρυθμό της δικής μας αναπνοής, «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». Όπως αναπνέουμε, και εκπνέουμε, βάζουμε στην εισπνοή το «Κύριε Ιησού Χριστέ», και στην εκπνοή βάζουμε το «ελέησόν με». Αυτός είναι ένας απλός τρόπος.

Υπάρχει άλλος τρόπος: Εισπνέουμε βαθειά, - τον οποίον συνιστά και ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, - εισπνέουμε βαθειά, κρατούμε την αναπνοή μας, και λέμε όσο μπορούμε δυνατά από μέσα μας, δυνατά όμως, όπως θα το φωνάζαμε δυνατά, εξωτερικά με τα χείλη μας, με το στόμα μας, δυνατά, «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με». Ώσπου να δούμε ότι αρχίζει και εξαντλείται η σωματική μας δύναμη στο κράτημα της αναπνοής, και τότε εκπνέουμε πάλι φυσικά. Και ξανά πάλι το ίδιο.

Mε αυτό τον τρόπο, είτε καθιστοί είμαστε, είτε είμαστε όρθιοι, ή ακόμα μπορούμε και να βαδίζουμε, μπορούμε να κάνουμε και να λέμε την ευχή, «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με», άλλοτε είτε κρατώντας το κομποσχοίνι, και σε κάθε κόμπο να λέμε «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με», είτε χωρίς το κομποσχοίνι, απλώς με τη βοήθεια, της αναπνοής. Το μυστικό, και ο τρόπος βρίσκεται, -και ειδικά αυτό αναφέρεται για τους αρχαρίους, για κείνους που βρίσκονται στην πρώτη Δημοτικού Σχολείου,- είναι να μάθουμε να συγκεντρώνουμε το νου μας, πάνω σ’ αυτές τις πέντε λέξεις, χωρίς να έχουμε σχήματα μέσα μας, ούτε φαντασίες, ούτε εικόνες, ούτε ιδέες, ούτε είδη, τίποτα. Ούτε άσχημα, ούτε καλά. Το μυαλό μας να είναι τελείως κενό. Η δύναμις της προσοχής, πρέπει να συγκεντρώνεται πάνω στις πέντε λέξεις.
Με μία όμως προϋπόθεση: ότι λαχταράμε να σωθούμε. Να σωθούμε. Φωνάζουμε, «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με», με όλη τη δύναμη της ψυχής μας, όπως φώναζαν όλοι αυτοί προηγουμένως που αναφέραμε.

Και έτσι λέμε την ευχή. Με αυτόν τον τρόπο. Για να μπορέσει ο νους να ενωθεί με τις λέξεις, ή καλύτερα, ο νους να αποκτήσει νοητά πλοκάμια, να αρπάξει αν είναι δυνατόν την ευχή, να την εγκλωβίσει μέσα της, και εν συνεχεία να την κατεβάσει κάτω, δηλαδή, να τη σπρώξει προς το μέρος της καρδιάς.

Σημειώσεις - Παρατηρήσεις

---

1.    Στο κείμενο έχουν προστεθεί τίτλοι στις θεματικές ενότητες.

2.    Το παρόν κείμενο δεν αντικαθιστά και δεν αποδίδει τέλεια την ζωντανό λόγο, αλλά χρησιμοποιείται μόνον αντί σημειώσεων για μετέπειτα μελέτη και ωφέλεια.

3.    Η αποτύπωση καταλήξεων, λέξεων και φράσεων, ακολουθεί κατά δύναμιν τον τρόπο εκφοράς των.

4.    Μας συγχωρείτε για το μονοτονικό και τυχόν λάθη ορθογραφίας.

5.    Η ομιλία αυτή έχει ήδη δημοσιευτεί σαν video στο Internet, στην παρακάτω διεύθυνση http://www.youtube.com/watch?v=ocJR7zgxmj8&feature=related

Απομαγνητοφώνηση από την συνέντευξη που έδωσε ο Πρωτοπρεσβύτερος π.  Στέφανος Αναγνωστόπουλος εις τον π.  Χρύσανθο Στελλάτο στις 10/7/2007, τα πλαίσια της εκπομπής «Λυχνοστάτης», του εκκλησιαστικού τηλεοπτικού σταθμού «ΛΥΧΝΟΣ» της Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών

oodegr.com

Η ευχή μέσα στον κόσμο