"Η άσκηση της αρετής μέσα στην οικογένεια"

– Γέροντα, μιὰ μητέρα δίνει ἁγιασμὸ στὸ παιδί της καὶ τὸ παιδὶ τὸν φτύνει. Τί νὰ κάνη; 

– Νὰ κάνη προσευχὴ γιὰ τὸ παιδί της. Ἴσως καὶ ὁ τρόπος ποὺ δίνει στὸ παιδὶ τὸν ἁγιασμὸ νὰ τοῦ προκαλῆ ἀντίδραση. Γιὰ νὰ εἶναι τὰ παιδιὰ στὸν δρόμο τοῦ Θεοῦ, πρέπει καὶ οἱ γονεῖς νὰ ζοῦν σωστὰ πνευματικά. Μερικοὶ γονεῖς ποὺ θρησκεύουν προσπαθοῦν νὰ βοηθήσουν τὰ παιδιά τους νὰ γίνουν καλὰ παιδιά, ὄχι γιατὶ τοὺς ἀπασχολεῖ ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς τους, ἀλλὰ γιατὶ θέλουν νὰ ἔχουν καλὰ παιδιά.
Περισσότερο δηλαδὴ τοὺς στενοχωρεῖ τί θὰ πῆ ὁ κόσμος γιὰ τὰ παιδιά τους, παρὰ μήπως πᾶνε στὴν κόλαση. Τότε πῶς νὰ βοηθήση ὁ Θεός; Σκοπὸς δὲν εἶναι νὰ πηγαίνουν τὰ παιδιὰ μὲ τὸ ζόρι στὴν ἐκκλησία, ἀλλὰ νὰ ἀγαπήσουν τὴν ἐκκλησία. Νὰ μὴν κάνουν τὸ καλὸ μὲ τὸ ζόρι, ἀλλὰ νὰ τὸ αἰσθανθοῦν ὡς ἀνάγκη.
Ἡ ἁγία ζωὴ τῶν γονέων πληροφορεῖ τὶς ψυχὲς τῶν παιδιῶν καὶ ὑποτάσσονται φυσιολογικά. Ἔτσι μεγαλώνουν μὲ εὐλάβεια καὶ μὲ διπλὴ ὑγεία, χωρὶς ψυχικὰ τραύματα. Ἂν οἱ γονεῖς ζορίζουν τὸ παιδί τους ἀπὸ φόβο Θεοῦ, βοηθάει ὁ Θεὸς καὶ βοηθιέται τὸ παιδί.
Ἂν ὅμως τὸ κάνουν ἀπὸ ἐγωισμό, τότε δὲν βοηθάει ὁ Θεός. Πολλὲς φορὲς ταλαιπωροῦνται τὰ παιδιὰ ἀπὸ τὴν ὑπερηφάνεια τῶν γονέων.

– Γέροντα, μερικὲς μητέρες μᾶς ρωτοῦν τί προσευχὴ νὰ κάνουν παιδιὰ τριῶν‐τεσσάρων ἐτῶν;

– Νὰ τὶς πῆτε: «Ἐσύ, μάνα εἶσαι· κοίταξε πόσο ἀντέχει τὸ παιδί σου». Νὰ μὴ βάζουν τυπικό.

– Ἐδῶ, Γέροντα, τὰ παιδάκια ποὺ φέρνουν οἱ γονεῖς στὶς ἀγρυπνίες μήπως κουράζονται;

– Στὸν ὄρθρο νὰ τὰ ἀφήνουν λίγο νὰ ξεκουραστοῦν καὶ στὴν Θεία Λειτουργία νὰ τὰ παίρνουν στὸν ναό.

Οἱ μητέρες, χωρὶς νὰ ζορίζουν τὰ παιδιά, πρέπει νὰ τὰ μαθαίνουν ἀπὸ μικρὰ νὰ προσεύχωνται. Στὰ χωριὰ τῆς Καππαδοκίας οἱ κάτοικοι ζοῦσαν ἔντονα τὴν ἀσκητικὴ παράδοση. Πήγαιναν μὲ τὰ παιδιά τους στὰ ἀσκητήρια καὶ ἐκεῖ ἔκαναν μετάνοιες καὶ προσεύχονταν μὲ δάκρυα, καὶ ἔτσι μάθαιναν καὶ τὰ παιδιὰ νὰ προσεύχωνται. Οἱ Τσέτες, ὅταν πήγαιναν τὸ βράδυ νὰ τοὺς ληστέψουν, περνοῦσαν ἔξω ἀπὸ τὰ ἐκκλησάκια, ἄκουγαν κλάματα καὶ ἀποροῦσαν. «Καλά, τί γίνεται; ἔλεγαν. Αὐτοὶ τὴν ἡμέρα γελᾶνε καὶ τὴν νύχτα κλαῖνε;». Δὲν μποροῦσαν νὰ καταλάβουν τί συμβαίνει.

Μὲ τὶς προσευχὲς τῶν μικρῶν παιδιῶν μποροῦν νὰ γίνουν θαύματα. Ὅ,τι ζητοῦν ἀπὸ τὸν Θεό, τοὺς τὸ δίνει, γιατὶ ἔχουν ἀθωότητα καὶ ὁ Θεὸς ἀκούει τὴν καθαρὴ προσευχή τους. Θυμᾶμαι, μιὰ φορὰ ποὺ οἱ γονεῖς μας εἶχαν πάει στὸ χωράφι, μὲ εἶχαν ἀφήσει στὸ σπίτι μὲ τὰ δυὸ μικρότερα ἀδέλφια μου. Ξαφνικὰ ὁ οὐρανὸς μαύρισε καὶ ἄρχισε καταρρακτώδης βροχή. «Τί θὰ κάνουν τώρα οἱ γονεῖς μας; εἴπαμε. Πῶς θὰ ἔρθουν στὸ σπίτι;». Τὰ δυὸ μικρὰ ἄρχισαν νὰ κλαῖνε. «Ἐλᾶτε, τοὺς εἶπα, θὰ παρακαλέσουμε τὸν Χριστὸ νὰ σταματήση τὴν βροχή». Γονατίσαμε καὶ τὰ τρία μπροστὰ στὸ εἰκονοστάσι καὶ προσευχηθήκαμε. Σὲ λίγα λεπτὰ ἡ βροχὴ σταμάτησε.

Οἱ γονεῖς πρέπει νὰ βοηθοῦν μὲ διάκριση τὰ παιδιὰ ἀπὸ μικρὰ νὰ πλησιάσουν στὸν Χριστὸ καὶ νὰ ζήσουν ἀπὸ μικρὰ τὶς ἀνώτερες χαρές, τὶς πνευματικές. Ὅταν ἀρχίσουν νὰ πηγαίνουν στὸ σχολεῖο, πρέπει σιγὰ‐σιγὰ νὰ τὰ μάθουν νὰ μελετοῦν κάποιο πνευματικὸ βιβλίο καὶ νὰ τὰ βοηθοῦν νὰ ζοῦν πνευματικά. Τότε θὰ εἶναι ἀγγελούδια καὶ μὲ τὴν προσευχή τους θὰ ἔχουν μεγάλη παρρησία πρὸς τὸν Θεό. Τέτοια παιδιὰ εἶναι κεφάλαια πνευματικὰ γιὰ τὰ σπίτια.
Εἰδικὰ τὰ Συναξάρια πολὺ βοηθοῦν τὰ μικρὰ παιδιὰ στὴν πνευματικὴ ζωή. Ἐγὼ μικρὸς ἔπαιρνα κάτι Συναξαράκια ποὺ ὑπῆρχαν ἐκεῖνα τὰ χρόνια καὶ ἔφευγα στὸ δάσος· μελετοῦσα, προσευχόμουν. Πετοῦσα ἀπὸ τὴν χαρά μου. Ἀπὸ δέκα μέχρι δεκαέξι ἐτῶν, ποὺ ἄρχισε ὁ ἑλληνοϊταλικὸς πόλεμος, ἔζησα ἀμέριμνος τὴν πνευματικὴ ζωή. Οἱ παιδικὲς χαρὲς εἶναι καθαρές· τυπώνονται στὸν ἄνθρωπο καὶ πολὺ τὸν συγκινοῦν, ὅταν μεγαλώση.
Ἂν τὰ παιδιὰ ζοῦν πνευματικά, θὰ ζοῦν χαρούμενα σ᾿ αὐτὴν τὴν ζωὴ καὶ στὴν ἄλλη θὰ χαίρωνται αἰώνια κοντὰ στὸν Χριστό.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Δ’ «Οἰκογενειακή Ζωή»