"Ἡ παλληκαριά δεν έχει βαρβαρότητα"

– Τὰ ἀνδραγαθήματα τὰ κάνουν αὐτοὶ ποὺ ἔχουν παλληκαριά, μεγάλη καρδιὰ – ὄχι μεγάλο μπόι – καὶ εἶναι ἀποφασισμένοι νὰ θυσιασθοῦν. Καὶ στὸν πόλεμο, ὅσοι ἔχουν παλληκαριά, ἐπειδὴ ἔχουν καλωσύνη, δὲν σκοτώνουν, γιατὶ ἡ παλληκαριὰ δὲν ἔχει βαρβαρότητα. Ρίχνουν γύρω‐γύρω ἀπὸ τὸν ἐχθρὸ καὶ τὸν ἀναγκάζουν νὰ παραδοθῆ. Ὁ καλὸς προτιμάει νὰ σκοτωθῆ ἐκεῖνος παρὰ νὰ σκοτώση. Καὶ ὅταν κανεὶς ἔχη τέτοια διάθεση, δέχεται θεϊκὲς δυνάμεις. Οἱ κακοὶ εἶναι φοβητσιάρηδες, ἄνανδροι, θρασύδειλοι· φοβοῦνται καὶ τὸν ἑαυτό τους καὶ τοὺς ἄλλους, γιʹ αὐτὸ ρίχνουν συνέχεια ἀπὸ φόβο. Τότε μὲ τὸν ἀνταρτοπόλεμο, ὅταν ὑπηρετοῦσα στὸν στρατό, εἴχαμε πάει μιὰ φορὰ σὲ ἕνα χωριό. «Δὲν εἶναι ἐδῶ κανεὶς ἀπὸ τοὺς συμμορίτες, μᾶς εἶπαν· ἔχουν φύγει ὅλοι. Μόνο μιὰ τρελλὴ γυναίκα ἔμεινε». Ἕνας λοιπὸν τὴν εἶδε ἀπὸ μακριὰ καὶ ἔρριξε μιὰ–δυὸ ριπὲς μὲ τὸ ὁπλοπολυβόλο! Ἡ καημένη φώναξε «τί σᾶς ἔκανα;», καὶ ὕστερα ἔπεσε κάτω. 

– Ἀπὸ τὸν φόβο του τὸ ἔκανε;

– Ναί, ἀπὸ τὸν φόβο του. Ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος θέλει τὴν εὔκολη λύση γιὰ τὸν ἑαυτό του. Γιὰ νὰ εἶναι σίγουρος, λέει: «Καλύτερα νὰ τὸν ξεκάνω τὸν ἐχθρό». Ὁ λιγώτερο φοβητσιάρης εἶναι καὶ λιγώτερο κακός. Θὰ κοιτάξη νὰ τὸν ἀχρηστέψη τὸν ἐχθρό, νὰ τοῦ σπάση λ.χ. τὸ πόδι, τὸ χέρι· δὲν θὰ τὸν ξεκάνη.

Ἄλλο ἀνδρισμός, λεβεντιά, καὶ ἄλλο κακότητα, ἐγκληματικότητα. Δὲν εἶναι ἀνδρισμὸς νὰ πιάνης τοὺς ἐχθρούς, τοὺς αἰχμαλώτους, καὶ νὰ τοὺς σφάζης. Ἀνδρισμὸς θὰ πῆ νὰ πιάσω τὸν ἐχθρό, νὰ τοῦ σπάσω τὸ ντουφέκι καὶ μετὰ νὰ τὸν ἀφήσω ἐλεύθερο. Ὁ πατέρας μου ἔτσι ἔκανε. Ὅταν ἔπιανε τοὺς Τσέτες1 ποὺ ἔκαναν ἐπιδρομὲς στὰ Φάρασα, ἔπαιρνε τὰ ντουφέκια τους, τὰ ἔσπαζε καὶ τοὺς ἔλεγε: «Εἶστε γυναῖκες· δὲν εἶστε ἄνδρες». Ὕστερα τοὺς ἄφηνε ἐλεύθερους. Μιὰ φορὰ ντύθηκε χανούμισσα, πῆγε στὸ λημέρι τους καὶ ζήτησε τὸν καπετάνιο. Προηγουμένως εἶχε συνεννοηθῆ μὲ τὰ παλληκάρια του, νὰ ἐπιτεθοῦν ἀμέσως μετὰ τὸ σύνθημα ποὺ θὰ τοὺς ἔδινε. Ὅταν οἱ Τσέτες τὸν πῆγαν στὸν καπετάνιο, τοῦ εἶπε: «Διῶξε τοὺς ἄνδρες σου, γιὰ νὰ μείνουμε μόνοι μας». Μόλις ἔμειναν οἱ δυό τους, τοῦ ἅρπαξε τὸ ντουφέκι, τὸ ἔσπασε καὶ τοῦ εἶπε: «Τώρα ἐσὺ εἶσαι γυναίκα· ἐγὼ εἶμαι ὁ Ἐζνεπίδης2». Ἔδωσε τότε τὸ σύνθημα, ὅρμησαν τὰ παλληκάρια του καὶ ἔδιωξαν τοὺς Τσέτες ἀπὸ τὸ χωριό.

Γιὰ νὰ κάνη κανεὶς προκοπή, πρέπει νὰ ἔχη παλαβὴ φλέβα, μὲ τὴν καλὴ ἔννοια. Ἀνάλογα πῶς θὰ ἀξιοποιήση τὴν παλαβὴ φλέβα, θὰ γίνη ἢ ἅγιος ἢ ἥρωας. Ἂν ὅμως δὲν βοηθηθῆ καὶ παρασυρθῆ, μπορεῖ νὰ γίνη ἐγκληματίας. Ἕνας ποὺ δὲν ἔχει παλαβὴ φλέβα δὲν μπορεῖ νὰ γίνη οὔτε ἅγιος οὔτε ἥρωας. Γι᾿ αὐτὸ χρειάζεται νὰ πάρη μπρὸς μέσα μας ἡ μηχανή, νὰ δουλέψη ἡ καρδιά, ἡ παλληκαριά. Ἡ καρδιὰ πρέπει νὰ παλαβώση. Γνωρίζω πολλοὺς στρατιωτικοὺς ποὺ ἀποστρατεύθηκαν καὶ εἶναι ὅλο σκασίλα. Μερικοὶ θέλουν νὰ γίνη πόλεμος, γιὰ νὰ ἀσχοληθοῦν – τόσο πολύ! – ἐνῶ ἄλλος, μόλις τὸν καλοῦν γιὰ ἐπιστράτευση, τρέμει ἢ ἄλλος κάνει τὸν τρελλό, γιὰ νὰ μὴν ὑπηρετήση. Πόσοι ἀπόστρατοι μοῦ λένε ὅτι θέλουν νὰ πᾶνε ἐπάνω στὴν Βοσνία νὰ πολεμήσουν. Δὲν ἔχουν ἀξιοποιήσει τὴν παλληκαριά τους στὴν πνευματικὴ ζωή, γιʹ αὐτό, ὅταν ἀκοῦν γιὰ πόλεμο, χαίρονται νὰ πᾶνε νὰ πολεμήσουν. Αὐτοὶ ποὺ ἔχουν τόση δύναμη, ἂν εἶχαν γνωρίσει τὴν πνευματικὴ ζωή, ξέρεις τί ἄσκηση, τί ἀγῶνες θὰ ἔκαναν; Ἅγιοι θὰ ἦταν.

1 Τοῦρκοι ἀντάρτες.

2 Τὸ ἐπώνυμο τοῦ Γέροντα.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Β’ «Πνευματικὴ Ἀφύπνιση»