Μεγάλη Τετάρτη - το Άγιο Ευχέλαιο

Υπό Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αντινόης κ.κ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ

Η Αγία Ορθόδοξό μας Εκκλησία θέσπισε να τελείται την Αγία και Μεγάλη Τετάρτη το Ιερό Μυστήριο του Αγίου Ευχελαίου. Το μυστήριο αυτό είναι ένα από τα εφτά Ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας. Μέσα στο ιερό Ευαγγέλιο βλέπουμε, ότι οι άγιοι Απόστολοι σε πολλές περιστάσεις άλειφαν με ευλογημένο ελαιόλαδο τους ασθενείς και εθεραπεύοντο (Μαρκ. 6:13). Έτσι, η Ορθόδοξος Εκκλησία, που συνεχίζει απαραχάρακτα την Αποστολική Παράδοση, τελεί αυτό το Ιερό Μυστήριο, για την θεραπεία των ψυχικών και σωματικών ασθενειών των πιστών Ορθοδόξων Χριστιανών.

Για το Ιερό Μυστήριο του Ευχελαίου μας μιλά ο άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, ο οποίος προτρέπει τους πιστούς: Εάν κάποιος είναι ασθενείς, να προσκαλέσει τους πρεσβυτέρους της Εκκλησίας, και αφού προσευχηθούν γι’ αυτόν, να τον αλείψουν με λάδι στο όνομα του Κυρίου. Και η προσευχή της πίστεως θα σώσει εκείνον, που υποφέρει, και ο Κύριος θα τον σηκώσει από κρεβάτι του πόνου, και αν έχει διαπράξει αμαρτήματα, θα συγχωρεθούν. Τέλος, προτρέπει όλους, να εξομολογούνται τα παραπτώματά τους ο ένας στον άλλο, και να προσεύχονται για να θεραπευθούν (Ιακ. 5:14-15).Δύο είναι τα στοιχεία του Ιερού Μυστηρίου. Το ορατό, που είναι το λάδι και το δεύτερο είναι η αόρατη Θεία Χάρις, που επικαλούμεθα για να αγιάσει το ελαιόλαδο και να χαρίσει στον κάθε πιστό την ψυχική και σωματική του υγεία.

Χρησιμοποιούμε ελαιόλαδο και κρασί, που συμβολίζουν τη θεραπευτική ενέργεια του Θεού. Γι’ αυτό μέσα στο κανδήλι αντί για νερό βάζουμε κρασί, όπως στην Παραβολή του Καλού Σαμαρείτη το κρασί αποσκοπούσε να απολυμάνει τις πληγές και το λάδι για να απαλύνει τους πόνους. Χρησιμοποιούμε αλεύρι, που προορίζεται να γίνει το πρόσφορο για την λειτουργία της Μεγάλης Πέμπτης. Από αυτό το πρόσφορο θα βγάλει ο ιερέας τον Αμνό, που θα γίνει το Σώμα του Χριστού και θα φυλαχτεί όλο τον χρόνο μέσα στο Άγιο Αρτοφόριο για τις έκτατες ανάγκες.

Χρησιμοποιούμε επτά κεριά σε συμβολισμό της αγιότητας. Διαβάζονται επτά ευαγγέλια, επτά αποστολικά αναγνώσματα και επτά ευχές. Στο τέλος του Ιερού Μυστηρίου όλοι οι πιστοί γονατίζουν και ο ιερέας διαβάζει την συγχωρητική ευχή, με την οποίαν συγχωρούνται τα αμαρτήματα των πιστών που έχουν ήδη εξομολογηθεί. Ο ιερέας κατόπιν μυρώνει τους πιστούς στα διάφορα μέλη του σώματος.

-Στο μέτωπο για τον αγιασμό των σκέψεων μας.

-Στο σαγόνι για τον αγιασμό των λόγων μας.

-Στα χέρια για να είναι άγια τα εξωτερικά και εσωτερικά έργα μας.

Τα Ιερά Μυστήρια της Ορθοδόξου μας Εκκλησίας είναι τα μόνα θεραπευτικά μέσα για να βρει ο άνθρωπος την θεραπεία του. Είναι η ενέργεια του Παναγίου Πνεύματος. Είναι ο μόνος δρόμος για να φτάσουμε στον αγιασμό και στην σωτηρία μας. Γι’ αυτό, ας πλησιάζουμε με πίστη την Χάρη του Θεού και ας ζητήσουμε το έλεος της φιλανθρωπίας Του.

Απόσπασμα από το βιβλίο «Το Ιερόν Ευχέλαιον»
του Πρεσβυτέρου Θεμιστοκλέους Στ.Χριστοδούλου,
εκδόσεις Ομολογία

Πότε τελείται το ιερόν Ευχέλαιον;
Η Ορθόδοξος Ελλαδική Εκκλησία έχει ορίσει το ιερό Μυστήριο του Ευχελαίου να τελείται δημόσια για όλους τους χριστιανούς κάθε Μ. Τετάρτη της Μ. Εβδομάδος. Στη Ρωσία το Ευχέλαιον τελείται κατά τη Μ. Πέμπτη. Η συνήθεια αυτή της τελέσεως του Ευχελαίου θεμελιώνεται στην πίστη της Εκκλησίας ότι αυτό βοήθα στην ψυχική ανόρθωση των ασθενών ανθρώπων για τους όποιους τελείται το μυστήριο και όλων όσων συμπαρίστανται στην ασθένειά των, συγγενών και φίλων. Εξυπακούεται ότι της τελέσεως του ιερού μυστηρίου του Ευχέλαιου, προηγείται το μυστήριο της εξομολογήσεως, όταν αυτό είναι δυνατό. Αλλά και οι παρευρισκόμενοι, για να δεχθούν το μυστήριο του Ευχελαίου, πρέπει να εξομολογούνται, ώστε να αποβαίνει γι’ αυτούς μέσο θεϊκής ενισχύσεως στο έργο τους που είναι η μέριμνα και η φροντίδα των ασθενούντων.

Το Ευχέλαιο καθίσταται αρωγός στο έργο της διακονίας των ασθενούντων αδελφών όχι μόνο στιγμιαία αλλά και για την επιτέλεση παντός έργου αγαθού. Για τον τελευταίο αυτό λόγο καθιερώθηκε από την Εκκλησία να τελείται δημόσια κάθε Μ. Τετάρτη σε συνδυασμό όμως με το μυστήριο της εξομολογήσεως. Έτσι και τα δύο μυστήρια οδηγούν τους χριστιανούς στο άλλο και βασικότατο μυστήριο που είναι η συμμετοχή στη θεία Ευχαριστία.

Ο άγ. Συμεών αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης στο λειτουργικό υπόμνημα του περί του μυστηρίου του αγίου Ευχελαίου τονίζει το χρόνο τελέσεως αυτού, σύμφωνα πάντοτε με την εκκλησιαστική πατερική αντίληψη. Έτσι επισημαίνει τρεις φορές.

α)όταν υπάρχει ασθενής,

β)στην περίπτωση που κάθε πιστός επιθυμεί να προσέλθει στα άχραντα μυστήρια και

γ)σε κάθε άνθρωπο που, αφού έπεσε σε αμάρτημα, εξομολογήθηκε την αμαρτία του, δέχθηκε τον πνευματικό κανόνα από τον εξομολόγο του πνευματικό πατέρα, τον εκτέλεσε και με την άδειά του προσέρχεται στο ιερό μυστήριο της θείας Ευχαριστίας.

Σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις το άγιο Ευχέλαιο συγχωρεί όλα τα αμαρτήματα σύμφωνα με τον απόστολο αδελφόθεο Ιάκωβο. Οι δε προσευχές των ιερέων κατά το μυστήριον του Ευχελαίου αυτό φανερώνουν: 
“Το δε γε ευχέλαιον αναγκαιότατον ως ιερά τελετή και των επτά μυστηρίων υπέρ των αρρωστούντων, ως παρελάβομεν, και υπέρ πιστού παντός βουλομένου προσελθείν τοις φρικτοίς μυστηρίοις, μάλλον δε υπέρ παντός περιπεπτωκότος αμαρτήμασι, και τον κανόνα της μετανοίας τετελεκότος, και προς το κοινωνήσαι σπεύδοντος ένδοσιν παρά του πατρός (του πνευματικού) ειληφότος. αφίησι γαρ η του αγίου ελαίου ιερά τελετή και χρίσις τα αμαρτήματα, ως ο Αδελφόθεος γράφει. και αι ευχαί προ τούτο συντελούσι των ιερέων” .

Υπάρχει η συνήθεια μερικοί πιστοί να θέλουν το Ευχέλαιο να τελείται στα σπίτια των κατά τη Μ. Τετάρτη. Το Ευχέλαιο δεν μπορεί σίγουρα να τελεσθεί σε όλα τα σπίτια των ενοριτών και μάλιστα μιας μεγάλης ενορίας κατά την ίδια ημέρα. Στην επιθυμία αυτή διαφαίνεται η ψευδαίσθηση ότι, εάν τελεσθεί κατά τη Μεγάλη Τετάρτη, έχει μεγαλύτερη ισχύ και κάνει πιο καλό στο σπιτικό τους. Αυτό είναι πρόληψη. Αφού η Εκκλησία μια φορά το χρόνο κατά τη Μ. Τετάρτη επίσημα τελεί το μυστήριο του Ευχελαίου, αυτό σημαίνει ότι οι πιστοί κατ’ αυτήν την ημέρα πρέπει να προσέλθουν στο ναό και να λάβουν το Ευχέλαιο το οποίο σημειωτέον τελείται για όλους τους πιστούς. ῀..

Άλλοι πάλι εκ των χριστιανών μας νομίζουν ότι το Ευχέλαιο πρέπει να τελείται μόνο κατά τη Μ. Τεσσαρακοστή. Αυτό είναι εν μέρει αλήθεια. Σύμφωνα όμως με τα όσα μας ανέφερε και ο άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης κάθε φορά που η αγία μας Εκκλησία διανύει στάδιο καθιερωμένης νηστείας της οποίας έπεται θεία Ευχαριστία, τότε μπορεί να τελείται και το μυστήριο του Ευχελαίου. Άρα δεν τελείται το Ευχέλαιο μόνο κατά τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Τελείται και κατά τις άλλες καθιερωμένες Τεσσαρακοστές, όπως των Χριστουγέννων, τού Δεκαπενταυγούστου, των αγίων Αποστόλων. Αλλά το Ευχέλαιο μπορεί να τελεσθεί ακόμα και όποτε επιθυμεί κάποιος πιστός, εφόσον θα επακολουθήσει θεία Μετάληψη και φυσικά έχει προηγηθεί το μυστήριο της εξομολογήσεως. Τέλος, τελείται και εκτάκτως σε περιπτώσεις ασθενειών, σωματικών και ψυχικών, που δυστυχώς σήμερα ιδιαιτέρως μαστίζουν την κοινωνία μας. .
Άλλοι πάλι εκ των πιστών ισχυρίζονται ότι το Ευχέλαιο τελείται μόνο ημέρα Τετάρτη. Κι αυτό δεν είναι σωστό. Το Ευχέλαιο μπορεί να τελεσθεί κάθε ημέρα. Πιθανόν αυτή η αντίληψη περί της τελέσεως του Ευχελαίου κατά την ημέρα Τετάρτη έγινε εξ’ αιτίας παρεξηγημένης αντίληψης ότι, αφού η Εκκλησία μας το τελεί επίσημα κατά την Μ. Τετάρτη, άρα πρέπει να τελείται κατά τις Τετάρτες όλου του χρόνου. Ή επιλεγείσα ημέρα Τετάρτη από την Εκκλησία έγινε, γιατί της Μ. Τετάρτης ακολουθεί η Μ. Πέμπτη, ημέρα κατά την οποία θα προσέλθουν οι πιστοί μας να κοινωνήσουν των αχράντων μυστηρίων.
Το ιερόν μυστήριου του Ευχελαίου δεν αντικαθιστά το μυστήριον της μετανοίας - εξομολογήσεως

Όπως σημειώσαμε και παραπάνω το μυστήριο του Ευχελαίου τελείται υπέρ υγείας ψυχής και σώματος. Τελείται δε το Ευχέλαιον σε περίπτωση ασθενείας ή ακόμη κατά τις μεγάλες εκκλησιαστικές περιόδους όταν πρόκειται οι πιστοί να μεταλάβουν των αχράντων μυστηρίων. Φυσικά όπως σημειώσαμε πρέπει να προηγείται του Ευχελαίου το μυστήριο της μετανοίας-εξομολογήσεως. Άρα λοιπόν το ευχέλαιο δεν αντικαθιστά το μυστήριο της μετανοίας.

Κάποιοι έχουν την ψευδαίσθηση ότι με την τέλεση του Ευχελαίου συγχωρούνται οι αμαρτίες τους, όσες κι αν έκαναν και στη συνέχεια προσέρχονται στο μυστήριο της θείας Ευχαριστίας, για να μεταλάβουν των άχραντων μυστηρίων. Αυτό δεν είναι σωστό. Αποτελεί πλάνη. Σύμφωνα και με τον άγιο Συμεών Θεσσαλονίκης πρώτα τελείται το μυστήριο της εξομολογήσεως, μετά του ευχελαίου και τέλος της θείας Ευχαριστίας. Αυτή είναι η πατερική γραμμή και κανείς δεν πρέπει διαφορετικά να πράττει.

πηγές:

1.Ενωμένη Ρωμησύνη

2.www.orthmad.gr

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 11, 2017 ΑΠΟ ΤΟΝ/ΤΗΝ A.X.T.

antexoume.wordpress

Η φωτογραφία είναι από το ιστολόγιο: antexoume.wordpress