"Ρίξτε το παλιό κατάστιχο μέσα στην φωτιά της αγάπης"

– Γέροντα, δὲν μπορῶ νὰ συγχωρήσω εὔκολα τοὺς ἄλλους. 

– Ἐσὺ δὲν θέλεις νὰ σὲ συγχωρῆ ὁ Χριστός;

– Πῶς δὲν θέλω, Γέροντα;

– Τότε, γιατί κι ἐσὺ δὲν συγχωρεῖς τοὺς ἄλλους; Αὐτὸ πρόσεξέ το πολύ, γιατὶ στενοχωρεῖ τὸν Χριστό. Εἶναι σὰν νὰ σοῦ χάρισε δέκα χιλιάδες τάλαντα κι ἐσὺ νὰ μὴ θέλης νὰ χαρίσης στὸν ἄλλον ἑκατὸ δηνάρια17. Νὰ λὲς μὲ τὸν λογισμό σου: «Πῶς ὁ Χριστὸς ποὺ εἶναι ἀναμάρτητος μὲ ἀνέχεται συνέχεια, καὶ ἀνέχεται καὶ συγχωρεῖ δισεκατομμύρια ἀνθρώπους, κι ἐγὼ δὲν συγχωρῶ μιὰ ἀδελφή;».

Μιὰ μέρα ἦρθε στὸ Καλύβι ἕνα παιδὶ ποὺ ἤξερα ὅτι εἶχε παρεξηγηθῆ μὲ κάποιον καί, ἐνῶ ἐκεῖνος τοῦ ζητοῦσε νὰ τὸν συγχωρέση, αὐτὸ δὲν τὸν συγχωροῦσε. Κάποια στιγμὴ μοῦ λέει: «Κάνε προσευχή, Γέροντα, νὰ μὲ συγχωρέση ὁ Θεός». «Θὰ κάνω προσευχή, τοῦ λέω, νὰ μὴ σὲ συγχωρέση ὁ Θεός». Ἀλλὰ ἐκεῖνο πάλι μοῦ εἶπε: «Θέλω, Γέροντα, νὰ μὲ συγχωρέση ὁ Θεός». «Ἂν δὲν συγχωρέσης, εὐλογημένε, ἐσὺ τοὺς ἄλλους, τοῦ εἶπα τότε, πῶς θὰ σὲ συγχωρέση ἐσένα ὁ Θεός;».

Ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ ἀγάπη, ἡ μακροθυμία· δὲν ἔχει καμμιὰ σχέση μὲ τὴν ἀνθρώπινη δικαιοσύνη. Αὐτὴν τὴν δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ πρέπει νὰ ἀποκτήσουμε. Μιὰ νύχτα πῆγε στὸ Κελλὶ τοῦ Παπα‐Τύχωνα ἕνας κοσμικὸς νὰ τὸν ληστέψη. Ἀφοῦ βασάνισε ἀρκετὰ τὸν Γέροντα – τοῦ ἔσφιγγε τὸν λαιμὸ μὲ ἕνα σχοινί –, εἶδε ὅτι δὲν ἔχει χρήματα καὶ ξεκίνησε νὰ φύγη. Τὴν ὥρα ποὺ ἔφευγε, ὁ Παπα‐Τύχων τοῦ εἶπε: «Θεὸς συγχωρέσοι, παιδί μου». Ὁ κακοποιὸς αὐτὸς πῆγε νὰ ληστέψη καὶ ἄλλον Γέροντα, ἀλλὰ ἐκεῖ τὸν ἔπιασε ἡ ἀστυνομία καὶ ὁμολόγησε μόνος του ὅτι εἶχε πάει καὶ στὸν Παπα–Τύχωνα. Ὁ ἀστυνόμος ἔστειλε χωροφύλακα νὰ πάρη τὸν Παπα–Τύχωνα γιὰ ἀνάκριση, ἀλλὰ ὁ Γέροντας δὲν ἤθελε νὰ πάη. «Ἐγώ, παιδί μου, ἔλεγε, συγχώρεσα τὸν κλέφτη μὲ ὅλη τὴν καρδιά μου». Ὁ χωροφύλακας ὅμως δὲν ἔδινε καθόλου σημασία στὰ λόγια του. «Ἄντε, γρήγορα, Γέροντα, τοῦ ἔλεγε! Ἐδῶ δὲν ἔχει ʺσυγχώρησονʺ καὶ ʺεὐλόγησονʺ». Τελικά, ἐπειδὴ ὁ Γέροντας ἔκλαιγε σὰν μωρὸ παιδί, τὸν λυπήθηκε ὁ διοικητὴς καὶ τὸν ἄφησε νὰ γυρίση στὸ Κελλί του. Ὅταν μετὰ θυμόταν ὁ Γέροντας αὐτὸ τὸ περιστατικό, δὲν μποροῦσε νὰ τὸ χωρέση στὸ μυαλό του: «Πὰ‐πὰ‐πά, παιδί μου, ἔλεγε, αὐτοὶ οἱ κοσμικοὶ ἄλλο τυπικὸ ἔχουν· δὲν ἔχουν τὸ ʺεὐλόγησονʺ καὶ τὸ ʺΘεὸς συγχωρέσοιʺ»!

– Γέροντα, τί εἶναι ἡ μνησικακία; Νὰ θυμᾶσαι τὸ κακὸ ποὺ σοῦ ἔκαναν ἢ νὰ αἰσθάνεσαι κακία γιὰ ἐκεῖνον ποὺ σοῦ τὸ ἔκανε;

– Ἂν θυμᾶσαι τὸ κακὸ καὶ λυπᾶσαι, ὅταν αὐτὸς ποὺ σοῦ τὸ ἔκανε πάη καλά, ἢ χαίρεσαι, ὅταν δὲν πάη καλά, αὐτὸ εἶναι μνησικακία. Ἂν ὅμως, παρὰ τὸ κακὸ ποὺ σοῦ ἔκανε ὁ ἄλλος, χαίρεσαι μὲ τὴν προκοπή του, αὐτὸ δὲν εἶναι μνησικακία. Αὐτὰ εἶναι τὰ κριτήρια, γιὰ νὰ ἐλέγξης τὸν ἑαυτό σου σ᾿ αὐτὸ τὸ θέμα.

Ἐγὼ πάντως, ὅ,τι κακὸ κι ἂν μοῦ κάνη ὁ ἄλλος, τὸ ξεχνῶ· ρίχνω τὸ παλιὸ κατάστιχο μέσα στὴν φωτιὰ τῆς ἀγάπης καὶ καίγεται. Τότε μὲ τὸν ἀνταρτοπόλεμο, τὸ 1944, μιὰ μέρα εἶχαν ἔρθει στὸ χωριό μας ἀντάρτες. Ἔκανε πολὺ κρύο. Εἶπα: «Τί θὰ ἔχουν νὰ φᾶνε; Θἆναι νηστικοί. Ἂς τοὺς πάω λίγο ψωμί». Ὅταν τοὺς τὸ πῆγα, μὲ πέρασαν γιὰ ὕποπτο. Οὔτε κἂν σκέφθηκα ὅτι στὰ βουνὰ κυνηγοῦσαν τὰ ἀδέλφια μου. Τί εἶπε ὁ Χριστός; «Ν᾿ ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθρούς σας καὶ νὰ κάνετε καλὸ σ᾿ αὐτοὺς ποὺ σᾶς μισοῦν»18.

17 Βλ. Ματθ. 18, 23‐35. Ἡ ἀξία τῶν 10.000 ταλάντων ἦταν ἑπτὰ χιλιάδες φορὲς μεγαλύτερη ἀπὸ τὴν ἀξία τῶν 100 δηναρίων.

18 Βλ. Ματθ. 5, 44· Λουκ. 6, 27.  

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’ «Πάθη καὶ Ἀρετὲς»