Όσιος Εφραίμ ο Σύρος. Λόγος για την ενέργεια του μισόκαλου Δαίμονα.

Πατέρες και αδελφοί, ακούστε· διότι συχνά ο Εχθρός υπαγορεύει στον άνθρωπο, λέγοντας «Ακόμη είσαι νέος· απόλαυσε τις επιθυμίες σου. Διότι πόσοι νομίζεις ότι, και έζησαν με τρυφή στον κόσμο, και δε στερήθηκαν τα αιώνια αγαθά; Και εσύ είσαι νέος· φάε, πιες, απόλαυσε τα αγαθά αυτού του κόσμου· και στα γηρατειά σου μετανοείς. Και γιατί θέλεις από τέτοια ηλικία να λειώνεις το σώμα σου;».

Έπειτα αρχίζουν τα γηρατειά. Τότε φέρνει ο απατεώνας φράσεις από τις θείες Γραφές, και λέει· «Άνθρωπε, στενάζεις και αμφιβάλλεις για το έλεος του Θεού, και τον θεωρείς άσπλαχνο; Η θεία Γραφή κηρύττει, ότι ο Θεός είναι σπλαχνικός και φιλάνθρωπος. Τι λοιπόν, δεν ξέρει ότι είσαι γέρος άρρωστος και αδύναμος; Ξέρει ότι δεν μπορείς να νηστεύσεις, ούτε να αγρυπνήσεις, ούτε να χαμοκοιτήσεις.

Δεν τον άκουσες να λέει στα Ευαγγέλια ότι και εκείνοι που τον υπηρετούν από μικρή ηλικία, και εκείνοι που τον υπηρετούν από τη μεσαία ηλικία, και οι γέροι, θα πάρουν ίση ανταμοιβή; Διότι έτσι είπε στο Ευαγγέλιο, ότι και εκείνοι που ήρθαν την πρώτη ώρα, και εκείνοι που ήρθαν την τρίτη, και εκείνοι που ήρθαν την έκτη και την ένατη και την ενδέκατη, πήραν ίση ανταμοιβή (πρβλ. Ματθ. 20, 9-10). Να, και ο προφήτης Δαβίδ προφήτευσε, λέγοντας· “Ευλόγησε ο Θεός τους μικρούς μαζί με τους μεγάλους”» (Ψαλ. 113, 21).

Αυτά τα λόγια θα πει σ’ εκείνους που γνωρίζουν τη Γραφή, για να μην τους αφήσει να πενθήσουν για τις αμαρτίες τους, ούτε στη νιότη τους, ούτε στα γηρατειά. 

Στους αγράμματους όμως, κουνώντας το σπαθί της απόγνωσης, θα πει· «Άνθρωπε, τι σκέφτεσαι; Γιατί εξαπατάς τον εαυτό σου λέγοντας, ότι ο Θεός είναι Θεός εκείνων που μετανοούν; Πόρνευσες, μοίχευσες, λήστεψες, φόνευσες, έκλεψες, είπες ψέματα, αθέτησες τους όρκους σου. Ποια ελπίδα έχεις για σωτηρία; Είσαι για την απώλεια! Γι’ αυτό απόλαυσε τις επιθυμίες σου. Εκείνα τα έχασες, τουλάχιστον μη στερηθείς τα παρόντα».

Αυτά βέβαια είναι τα λόγια του Διαβόλου, αλλά τα λόγια του Χριστού είναι αντίθετα· «Είσαι για την απώλεια, αλλά μπορείς να σωθείς· πόρνευσες, αλλά μπορείς να δείξεις εγκράτεια». Όταν λοιπόν ο Πέτρος ρώτησε, «Πόσες φορές θα συγχωρήσω τον αδελφό μου που μετανοεί», ο Χριστός απάντησε· «Εβδομήντα φορές το επτά» (Ματθ. 18, 21-22). Και λέγοντας αυτό, έδειξε την αδιάκοπη και τη χωρίς τελειωμό συγχώρηση. Και ο άνθρωπος, όπου θα βρεθεί στο τέλος της ζωής του, εκεί και θα κριθεί· είτε στο καλό, είτε στο κακό.

Θυμήσου, αδελφέ, πως σώθηκαν οι αμαρτωλοί, και μην απελπισθείς. Σκέψου τον μακάριο Μανασσή, την πόρνη, τον τελώνη, τον ληστή, τον άσωτο, και θα αποφύγεις το δόλωμα. Όταν θα σου πει, «Απόλαυσε τις επιθυμίες σου», πες σ’ αυτόν, «Και ποια λοιπόν άλλη ωφέλεια προέρχεται από τη βρωμιά των ηδονών, και όχι το αιώνιο πυρ;».

Και όταν μάλιστα σου παρουσιάζει τη φιλανθρωπία του Θεού, να λες σ’ αυτόν· «Και εγώ ξέρω ότι είναι σπλαχνικός και φιλάνθρωπος, αλλά και δίκαιος κριτής· και ξέρω καλά ότι εσένα δε σε λυπήθηκε, ούτε αυτούς που διώχθηκαν μαζί μ’ εσένα, αλλά σας καταδίκασε στο αιώνιο πυρ».

Και αν πει, «Εγώ είμαι ασώματος και δεν έχω αδυναμία, γι’ αυτό δε με λυπήθηκε· αλλά εσένα θα σε λυπηθεί», πες σ’ αυτόν, «Πώς δεν λυπήθηκε τον πρωτόπλαστο Αδάμ, ούτε την Εύα, ούτε τον Κάϊν, ούτε τους ανθρώπους στον κατακλυσμό, ούτε τους Σοδομίτες, αλλά και ούτε τον μαθητή του; Και αν δε λυπήθηκε τον μαθητή του, πως θα λυπηθεί εμένα; Φύγε μακριά από μένα, δραπέτη του ουρανού». Και σφράγισε τον εαυτό σου με το σημείο του σταυρού, και θα φύγει μακριά από σένα.

Αδελφοί μου, ας μην υπακούσουμε στον Εχθρό που μας συμβουλεύει πονηρά για να μας οδηγήσει στην απώλεια,  και ανταμοιβή για έργα, για λόγια, για λογισμούς, για κινήματα της ψυχής, για σκέψεις.

Γνωρίζοντας όλα αυτά, ας ασφαλίσουμε τους εαυτούς μας, για να βρούμε ανάπαυση μαζί μ’ εκείνους που φοβούνται τον Κύριο, καθώς οι εχθροί μας δε θα έχουν να πουν τίποτε κακό για μας κατά τη μέρα της φοβερής κρίσης· και ας εργασθούμε μαζί με όλους αυτούς το αγαθό· διότι «η πίστη χωρίς τα έργα είναι νεκρή» (Ιακ. 2, 20)· όπως και τα έργα χωρίς την πίστη. Είναι αδύνατο δηλαδή κάποιος που ζει με τρυφή να μπει στη βασιλεία των ουρανών, σύμφωνα με την πιστή φράση του Ευαγγελίου «Προσέχετε μήπως κάποια στιγμή οι καρδιές σας γίνουν αναίσθητες από την κραιπάλη και τη μέθη» (Λουκ. 21, 34).

Πρέπει λοιπόν να είμαστε εμείς έτοιμοι κάθε ώρα, μήπως προσκληθούμε ξαφνικά και βρεθούμε απροετοίμαστοι, και θα λυπηθούν για μας οι άγιοι Άγγελοι που στάλθηκαν σ’ εμάς, απεναντίας όμως θα γελάσουν καγχάζοντας οι πονηροί δαίμονες· μήπως βρεθούμε ως προς το όνομα Χριστιανοί, ως προς τη συμπεριφορά όμως ειδωλολάτρες· διότι ο Χριστιανισμός είναι μίμηση του Χριστού, όσο είναι δυνατό.

Αν δηλαδή στηριχθούμε στο άγιο βάπτισμα και αδιαφορήσουμε για τις άλλες εντολές, γινόμαστε άπιστοι. Ο Χριστός δε θα μας ωφελήσει διόλου, αν επιμένουμε στην κακία και στην αμαρτία· διότι έχουμε ακούσει αυτόν να διακηρύττει στο άγιο Ευαγγέλιο ότι «Δε θα μπει στη βασιλεία των ουρανών καθένας που μου λέει, “Κύριε, Κύριε”, αλλά εκείνος που κάνει το θέλημα του επουράνιου Πατέρα μου» (Ματθ. 7, 21).

Δείτε πως ευαρέστησαν οι Άγιοι τον Θεό. Όχι ροχαλίζοντας και ξαπλωμένοι, αλλά «λιθοβολήθηκαν, πριονίσθηκαν, υπέφεραν πολλές δοκιμασίες, θανατώθηκαν με μάχαιρα, έζησαν με στερήσεις, δοκίμασαν θλίψεις, αντιμετώπισαν κακουχίες, περιπλανήθηκαν στις ερημιές και στα όρη και στα σπήλαια και στις τρύπες της γης» (Εβρ. 11, 37-38).

Γι’ αυτό, αγαπητοί και φιλόχριστοι, ας αγωνισθούμε και εμείς, ο καθένας ανάλογα με τη δύναμη του, για να μη βρεθούμε εντελώς άκαρποι, και μας δεχθεί η αιώνια κόλαση. Όπως λοιπόν το να αμαρτάνουμε εξαρτάται από μας, διότι το επιτρέπει ο Θεός χάρη στη δυνατότητα μας να ενεργούμε όπως θέλουμε, έτσι και το να κάνουμε έργα δίκαια εξαρτάται από μας, διότι βοηθά ο Θεός χάρη στην πρόθεση μας.

Λοιπόν, ας ποθήσουμε τον στενό και γεμάτο δυσκολίες δρόμο, (πρβλ. Ματθ. 7, 14)διότι μ’ αυτόν το δρόμο θα συμβασιλεύσουμε με τον Χριστό. Ας αποφύγουμε μάλιστα τις πορείες του πλατιού και ευρύχωρου δρόμου, ο οποίος προξενεί σ’ εμάς την ατέλειωτη κόλαση (πρβλ. Ματθ. 7, 13). Στο εξής, αδελφοί, ας εργασθούμε το αγαθό με όλο μας το νου· ας νεκρώσουμε το φρόνημα της σάρκας, για να μη βρεθούμε εχθροί του Θεού· ο Παύλος, ο μεγάλος απόστολος του Χριστού, τα έχει πει αυτά (πρβλ. Ρωμ. 8, 7).

Ας κάνουμε ελεημοσύνη. Θα δώσουμε ψωμί, και θα λάβουμε τον ουρανό· θα δώσουμε χρήματα, και θα κατοικήσουμε τον παράδεισο θα δώσουμε ένδυμα, και θα κληρονομήσουμε τη βασιλεία των ουρανών· θα δώσουμε λίγα, για να λάβουμε πολλά· θα δώσουμε την προαίρεσή μας, και θα κατορθώσουμε τα πάντα· θα δώσουμε προθυμία, και θα λάβουμε δύναμη. [Διότι λέει ο Γρηγόριος, ο επίσκοπος Νύσσης «Μόνο η αρετή τρέφει τη δύναμη με τον κόπο, χωρίς να ελαττώνει το δυναμισμό, αλλά τον αυξάνει».]*

* Το κείμενο που περιλάβαμε σε αγκύλες φαίνεται πως προήλθε από σχόλιο στο περιθώριο του χειρογράφου.

Ας δακρύσουμε σ’ αυτή τη ζωή, φιλόχριστοι αδελφοί, για να σβήσουμε την ατέλειωτη φλόγα. Διότι αυτοί που χαριεντίζονται εδώ, θα καταδικασθούν εκεί· αυτοί που κλαίνε εδώ, θα γελάσουν εκεί· αυτοί που χλευάζονται εδώ, θα μακαρισθούν εκεί· αυτοί που πεινούν εδώ, θα χορτάσουν εκεί· αυτοί που διψούν εδώ, θα ξεδιψάσουν εκεί (πρβλ. Λουκ. 6, 21-25). Ας προσέξουμε, ας αγρυπνήσουμε με όση δύναμη έχουμε. Ας μην αποκάνουμε να χτυπάμε την πόρτα (πρβλ. Ματθ. 7, 7. Λουκ. 11, 9) και να παρακαλούμε, και οπωσδήποτε θα μας ανοίξει ο Χριστός ο Θεός μας. Σ’ αυτόν αρμόζει η δόξα, τώρα και πάντοτε και στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

Οσίου Εφραίμ του Σύρου. Έργα. τ. Ε΄.
μετ. Κωνσταντίνου Γ. Φραντζολά.
εκδ. Το Περιβόλι της Παναγίας, εκδ. Α΄ 1994.

greekdownloads.wordpress