Τετάρτη 20 Νοεμβρίου 2024

Οι παράνομες συμβιώσεις

«Οὐκ ἔξεστί σοι ἔχειν τὴν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ σου» (Μᾶρκ. 6,18)

Ακούσατε, ἀγαπητοί μου, τὸ ἱερὸ καὶ ἅγιο Εὐαγγέλιο. Πῶς ἀρχίζει;
«Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ…». Ἔχει σημασία ἡ ἀρχὴ αὐτή. Σημαίνει, ὅτι τὸ Εὐαγγέλιο δὲν εἶνε παραμύθι, ἀλλὰ μιὰ πραγματικότης. Σημαίνει, ὅτι αὐτὸ ποὺ ἱστορεῖ τὸ Εὐαγγέλιο συνέβη σὲ ὡρισμένο χρόνο.

Καὶ τὸ γεγονός, τοῦ ὁποίου τὴ μνήμη ἑορτάζουμε σήμερα, συνέβη σὲ κάποιο χρόνο. Σὲ ποιό χρόνο; «Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ»· ὅταν αὐτοκράτωρ στὴ Ῥώμη ἦταν ὁ Τιβέριος· ὅταν ἀρχιερεῖς στὰ Ἰεροσόλυμα ἦταν ὁ Ἄννας καὶ ὁ Καϊάφας· ὅταν στὴ Γαλιλαία βασίλευε ὁ Ἡρώδης.

Ποιός Ἡρώδης εἶνε αὐτός; Εἶνε ἐκεῖνος ποὺ ἔσφαξε τὰ νήπια στὴ Βηθλεέμ; Ὄχι. Ὁ Ἡρώδης ποὺ λέει σήμερα τὸ Εὐαγγέλιο εἶνε ὁ υἱὸς ἐκείνου. Αὐτὸς εἶνε ὁ Ἡρώδης ὁ Ἀντύπας.

Αὐτὸς διοικοῦσε τὸ βασίλειό του, τὴ Γαλιλαία, δικτατορικῶς. Δὲν εἶχε οὔτε δικαστὰς οὔτε δικαστήρια. Αὐτός ἔκρινε ποιός εἶνε ἔνοχος, αὐτός ἔκλεινε στὶς φυλακές. Μόνος του δίκαζε καὶ κατεδίκαζε εἰς θάνατον. Ἔκανε ὅ,τι ἤθελε.

Καὶ ποιόν ἔκλεισε στὴ φυλακή; ποιόν κατεδίκασε εἰς θάνατον; Ὁ Μωσαϊκὸς νόμος ἐπέβαλλε θανατικὴ ποινὴ στοὺς βλασφήμους, στὰ παιδιὰ ποὺ τολμοῦσαν νὰ χτυπήσουν τὴ μάνα ἢ τὸν πατέρα τους, στοὺς πόρνους, στοὺς μοιχούς, σ᾿ αὐτοὺς ποὺ χωρίζανε τὰ ἀνδρόγυνα, στοὺς μάγους καὶ στὶς μάγισσες. Μὲ λίγα λόγια, ἡ ἐσχάτη αὐτὴ τῶν ποινῶν ἦταν γι᾿ αὐτοὺς ποὺ διέπρατταν μεγάλα ἐγκλήματα.

Ὁ Ἡρώδης ὅμως κατεδίκασε εἰς θάνατον τὸν Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο. Τί κακὸ ἔκανε ὁ Ἰωάννης; Βλαστήμησε τὸ Θεό; Ἐπόρνευσε, ἐμοίχευσε, ἔκανε μαγεῖες; Τίποτε ἀπὸ αὐτά. Ἤτανε ἀθῷος. Καὶ τότε πῶς στὸν ἀθῷο αὐτὸν ὁ Ἡρώδης ὥρισε τὴν ἐσχάτη τῶν ποινῶν, τὸν θάνατο;

Ὁ Ἰωάννης ἔκανε κάποιο κακό, κάποιο ἔγκλημα. Ποιό εἶνε τὸ ἔγκλημά του; Σὲ τέτοια ἐποχή, ἐποχὴ δικτατορίας καὶ ὁλοκληρωτισμοῦ, ποὺ βασιλεύει τὸ ξίφος καὶ ἡ βία, ἔγκλημα εἶνε νὰ πῇ κανεὶς τὴν ἀλήθεια. Ὅλα τὰ ἀνέχεται ἕνα τέτοιο καθεστώς, ἀλλ᾿ ὄχι τὴν ἀλήθεια. Τόλμησες νὰ πῇς τὴν ἀλήθεια; Θὰ ἔχῃς περιπέτεια.

+++

Ὁ Ἰωάννης ἦταν ὁ μόνος μέσα στὸ βασίλειο τοῦ Ἡρώδη ποὺ τόλμησε νὰ πῇ τὴν ἀλήθεια.

Τί εἶχε κάνει ὁ Ἡρώδης; Εἶχε διαπράξει τρία ἁμαρτήματα. Πρῶτον ἔδιωξε τὴ γυναῖκα του. Δεύτερον πῆρε ἄλλη. Τρίτον αὐτὴ ἡ ἄλλη, ποὺ πῆρε, ἦταν ἡ Ἡρωδιάδα ἡ γυναίκα τοῦ ἀδελφοῦ του, μὲ ἄλλα λόγια ἡ νύφη του. Ἦταν δηλαδὴ διεζευγμένος, ἦταν μοιχός, ἦταν καὶ αἱμομείκτης. Καὶ ὅμως ἔβγαινε μ᾿ αὐτὴν δημοσίως, καὶ τὸν χειροκροτοῦσε ὅλος ὁ κόσμος.

Ἕνας μόνο τὸν ἤλεγξε· ὁ Ἰωάννης. Αὐτὸς δὲν τὸν φοβήθηκε. Τί εἶχε νὰ χάσῃ; Εἶχε θέσεις; Εἶχε χρήματα; Ἡ μόνη περιουσία του ἦταν μιὰ κάππα, κι αὐτὴ ὄχι ἀπὸ μαλλὶ ἀλλ᾿ ἀπὸ τρίχες καμήλου. Κρεβάτι του εἶχε τὴν ἄμμο τῆς ἐρήμου, τροφή του τὶς ἀκρίδες, ποτό του τὸ νερὸ τοῦ Ἰορδάνη, στέγη του τ᾿ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ. Ἦταν ἀσκητής.

Αὐτὸς λοιπὸν ὁ ἀσκητὴς ἔρριξε τὸν κεραυνὸ καὶ σείστηκαν τὰ ἀνάκτορα. Λέει στὸν Ἡρώδη· «Δὲν σοῦ ἐπιτρέπεται νὰ ἔχῃς τὴ γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ σου» (Μᾶρκ. 6,18).
Πῶς τὸ ἄκουσε ὁ Ἡρώδης αὐτό; Ἐξωργίστηκε. Διέταξε νὰ τὸν πιάσουν, νὰ τὸν δέσουν καὶ νὰ τὸν ῥίξουν στὰ μπουντρούμια, μέσα στὶς φυλακὲς τῆς Μαχαιροῦντος.

Ἔμεινε πολὺ στὴ φυλακὴ ὁ Ἰωάννης; Ὄχι. Γιατὶ καὶ μέσ᾿ ἀπὸ τὰ σίδερα δὲν σταμάτησε νὰ διαμαρτύρεται γιὰ τὴν ἁμαρτία τοῦ Ἡρώδη.

Περισσότερο ὅμως ἐξαγριωμένη ἦταν ἡ Ἡρωδιάδα. Προσπαθοῦσε νὰ βρῇ εὐκαιρία νὰ ἐκδικηθῇ τὸν Ἰωάννη.

Καὶ τὴ βρῆκε. Ποιά ἦταν ἡ εὐκαιρία; Τὸ γλέντι καὶ ὁ χορός. Ἔλα τώρα ἐσύ, ποὺ λὲς ὅτι δὲν εἶνε τίποτε τὸ γλέντι, δὲν εἶνε τίποτε ὁ χορός. Ἔλα νὰ δῇς, ποῦ ἔπεσε τὸ κεφάλι τοῦ Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου.

Ὁ Ἡρώδης ἑώρταζε τὰ γενέθλιά του. Εἶχε φαγητά, κρασιά, ὀρχῆστρες, καὶ γυναῖκες διεφθαρμένες. Στὸ τέλος δὲ τῆς διασκεδάσεως καὶ τοῦ χοροῦ, ἐκεῖ ποὺ ἦταν ζαλισμένος ἀπὸ τὸ οἰνόπνευμα, νά καὶ παρουσιάζεται μιὰ χορεύτρια. Ἡ Ἡρωδιάδα τὴν ἔστειλε ἐπίτηδες· ἦταν ἡ κόρη της, ἡ Σαλώμη.

Χόρεψε ἕνα διεφθαρμένο χορὸ τῆς ἀνατολῆς, ποὺ ἔκανε τὸν Ἡρώδη νὰ χάσῃ τὸ μυαλό του. Τότε μέσα στὸ μεθύσι καὶ στὴ ζάλη του ὁ Ἡρώδης τῆς εἶπε μὲ ὅρκο· «Ζήτησέ μου ὅ,τι θές, καὶ θὰ σοῦ τὸ δώσω· …μέχρι καὶ τὸ μισὸ βασίλειό μου» (ἔ.ἀ. 6,22-23).

Πολλὰ πράγματα μποροῦσε νὰ ζητήσῃ ἡ κόρη αὐτή. Μποροῦσε νὰ ζητήσῃ μέγαρα καὶ παλάτια, χωράφια, ἀμπελῶνες καὶ ἐλαιοστάσια, χρυσὸ καὶ ἄργυρο. Τίποτε ἀπὸ αὐτὰ δὲν ζήτησε. Τί φοβερὸ πρᾶγμα εἶνε ὁ ἄνθρωπος! Πῆγε καὶ συμβουλεύτηκε τὴ μάνα της. Κ᾿ ἐκείνη τῆς λέει· Μὴ ζητήσῃς τίποτε ἄλλο, παρὰ μόνο τὸ κεφάλι τοῦ Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ.

Ὤ, τίγρις καὶ χειρότερη ἀπὸ τὴν τίγρι εἶνε ἡ κακιὰ γυναίκα! Καὶ ἐνῷ στὴν ἔρημο τὸν Ἰωάννη τὸν σεβάστηκαν καὶ τὰ θηρία, στὰ ἀνάκτορα ἡ γυναίκα αὐτή, χειρότερη ἀπὸ τὸ λιοντάρι καὶ τὴν τίγρι, τὸν κατέφαγε.

Γυρίζει ἡ διεφθαρμένη κόρη στὸν Ἡρώδη καὶ τοῦ λέει· Θέλω σ᾿ ἕνα πιάτο νὰ μοῦ δώσῃς ἀμέσως τὸ κεφάλι Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ (ἔ.ἀ. 6,25).

Τί ἔπρεπε νὰ κάνῃ ὁ Ἡρώδης; Βέβαια εἶχε δώσει ὅρκο, τῆς τὸ εἶχε τάξει. Τέτοια τάματα ὅμως εἶνε ἁμαρτωλά. Νὰ κάνῃς τάμα ἅγιο, ὄχι τέτοια τάματα σατανικά. Ἔπρεπε νὰ πῇ στὴν κόρη· Αὐτὸ δὲν μπορῶ νὰ τὸ κάνω, γιατὶ τὴ ζωὴ τοῦ ἄλλου δὲν τὴν ἐξουσιάζω.

Ἐν τούτοις ὁ Ἡρώδης ἔστειλε στρατιῶτες στὴ φυλακὴ καὶ ἀποκεφάλισε τὸν Ἰωάννη. Καὶ τὸ κεφάλι αὐτό, ποὺ ἄχνιζε ἀκόμη ἀπὸ τὸ αἷμα, τὸ ἔφεραν στὰ ἀνάκτορα, καὶ τὸ ἔδωσαν στὴ Σαλώμη καὶ στὴν Ἡρωδιάδα. Τὸ πῆραν καὶ ἡσύχασαν.

Τί εἶπα, ἡσύχασαν; Ἡσύχασε ἡ Σαλώμη καὶ ἡ Ἡρωδιάδα; Ὄχι. Δὲν ἡσυχάζει ὁ ἐγκληματίας, κι ἂς εἶνε στὰ ἀνάκτορα, κι ἂς κολυμπᾷ μέσα στὸ χρυσάφι. Ἔκανε τὸ ἔγκλημα; σκορπιὸς τὸν κεντᾷ. Ἁμάρτησες, ἐπόρνευσες, ἐμοίχευσες, διέλυσες οἰκογένειες, ἔφαγες τὸ ψωμὶ τῆς χήρας καὶ τοῦ ὀρφανοῦ; Φίδι θὰ ἔχῃς μέσα στὴν καρδιά σου. Ὅπου νὰ πᾷς, δὲν θὰ μπορῇς νὰ ἡσυχάσῃς καὶ ν᾿ ἀναπαυθῇς.

Δὲν βρῆκαν ἀνάπαυσι ὁ Ἡρώδης, ἡ Ἡρωδιάδα καὶ ἡ Σαλώμη. Τὸ τέλος τους φρικτό. Ἐρευνῆστε τὰ βιβλία καὶ θὰ δῆτε. Ὁ Ἡρώδης ἔχασε τὸ θρόνο του. Ἡ Ἡρωδιάδα εἶχε οἰκτρὸ θάνατο, καὶ ἡ κόρη της οἰκτρότερο. Περπατώντας μιὰ μέρα ἡ Σαλώμη ἐπάνω σὲ μιὰ παγωμένη λίμνη, σὰν κρύσταλλο, ἔσπασε ὁ πάγος καὶ τῆς ἔκοψε τὸ κεφάλι…

+++

Τί μᾶς διδάσκει τὸ σημερινὸ γεγονός, ἀδελφοί μου; Πολλὰ μᾶς διδάσκει. Ἕνα ὅμως ἂς προσέξουμε ἰδιαιτέρως.

Τὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο μᾶς διδάσκει, ὅτι δὲν ἐπιτρέπεται νὰ ὑπάρχουν στὴν κοινωνία παράνομα ζεύγη. Ὁ Ἡρώδης ἔδιωξε τὴ γυναῖκα του καὶ πῆρε τὴν Ἡρωδιάδα. Παράνομος συμβίωσις.

Καὶ τότε μέν, στὴν ἐποχὴ τοῦ Ἡρώδη, ἕνα παράνομο ζεῦγος ὑπῆρχε, τοῦ βασιλιᾶ. Ἀλλὰ σήμερα, σᾶς ἐρωτῶ, πόσα παράνομα ζεύγη ὑπάρχουν; Κάθε συνοικία σχεδὸν ἔχει καὶ κάποια παράνομη συμβίωσι. Θεέ μου Θεέ μου, ποῦ κατήντησε ἡ πατρίδα μας!

Ὅπως σᾶς εἶπα καὶ ἄλλοτε, στὸν Πόντο, στὴ Μικρὰ Ἀσία καὶ στὴ Μακεδονία μας 100 χρόνια περνοῦσαν καὶ διαζύγιο δὲν ὑπῆρχε. Μόνο τὸ φτυάρι τοῦ νεκροθάφτη διέλυε τὰ ἀνδρόγυνα. Τώρα χρυσὲς δουλειὲς κάνουν οἱ δικηγόροι…

Διαζύγια, διαζύγια, δὲν χορτάσανε ἀπὸ διαζύγια. Τέλος κατάφεραν νὰ θεσπιθῇ καὶ τὸ αὐτόματο διαζύγιο. Πάει πλέον ὁ γάμος, ἡ οἰκογένεια διαλύεται. Καὶ ἔγινε αὐτό, γιατὶ δὲν ὑπάρχει ἕνας Ἰωάννης Πρόδρομος.

Ὑπάρχουν 100 δεσποτάδες καὶ 8.000 παπᾶδες, ὑπάρχουν θεολόγοι, ὑπάρχουν ἱεροκήρυκες. Ὅλους νὰ μᾶς στύψῃς, δὲν κάνουμε τὸ νυχάκι τοῦ Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου.

Ὦ ἐσεῖς ποὺ μ᾿ ἀκοῦτε, παρακαλέστε τὸ Θεό, νὰ μᾶς στείλῃ ἱερεῖς, ἀρχιερεῖς, ἱεροκήρυκες, ποὺ νὰ πιστεύουν καὶ νὰ εἶνε ἕτοιμοι νὰ θυσιαστοῦν. Πιστεύω, ὅτι ὁ Θεὸς θὰ μᾶς λυπηθῇ. Πρέπει νὰ παρουσιαστῇ πάλι στὴν πατρίδα μας κήρυγμα ζωηρό, κήρυγμα ῥιζοσπαστικό.

Ἀλλὰ καὶ ἂν ἐμεῖς σιωπήσουμε καὶ προδώσουμε τὴν πίστι, καὶ οἱ πέτρες ποὺ πατᾶμε θὰ φωνάξουν «Οὐκ ἔξεστί σοι» (ἔ.ἀ. 6,18), ὄχι διαζύγιο!

Δὲν θὰ γίνῃ ἡ Ἑλλὰς Σουηδία. Δὲν θὰ γίνῃ Δανία, οὔτε Σικάγο, οὔτε Μόσχα. Ἡ Ἑλλὰς θὰ μείνῃ Ἑλλάς. Θὰ μείνῃ Πόντος, Μικρὰ Ἀσία, Μακεδονία. Δὲν θὰ διοικοῦν τὸν τόπο μας μασόνοι, ἄπιστοι καὶ ἄθεοι. Ἡ Ἑλλὰς θὰ κυβερνᾶται ἀπὸ τὸ Χριστό· ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.

† Ὁ Φλωρίνης, Πρεσπῶν & Ἑορδαίας
Αὐγουστῖνος

Toῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου, Πτολεμαΐδα 29-8-1975

http://www.augoustinos-kantiotis.gr/?p=55086

askitikon.eu 

Κατάκρινε τον εαυτό σου και θα παύσεις να κατακρίνεις τους άλλους

«Όταν κατακρίνεις τον πλησίον, διδάσκει ο όσιος Αντίοχος, τότε κρίνεσαι μαζί του κι εσύ γι’ αυτό που τον κρίνεις. Η κρίση και η κατάκριση δεν ανήκουν σ’ εμάς, αλλά μόνο στο Θεό, τον μεγάλο Κριτή, που γνωρίζει την καρδιά μας και τα κρυφά πάθη της φύσεώς μας." 

"Γιατί κρίνουμε τους αδελφούς μας; Διότι δεν προσπαθούμε να γνωρίσουμε τον εαυτό μας. Όποιος καταγίνεται με τη γνώση του εαυτού του δεν προλαβαίνει να παρατηρεί τους άλλους. Κατάκρινε τον εαυτό σου και θα παύσεις να κατακρίνεις τους άλλους»
Αγ. Σεραφείμ του Σάρωφ

orthodoxesnouthesies.blogspot

synaxipalaiochoriou.blogspot

Ψυχικά Ωφέλιμα: "Να δουλεύεις σαν να είναι Εκείνος παρών και να παρατηρεί, όπως και γίνεται"

«Αν όλοι οι άνθρωποι σε επαινούν, τίποτε δεν θ' αποκτήσης. Αν κανείς δεν σε επαινέση, τίποτε δεν θα στερηθής. Όταν είσαι ευτυχισμένος και τιμημένος από τους ανθρώπους, μην ενθουσιάζεσαι. Και όταν είσαι δυστυχισμένος και περιφρονημένος, μην απελπίζεσαι»
Αγ. Δημήτριος του Ροστώφ 

«Η υπερηφάνεια είναι άρνηση του Θεού, εφεύρεση των δαιμόνων, μητέρα της κατάκρισης, απόγονος των επαίνων, απόδειξη ακαρπίας, φυγάδευση της βοήθειας του Θεού, πρόδρομος της παραφροσύνης, πρόξενος πτώσεων, πηγή θυμού, θύρα της υποκρισίας, στήριγμα των δαιμόνων, φύλακας των αμαρτημάτων, δημιουργός της ασπλαχνίας, πικρός κριτής, απάνθρωπος δικαστής και ρίζα της βλασφημίας”.

"Καθετί που θα κάνετε, σκεφτείτε: «Tο θέλει αυτό ο Θεός; Πώς το θέλει από εμένα;» Εκεί κρύβεται η επιτυχία: Να δουλεύεις σαν να είναι Εκείνος παρών και να παρατηρεί, όπως και γίνεται. Όλα τα καλά έργα είναι ιερά στη ζωή μας. Κάντε κάτι που θα αντέξει στο χρόνο και θα αξίζει τη δύσκολη ώρα της κρίσεως»
Aγ. Παΐσιος

orthodoxesnouthesies.blogspot

synaxipalaiochoriou.blogspot

Τρίτη 19 Νοεμβρίου 2024

Ο Θεός μόνο μπορεί να θεραπεύσει τους φόβους σου

Παιδί μου, φοβάσαι;
Να σκέφτεσαι τον Θεό πολύ. Να πηγαίνεις στην εκκλησία, όχι για μένα, για τον Θεό. Να κάνεις ο,τι ικανοποιεί την ψυχή σου. 
Ο Θεός μόνο μπορεί να θεραπεύσει τους φόβους σου. Πολύ λίγοι άνθρωποι μπορούν  σήμερα να σε ξεδιψάσουν. Η σχέση μας με τον Θεό είναι μια συνεχής πάλη. 
Να θεωρείς τυχερό τον εαυτό σου όταν προσεύχεσαι. Να ευχαριστείς τον Θεό που τώρα σου έτυχε αυτό και όχι νωρίτερα, που όπως καταλαβαίνεις, δεν θα μπορούσες να το σηκώσεις. 
Η αδυναμία σου, παιδί μου, δεν έχει τόση σημασία πια, αφού ομολογείς αληθινά ότι είσαι αδύναμος. Είναι η αρχή της νίκης η παραδοχή.

+ μοναχός Μωυσής 

psigmataorthodoxias3.wordpress

Αυτός που μας αδικεί, μας ευεργετεί

– Γέροντα, πώς να βλέπουμε αυτόν που μας αδικεί;

– Πώς να τον βλέπουμε; Σαν έναν μεγάλο ευεργέτη μας, που μας κάνει καταθέσεις στο Ταμιευτήριο του Θεού. Μας κάνει πλούσιους αιώνια. Μικρό πράγμα είναι αυτό; Τον ευεργέτη μας δεν τον αγαπούμε; Δεν του εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας; Έτσι και αυτόν που μας αδικεί να τον αγαπούμε και να τον ευγνωμονούμε, γιατί μας ευεργετεί αιώνια. Οι άδικοι αδικούνται αιώνια, ενώ όσοι δέχονται με χαρά την αδικία δικαιώνονται αιώνια.

Ένας ευλαβής οικογενειάρχης δοκίμασε πολλές αδικίες στην δουλειά του. είχε όμως πολλή καλωσύνη και όλα τα υπέμεινε χωρίς να γογγύση. Ήρθε κάποτε στο Καλύβι και μου τα είπε. Μετά με ρωτάει: “Τι με συμβουλεύεις να κάνω;” “Έτσι να κάνεις, του λέω, να αποβλέπης στην θεία δικαιοσύνη και στην θεία ανταπόδοση και να υπομένης. Τίποτε δεν πάει χαμένο. Με αυτόν τον τρόπο αποταμιεύεις στο Ταμιευτήριο του Θεού. Στην άλλη ζωή σίγουρα θα έχης να λάβης γι’ αυτήν την δοκιμασία που περνάς. Αλλά να ξέρης, ο Καλός Θεός και σ’ αυτήν την ζωή αμείβει τον αδικημένο. Άν όχι πάντοτε τον ίδιο, οπωσδήποτε τα παιδιά του. Ξέρει ο Θεός. Έχει πρόνοια για το πλάσμα Του.” Άμα κάνη κανείς υπομονή, έρχονται τα πράγματα στην θέση τους. Τα οικονομάει ο Θεός. Χρειάζεται όμως υπομονή χωρίς λογική. Αφού ο Θεός βλέπει, παρακολουθεί, να παραδίνεται εν λευκώ στον Θεό. Βλέπεις, ο Ιωσήφ (2) δεν μίλησε, όταν τον πούλησαν οι αδελφοί του για δούλο. Μπορούσε να πη: “Είμαι αδελφός τους”. Δεν μίλησε όμως, και μετά μίλησε ο Θεός και τον έκανε βασιλιά. Άμα όμως κανείς δεν κάνη υπομονή, είναι βάσανο. Από ‘κει και πέρα θέλει να του έρχωνται τα πράγματα όπως του ταιριάζει, όπως αναπαύεται. Και ανάπαυση φυσικά δεν βρίσκει και ούτε του έρχονται όλα έτσι όπως τα θέλει.

Εάν κανείς αδικηθή σ’ αυτήν την ζωή από ανθρώπους ή από δαίμονες, δεν ανησυχεί ο Θεός, γιατί κέρδος προξενείται στην ψυχή. Πολλές φορές όμως λέμε ότι μας αδικούν, ενώ στην ουσία αδικούμε εμείς. Εδώ θέλει προσοχή να πιάνουμε τον εαυτό μας.

2) Βλ. Γεν. 37, 20 κ.ε.

(ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ – ΛΟΓΟΙ Α΄ – ΜΕ ΠΟΝΟ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΝΘΡΩΠΟ)

by Χαράλαμπος Τσαβδαρίδης

09/10/2011

gerontesmas.com 

"Ὅταν κάθεσαι νά διαβάσεις λόγο Θεοῦ, νά ἐπικαλεῖσαι στήν ἀρχή τόν Θεό ν᾿ ἀνοίξει τά μάτια τῆς ψυχῆς σου"

44. Εἶπε ὁ μακάριος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος:

«Ὅταν κάθεσαι νὰ διαβάσεις λόγο Θεοῦ, νὰ ἐπικαλεῖσαι στὴν ἀρχὴ τὸν Θεὸ ν᾿ ἀνοίξει τὰ μάτια τῆς ψυχῆς σου, ὥστε νὰ μὴν περιοριστεῖς στὸ νὰ διαβάζεις μόνο αὐτὰ ποὺ γράφτηκαν ἀλλὰ καὶ νὰ τὰ ἐκτελεῖς, καὶ ἔτσι νὰ μὴ γίνει καταδίκη μας ἡ μελέτη τοῦ βίου καὶ τῶν λόγων τῶν ἁγίων».

ΤΟ ΜΕΓΑ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟΝ
(ἀποσπάσματα)

users.uoa.gr

"Ἐξαιτίας αὐτῶν τῶν παθῶν, ἔχουν αὐξηθεῖ τόσο πολύ ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους ὁ θυμός, ἡ ὀργή, οἱ πόλεμοι, οἱ φόνοι καί ὅλα τά ὑπόλοιπα κακά"

Ἄν ἐξετάζεις τίς δικές σου ἁμαρτίες καί ὄχι τοῦ πλησίον σου, ποτέ δέν θά λεηλατήσουν οἱ δαίμονες τό πνευματικό ἐργαστήριο τοῦ νοῦ σου.

+++

Ἄς ὑποθέσουμε πώς εἶναι δώδεκα τά πάθη. Ἄν ἀγαπήσεις ἕνα ἀπ’ αὐτά μέ τή θέλησή σου, εἶναι ἱκανό νά ἀναπληρώσει καί τά ἄλλα ἕντεκα.

+++

Αἰτίες κάθε κακίας εἶναι ἡ κενοδοξία καί ἡ φιληδονία. Ἐκεῖνος πού δέν τίς μίσησε αὐτές, δέν νικᾶ κανένα πάθος.

+++

Ρίζα ὅλων τῶν κακῶν ἔχει ὀνομαστεῖ ἡ φιλαργυρία [ρίζα γὰρ πάντων τῶν κακῶν ἐστιν ἡ φιλαργυρία] (βλ. Α΄ Τιμ. 6:10). Αὐτή, ὡστόσο, σαφῶς ἀποτελεῖται ἀπό τήν κενοδοξία καί τή φιληδονία. Ἀπ’ αὐτά τά τρία πάθη, τή φιλαργυρία, τήν κενοδοξία καί τή φιληδονία, τυφλώνεται ὁ νοῦς.

+++

Ἐξαιτίας αὐτῶν τῶν παθῶν, ἔχουν αὐξηθεῖ τόσο πολύ ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους ὁ θυμός, ἡ ὀργή, οἱ πόλεμοι, οἱ φόνοι καί ὅλα τά ὑπόλοιπα κακά. Πρέπει, λοιπόν, νά τά μισήσουμε ὡς μητέρες τῶν κακῶν καί μητρυιές τῶν ἀρετῶν.

Όσιος Μάρκος ο Ασκητής: Ο πνευματικός νόμος

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ

greekdownloads.wordpress 

Κυριακή 17 Νοεμβρίου 2024

Όσιος Θεοφάνης ο έγκλειστος. Προσευχή της καρδιάς: Το καθήκον και όσων ζουν στον κόσμο.

«᾿Αδιαλείπτως προσεύχεσθε» (Α´ Θεσσαλ. ε´ 17)

᾿Απὸ ᾿Επιστολὴ τοῦ ῾Αγίου Θεοφάνους

Γράφετε: «Μὲ ἐπισκέφθηκε μία εὐλαβὴς γυναίκα καὶ συζητήσαμε πνευματικὰ θέματα. Κάποια στιγμὴ μιλήσαμε γιὰ τὸ θέμα τῆς προσευχῆς καὶ ἐξεπλάγην ποὺ ἄκουσα τὴν ἐπισκέπτριά μου νὰ ἐπιμένει, ὅτι ὅσοι ζοῦν στὸν κόσμο ὄχι μόνο δὲν ἔχουν δύναμη γιὰ προσευχὴ τῆς καρδιᾶς, ἀλλὰ ὅτι αὐτὴ δὲν εἶναι οὔτε κατάλληλη γι᾿ αὐτούς. Εἶπα ὅ,τι μπόρεσα, ἀλλὰ θὰ ἤθελα νὰ ζητήσω ἕναν λόγο ἀπὸ σᾶς σχετικὰ μὲ αὐτό».

῾Η ἐπισκέπτριά σας ἦταν λανθασμένη στὴν σκέψη της. ῞Οποιος δὲν ἔχει προσευχὴ τῆς καρδιᾶς δὲν ἔχει προσευχή, διότι μόνον ἡ προσευχὴ τῆς καρδιᾶς εἶναι ἀληθινὴ προσευχή, ἀποδεκτὴ καὶ εὐάρεστη στὸν Θεό. Αὐτὴ πρέπει νὰ ἀποτελεῖ τὴν οὐσία καὶ τῆς κατ᾿ ἰδίαν προσευχῆς καὶ τῆς προσευχῆς στὸν Ναό· μόλις αὐτὴ χαθεῖ, τότε ἔχουμε μόνον ἕνα ὁμοίωμα προσευχῆς, ἀλλὰ ὄχι τὴν οὐσία της.

Διότι, τί εἶναι προσευχή; Προσευχὴ εἶναι ἡ ἀνύψωση τοῦ νοῦ καὶ τῆς καρδιᾶς στὸν Θεὸ – πρὸς ἔπαινο καὶ εὐχαριστία καὶ ἱκεσία Του γιὰ ἀγαθὰ ἀναγκαῖα γιὰ τὴν ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα. ῾Η οὐσία λοιπὸν τῆς προσευχῆς εἶναι ἡ νοερὰ ἄνοδος στὸν Θεὸ ἀπὸ τὴν καρδιά. ῾Ο νοῦς στέκεται στὴν καρδιὰ συνειδητὰ ἐνώπιον τοῦ προσώπου τοῦ Θεοῦ καί, γεμᾶτος μὲ τὴν δέουσα καὶ ἀναγκαία εὐλάβεια, ἀρχίζει νὰ ἐκχέει τὴν καρδιά του ἐνώπιόν Του. Αὐτὴ εἶναι ἡ προσευχὴ τῆς καρδιᾶς! Καὶ αὐτὸ πρέπει νὰ ἰσχύει γιὰ ὅλες τὶς προσευχές.

῾Η ἀνάγνωση προσευχῶν, στὸ σπίτι ἤ στὸν Ναό, μᾶς δίδει μόνον τὰ λόγια, τὴν μορφή· τὴν ψυχὴ ἤ τὴν καρδιὰ τῆς προσευχῆς τὴν φέρει ὁ καθένας μέσα του, στὸν νοῦ του καὶ στὴν καρδιά του. ῞Ολη ἡ τάξη τῶν ἐκκλησιαστικῶν μας προσευχῶν, ὅλες οἱ προσευχὲς ποὺ συνετέθησαν γιὰ χρήση στὸ σπίτι, ἐπιτελοῦνται μὲ μία νοερὰ στροφὴ στὸν Θεό. ῞Οποιος ἐπιτελεῖ αὐτὲς τὶς προσευχὲς ἔστω καὶ μὲ ἐλάχιστη προσοχή, δὲν μπορεῖ νὰ ἀποφύγει αὐτὴ τὴν νοερὰ κοινωνία μὲ τὸν Θεό, ἐκτὸς κι ἄν εἶναι ἐντελῶς ἀσυνείδητος σὲ αὐτὸ ποὺ κάνει.

Κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ κάνη χωρὶς νοερὰ προσευχή. Δὲν μποροῦμε παρὰ νὰ ἀνυψωθοῦμε στὸν Θεὸ διὰ τῆς προσευχῆς, διότι ἡ πνευματική μας φύση τὸ ἀπαιτεῖ αὐτό. Καὶ δὲν μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε αὐτὸ μὲ ἄλλον τρόπο, παρὰ διὰ τῆς ἐνεργείας τῆς διανοίας, διότι ὁ Θεὸς εἶναι Πνεῦμα. Βέβαια, ὑπάρχει νοερὰ προσευχὴ ποὺ προφέρεται, ἤ ποὺ ἐπιτελεῖται ἐξωτερικὰ στὸν Ναὸ ἤ στὸ σπίτι· ὅμως, ὑπάρχει ἐπίσης καὶ νοερὰ προσευχή, ἡ ὁποία δὲν ἔχει ἐξωτερικὴ μορφὴ ἤ ἔκφραση· ἡ οὐσία καὶ τῆς μιᾶς καὶ τῆς ἄλλης εἶναι ἡ ἴδια. Καὶ οἱ δύο τύποι εἶναι ἀναγκαῖοι ἐπίσης καὶ γιὰ ὅσους ζοῦν στὸν κόσμο.

῾Ο Σωτήρας μας ἔδωσε τὴν ἐντολή: «Εἴσελθε εἰς τὸ ταμεῖόν σου καὶ πρόσευξαι τῷ Πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ» [Ματθ. 6, 6]. Τὸ ταμεῖον, σύμφωνα μὲ τὴν ἑρμηνεία τοῦ ῾Αγίου Δημητρίου τοῦ Ροστώβ, δηλώνει τὴν καρδιά. Συνεπῶς, ἡ ἐντολὴ τοῦ Κυρίου μᾶς ὑποχρεώνει νὰ προσευχώμεθα στὸν Θεὸ μυστικά, μὲ τὸν νοῦ στὴν καρδιά. Αὐτὴ ἡ ἐντολὴ ἀπευθύνεται σὲ ὅλους τοὺς Χριστιανούς.

Τί ἐντέλλεται ὁ ᾿Απόστολος Παῦλος, ὅταν λέει ὅτι πρέπει νὰ προσευχώμεθα πάντοτε διὰ πάσης προσευχῆς καὶ δεήσεως ἐν Πνεύματι [διὰ πάσης προσευχῆς καὶ δεήσεως, προσευχόμενοι ἐν παντὶ καιρῷ ἐν Πνεύματι] (᾿Εφεσ. στ´ 18); Μᾶς προτρέπει στὴν προσευχὴ τῆς καρδιᾶς - τὴν πνευματικὴ προσευχή - καὶ ἀπευθύνει τὴν προτροπή του σὲ ὅλους τοὺς Χριστιανοὺς χωρὶς διάκριση.

Πάνω ἀπ᾿ ὅλα, προτρέπει ὅλους τοὺς Χριστιανοὺς νὰ προσεύχωνται ἀδιαλείπτως [᾿Αδιαλείπτως προσεύχεσθε] (Α´ Θεσσαλ. ε´ 17). Τὸ νὰ προσεύχεσαι ὅμως ἀδιαλείπτως εἶναι δυνατὸν μόνον διὰ τῆς προσευχῆς τῆς καρδιᾶς. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἡ προσευχὴ τῆς καρδιᾶς εἶναι ἀναγκαία γιὰ ὅλους τοὺς Χριστιανούς, καὶ ἐφ᾿ ὅσον εἶναι ἀναγκαία κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ πεῖ ὅτι εἶναι ἀδύνατον νὰ γίνει, διότι ὁ Θεὸς δὲν ζητεῖ αὐτὸ ποὺ εἶναι ἀδύνατον νὰ γίνει. Βέβαια εἶναι δύσκολη, ἀλλὰ τὸ νὰ πεῖς, ὅτι εἶναι ἀδύνατον νὰ γίνει εἶναι λάθος. Πάνω ἀπ᾿ ὅλα, κάθε καλὸ εἶναι δύσκολο, καὶ πολὺ περισσότερο αὐτὸ μπορεῖ νὰ εἰπωθεῖ γιὰ τὴν προσευχή, ἡ ὁποία εἶναι ἡ πηγὴ γιὰ μᾶς κάθε καλοῦ καὶ ἡ σταθερή του ὑποστήριξη.

Εἶναι δυνατὸν κάποιος νὰ ρωτήσει:
– Καὶ πῶς γίνεται αὐτή;
Πολὺ ἁπλά: ᾿Απόκτησε τὸν φόβο τοῦ Θεοῦ. ῾Ο φόβος τοῦ Θεοῦ, ὡς συναίσθημα, θὰ ἑλκύσει τὴν προσοχὴ καὶ τὴν συναίσθηση στὴν καρδιά, καὶ ὡς φόβος, θὰ ἀναγκάσει τὴν προσοχὴ καὶ τὴν συναίσθηση νὰ σταθοῦν στὴν καρδιὰ μὲ εὐλάβεια ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. ᾿Ιδοὺ λοιπὸν ἔχεις νοερή παράσταση ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ· ἰδού, ἔχεις νοερὰ προσευχή! ῞Οσο ὑπάρχει φόβος Θεοῦ στὴν καρδιά, αὐτὴ ἡ νοερή παράσταση ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ δὲν θὰ ἀφήσει τὴν καρδιά. ᾿Ιδού, ἔχεις τὸν κατάλληλο τρόπο γιὰ τὴν ἀπόκτηση τῆς προσευχῆς τῆς καρδιᾶς.

῞Ομως, θὰ ρωτήσει κάποιος,
– τί γίνεται ὅταν ἔχουμε δραστηριότητες ποὺ ἀποσποῦν τὴν προσοχή; Δὲν θὰ τὴν ἀποσποῦν;

Ἀπόκτησε μόνον τὸν φόβο τοῦ Θεοῦ. Δὲν εἶναι τὰ πράγματα ἤ οἱ δραστηριότητες ποὺ παρενοχλοῦν τὴν παράσταση ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ ἤ τὴν ἐνθύμιση τοῦ Θεοῦ, παρὰ μόνον οἱ μάταιοι καὶ ἀνόητοι περισπασμοί. Παράτησε ὅ,τι εἶναι ἄδειο, κακό, καὶ κράτησε μόνον ὅ,τι εἶναι ἀναγκαῖο - ὄχι σύμφωνα μὲ τὸν κόσμο, ἀλλὰ σύμφωνα μὲ τὸ Εὐαγγέλιο - καὶ θὰ δεῖς ὅτι ἡ ἐκπλήρωση τέτοιων ὑποχρεώσεων ὄχι μόνον δὲν ἀποσπᾶ ἀπὸ τὸν Θεό, ἀλλὰ ἀντίθετα ἑλκύει τὸν νοῦ καὶ τὴν καρδιὰ πρὸς τὸν Θεό…

Μόλις ἐγερθεῖς τὸ πρωΐ, στάσου πιὸ σταθερὰ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ στὴν καρδιά σου, στὴν πρωϊνή σου προσευχή, καὶ κατόπιν ἐπιτέλεσε τὴν ἐργασία σου - ἡ ὁποία σοῦ ἀνατέθηκε ἀπὸ τὸν Θεό - χωρὶς νὰ ἀπομακρύνεις ἀπὸ Αὐτὸν τὰ αἰσθήματά σου ἤ τὴν συναίσθηση σου. Καὶ ἔτσι θὰ τελειώσεις τὴν δουλειά σου μὲ τὶς δυνάμεις τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματός σου, ἐνῶ θὰ παραμένεις ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ μὲ τὸν νοῦ καὶ τὴν καρδιά σου.

Εἶναι λάθος νὰ σκεφθεῖς, ὅπως κάνουν μερικοί, ὅτι ἡ προσευχὴ τῆς καρδίας ἀπαιτεῖ νὰ καθίσεις κάπου κρυμμένος καὶ ἐκεῖ νὰ διανοῆσαι τὸν Θεό. Δὲν χρειάζεται νὰ κρυφτεῖ κανεὶς πουθενά, παρὰ μόνον στὴν καρδιά του, καὶ παραμένοντας ἐκεῖ νὰ καθορᾶ τὸν Κύριον ἐνώπιόν του, σὰν νὰ βρίσκεται στὰ δεξιά του, ὅπως ἔκανε ὁ Βασιλέας Δαβίδ [προωρώμην τὸν Κύριον ἐνώπιόν μου διαπαντός, ὅτι ἐκ δεξιῶν μού ἐστιν (Ψαλμ. 15, 7)].

Λένε, ὅτι
– ἡ ἀπομόνωση εἶναι βοηθητικὴ στὴν καλλιέργεια τῆς προσευχῆς τῆς καρδιᾶς· ἑπομένως, πῶς μποροῦν οἱ ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι ζοῦν στὸν κόσμο νὰ ἀπομονωθοῦν; – εἶναι συνεχῶς ἀπασχολημένοι κάνοντας κάτι, συνεχῶς τρέχουν πίσω ἀπὸ τὰ προβλήματα.
Εἶναι ἀλήθεια, ὅτι ἡ ἀπομόνωση εἶναι ἀναγκαία κατὰ καιροὺς γιὰ προσευχὴ τῆς καρδιᾶς. ῞Ομως, ὑπάρχουν δύο εἴδη ἀπομονώσεως: μία εἶναι ἡ πλήρης καὶ συνεχής, ὅταν κάποιος ἀποσύρεται στὴν ἔρημο καὶ ζεῖ μόνος· ἡ ἄλλη εἶναι ἀτομική, εὐκαιριακή. ῾Η πρώτη βέβαια δὲν ταιριάζει στοὺς λαϊκούς, ὅμως ἡ δεύτερη εἶναι ὄχι μόνον δυνατὴ σὲ αὐτούς, ἀλλὰ καὶ τὴν ἔχουν. ῞Ολοι ἔχουν λίγο χρόνο κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ἡμέρας ποὺ μένουν μόνοι, ἔστω κι ἄν δὲν ἔχουν συνειδητὰ προγραμματίσει νὰ ὁρίσουν κάποιο χρόνο γιὰ ἀπομόνωση. Καὶ μποροῦν νὰ χρησιμοποιήσουν αὐτὸν τὸν χρόνο γιὰ νὰ καλλιεργήσουν, δυναμώσουν καὶ ἐνεργοποιήσουν στὸν ἑαυτό τους τὴν προσευχὴ τῆς καρδιᾶς.

Συνεπῶς, κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ δικαιολογηθεῖ γιὰ ἔλλειψη καταλλήλων συνθηκῶν γιὰ τὴν ἐξάσκηση τῆς προσευχῆς τῆς καρδιᾶς. ῎Ας βρεῖς ἕναν τέτοιο χρόνο καὶ ἄς ἀποτραβηχθεῖς ἐντὸς τοῦ ἑαυτοῦ σου. ᾿Απόδιωξε ὅλες τὶς φροντίδες σου, στάσου νοερῶς στὴν καρδιά σου ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ ἔκχυσε τὴν ψυχή σου ἐνώπιόν Του. Καὶ ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἐξωτερικὴ ἀπομόνωση, ὑπάρχει ἐπίσης καὶ ἡ ἐσωτερικὴ ἀπομόνωση…

῞Ολοι γνωρίζουν ἐκ πείρας, ὅτι ὅταν κάποιος πονάει στὴν καρδιά του γιὰ κάτι, δὲν ἔχει καθόλου σημασία ἄν βρίσκεται καὶ στὴν πιὸ εὔθυμη παρέα, δὲν ἀκούει τίποτε, δὲν βλέπει τίποτε· ἀντίθετα, κάθεται μόνος μὲ τὸν ἑαυτό του στὴν καρδιά του. ῎Αν αὐτὸ ἰσχύη γιὰ τὰ ἐπίγεια πράγματα, τότε γιατί νὰ μὴ εἶναι δυνατὸ ἐπίσης καὶ γιὰ τὴν πνευματικὴ ζωή; ῞Οταν κάποιος ἔχει πληγεῖ ἀπὸ πόνο στὴν καρδιὰ σχετικὰ μὲ αὐτὴ τὴν ἐγκόσμια ζωή, τί μπορεῖ νὰ τὸν ἀποσπάσει ἀπὸ τὸ νὰ διατρίβει στὸν πόνο αὐτὸ στὴν ἀπομόνωση τῆς καρδιᾶς του; ᾿Απὸ αὐτὸ συνεπάγεται, ὅτι ἀπαιτεῖται μόνον ἡ ἐγκαθίδρυση αὐτῆς τῆς ἐσωτερικῆς ἀπομονώσεως, γιὰ νὰ εἶναι κανεὶς μόνος. Καὶ ἀπὸ αὐτὸ δὲν εἶσαι μακρυά.

Διέγειρε τὸν φόβο τοῦ Θεοῦ καὶ θὰ δοκιμάσεις τὸν πιὸ συντετριμμένο πόνο τῆς καρδιᾶς, ὁ ὁποῖος θὰ συγκολλήσει τὴν προσοχὴ καὶ τὰ αἰσθήματα σὲ αὐτὸ τὸ ἕνα «οὗ ἔστι χρεία», καὶ μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ θὰ φθάσουμε καὶ θὰ ἐμφανισθοῦμε ἐνώπιον τοῦ προσώπου τοῦ Θεοῦ. ᾿Ιδού, λοιπόν, αὐτὴ εἶναι ἡ ἀπομόνωση!

῾Υπάρχει ἀκόμη μία περιπλοκότητα: στὴν ἐπιτέλεση τῆς προσευχῆς τῆς καρδιᾶς πρέπει κάποιος νὰ ἔχη ἕναν ὁδηγό. Ποῦ νὰ βρῆ τέτοιον ἕνας λαϊκὸς ἐκεῖ στὸ κόσμο, μεταξὺ τῶν πνευματικῶν πατέρων καὶ ἴσως μεταξὺ τῶν λαϊκῶν; Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ὅλο καὶ λιγότεροι ἄνθρωποι ὑπάρχουν, στοὺς ὁποίους νὰ μπορεῖς μὲ ἐμπιστοσύνη νὰ ἀπευθυνθεῖς γιὰ συμβουλὴ στὴν πνευματικὴ ζωή.

᾿Αλλὰ ὅμως πάντοτε ὑπάρχουν καὶ θὰ ὑπάρχουν καὶ αὐτὸς ποὺ ἐπιθυμεῖ νὰ τοὺς βρεῖ, θὰ τοὺς βρῆ μὲ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. ῾Η πνευματικὴ ζωὴ εἶναι μιὰ ζωὴ στὸν Θεό, καὶ ὁ Θεὸς δείχνει ἰδιαίτερη φροντίδα γιὰ ὅσους τὴν ἀναζητοῦν. Μόνον νὰ ἔχεις ζῆλο – καὶ θὰ βρεῖς ὅ,τι εἶναι ἀναγκαῖο πλησίον σου.

Καὶ ἔτσι βλέπουμε, ὅτι εἴτε τὸ θέλουν εἴτε ὄχι, οἱ λαϊκοὶ δὲν δικαιολογοῦνται νὰ ἀποφεύγουν τὴν προσευχὴ τῆς καρδιᾶς. ῎Ας τὴν ξεκινήσουν καὶ θὰ μάθουν.

Περιοδικό Άγιος Κυπριανός. Αριθμός 324, Ιανουάριος – Φεβρουάριος 2005, σελ. 141-143.
Μετάφραση από την εφημερίδα »Orthodox America», Vol. IX, No 7 (87), February 1989.

greekdownloads.wordpress 

Τι πρέπει να κάνουμε για να επιτύχουμε την αιώνια ζωή;

Όπως το καλό έργο που γίνεται χωρίς ορθή πίστη, είναι τελείως νεκρό και δεν έχει καμιά ενέργεια, έτσι και πίστη μόνη χωρίς ενάρετα έργα, δε μας απαλλάσσει από το αιώνιο πυρ· γιατί ο Κύριος είπε: «Όποιος με αγαπά, θα τηρήσει τις εντολές μου» (Ιω. 14, 15).

Αν λοιπόν αγαπούμε τον Κύριο και πιστεύομε σε Αυτόν, ας εργαζόμαστε τις εντολές Του για να επιτύχομε την αιώνια ζωή. Αν όμως παραβλέπομε την τήρηση των προσταγμάτων Του, στα οποία πειθαρχεί όλη η κτίση, πώς θα καλέσομε τους εαυτούς μας πιστούς, που έχομε τιμηθεί παραπάνω απ’ όλη τη κτίση, και μόνο εμείς απ’ όλα τα κτίσματα δείχνομε τους εαυτούς μας ανυπάκουους στα προστάγματα του Δημιουργού και αχάριστους προς τον Ευεργέτη;

Όσιος Θεόδωρος Εδέσσης

proseuxi.gr 

Θ) Θεῖες ἐμπειρίες.Ἡ θεολογία τοῦ Ὁσίου περί νοερᾶς προσευχῆς. Ὅσιος Μάξιμος ὁ Καυσοκαλυβίτης

Θ) Θεῖες ἐμπειρίες. Ἡ θεολογία τοῦ Ὁσίου περὶ νοερᾶς προσευχῆς

Βίος καὶ Πολιτεία τοῦ Ὁσίου Μαξίμου τοῦ Καυσοκαλύβη

(Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Ἔκδοσις Ἱ. Καλύβης Ἁγ. Ἀκακίου, Καυσοκαλύβια, Ἅγιον Ὄρος, 2001)

Ἐρωτηθεὶς λοιπὸν ἀπὸ τὸν θεῖον Γρηγόριον ὁ Μάξιμος, τοῦ ἀπεκρίθη: Συγχώρησόν μοι Πάτερ, ἐγὼ εἶμαι πλανημένος. Καὶ ὁ Γέρων τοῦ λέει: Ἄφες αὐτὰ τώρα, καὶ εἰπέ μου διὰ τὴν ἀγάπην τοῦ Κυρίου, τὴν ἀρετήν σου, διὰ νὰ μὲ φωτίσῃς.
Εἰ δὲ μη, κἄν νὰ οἰκοδομηθῶμεν εις τὴν ἀρετήν καὶ νὰ ὠφεληθῶμεν μεταξύ μας. Διότι ἐγὼ δὲν εἶμαι τοιοῦτος καθὼς εἶνα ἄλλοι τινές, οἱ ὁποῖοι παγιδεύουν τὸν πλησίον μὲ τὰ λόγια τους, ἀλλὰ ἀγαπῶ αὐτὸν ὡσὰν τὸν ἑαυτόν μου. Εἰπέ μου λοιπόν, τὴν ἀρετήν σου.

Τότε ὁ θεῖος Μάξιμος τοῦ ἐφανέρωσεν ὅσα ἔκαμεν ἐκ νεότητός του· δηλαδή, τὸν ἔνθεον ζῆλον ὁποῦ εἶχε, τὴν φυγὴν τοῦ κόσμου, τὴν ὑποταγήν του, τὴν πλαστὴν μωρίαν, τοὺς ἀσκητικούς του ἀγῶνας, τὴν φοβερὰν ἐκείνην ὀπτασίαν τῆς Θεοτόκου, τὸ φῶς ὁποῦ τὸν περικύκλωσε τότε, καὶ ἄλλοτε τὸν περικυκλώνει καὶ τοὺς πειρασμοὺς τῶν δαιμόνων.

Ὁ δὲ θεῖος Γρήγοριος, περικόψας αὐτὸν ἀπὸ τὸν λόγον του, εἶπε: Λέγε μου σὲ παρακαλῶ, κρατεῖς τὴν νοερὰν προσευχὴν τιμιώτατε Πάτερ; Καὶ ἐκεῖνος ἐχαμογέλασε ὀλίγον καὶ τοῦ λέγει: Δὲν θέλω σοῦ κρύψω Πάτερ μου τὸ θαῦμα τῆς Θεοτόκου ὁποὺ ἔγινε εἰς ἐμέ.

Ἐγὼ ἐκ νεότητός μου εἶχον πολλὴν πίστιν εἰς τὴν Κυρίαν Θεοτόκον καὶ τὴν ἐπαρακαλοῦσα μετὰ δακρύων νὰ μοῦ δώσῃ αὐτὴν τὴν χάριν τῆς νοερᾶς προσευχῆς. Μιὰν δὲ τῶν ἡμερῶν πηγαίνοντας εἰς τὸν ναόν της, καθὼς εἶχα συνήθεια, τὴν ἐπαρακαλοῦσα πάλιν μὲ ἄμετρον θερμότητα τῆς καρδίας μου.

Ἐκεῖ ὁποῦ ἀσπαζόμουν μὲ πόθον τὴν ἁγίαν εἰκόνα της, παρευθὺς ἔνιωσα εἰς τὸ στῆθος καὶ εἰς τὴν καρδίαν μου μίαν θερμότητα καὶ φλόγα, ὁποῦ ἦλθεν ἀπὸ τὴν ἁγίαν εἰκόνα, ἡ ὁποία δὲν μὲ ἔκαιεν, ἀλλὰ μὲ ἐδρόσιζε καὶ μὲ ἐγλύκαινε καὶ ἐπροξενοῦσεν εἰς τὴν ψυχήν μου μεγάλην κατάνυξιν. Ἀπὸ τότε πλέον Πάτερ ἄρχισεν ἡ καρδία μου νὰ λέγῃ ἀπὸ μέσα τὴν προσευχήν, καὶ ὁ νοῦς μου νὰ γλυκαίνεται εἰς τὴν ἐνθύμησιν τοῦ Ἰησοῦ μου καὶ τῆς Θεοτόκου μου, καὶ νὰ εἶναι πάντοτε μαζὶ μὲ τὴν ἐνθύμησιν αὐτῶν.

Ἀπὸ ἐκεῖνον τὸν καιρὸν πλέον δὲν ἔλειψεν ἡ προσευχὴ ἀπὸ την καρδία μου.
Καὶ ὁ Γρηγόριος τοῦ λέγει:
Εἰπέ μοι Πάτερ· σοῦ ἠκολούθησε καμμίαν φοράν, εἰς καιρὸν ὁποῦ ἔλεγες τὴν εὐχήν, τὸ Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ καὶ τὰ ἑξῆς, ἀλλοίωσις θεϊκὴ ἤ ἔκστασις ἤ κανένας ἄλλος καρπὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος;
Καὶ ὁ ἱερὸς Μάξιμος τοῦ εἶπε:
Ὦ Πάτερ, διὰ τοῦτο πήγαινα εἰς ἔρημον τόπον καὶ ἐποθοῦσα τὴν ἡσυχίαν πάντοτε, διὰ νὰ ἀπολαύσω πλέον περισσότερον τὸν καρπὸν τῆς προσευχῆς, ὁ ὁποῖος εἶναι μία ἀγάπη ὑπερβολικὴ εἰς τὸν Θεόν, καὶ μία ἁρπαγὴ τοῦ νοὸς πρὸς τὸν Κύριον.

Καὶ ὁ Ἅγιος Γρηγόριος τοῦ λέγει:
Σὲ παρακαλῶ Πάτερ νὰ μοῦ εἰπῇς, τὰ ἔχεις αὐτὰ ὁποῦ εἶπες; Τότε ὁ θεῖος Μάξιμος ἐχαμογέλασεν πάλιν καὶ τοῦ λέγει:
Δός μου νὰ φάγω καὶ μὴν ἐξετάζῃς τὴν πλάνην μου.

Καὶ Αγιος Γρηγόριος τοῦ εἶπεν:
Μακάρι καὶ ἐγὼ νὰ εἶχα τὴν πλάνην τὴν ἐδικήν σου Ἅγιε. Ὅμως σὲ παρακαλῶ νὰ μοῦ εἰπῇς· ὅταν ἁρπάζεται ὁ νοῦς σου εἰς θεωρίαν, τί βλέπεις μὲ τοὺς νοεροὺς ὀφθαλμούς; Καὶ ἀνίσως ἠμπορεῖ τότε ὁ νοῦς μαζὶ μὲ την καρδίαν νὰ ἀναφέρῃ τὴν προσευχήν;

Καὶ ὁ Μάξιμος τοῦ ἀπεκρίθη:
Ὄχι δὲν ἠμπορεῖ.
Διότι ὅταν ἔλθῃ ἡ χάρις τοῦ Ἁγ. Πνεύματος εις τὸν ἄνθρωπον διὰ μέσου τῆς προσευχῆς, τότε παύει πλέον ἡ προσευχή, ἐπειδὴ ὁ νοῦς κυριεύται ὅλος ἀπὸ τὴν χάριν τοῦ Ἁγ. Πνεύματος καὶ δὲν ἠμπορεῖ πλέον νὰ ἐνεργήσῃ τὰς δυνάμεις του.

Ὁ νοῦς τότε μένει ἀργός, καὶ ὑποτάσσεται εἰς τὸ Ἅγ. Πνεῦμα και ὁποῦ θέλει τὸ Ἅγ. Πνεῦμα τὸν πηγαίνει. Ἤ εἰς ἀέρα ἄϋλον θείου φωτός, ἤ εἰς ἄλλην θεωρίαν ἀνεκδιήγητον, ἤ καὶ πολλάς εἰς ὁμιλίαν θεϊκήν.

Καὶ ἐν συντομίᾳ, καθὼς θέλει τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, ἔτσι παρηγορεῖ τοὺς δούλους Του. Καθὼς πρέπει εἰς τὸν καθένα, ἔτσι τοῦ δίδει καὶ τὴν χάριν του. Καὶ τοῦτο ὁποῦ λέγω, ἠμπορεῖ τινὰς νὰ τὸ ἰδῇ φανερὰ εἰς τοὺς Προφήτας καὶ Ἀποστόλους ὁποῦ ἠξιώθησαν νὰ ἰδοῦν τόσας θεωρίας. Καὶ ὅμως, οἱ ἄνθρωποι τοὺς περιέπαιζαν καὶ τοὺς εἶχαν διὰ πλανημένους καὶ μεθυσμένους.

Ὁ Προφήτης Ἡσαίας εἶδε τὸν Κύριον ἐπὶ θρόνου ὑψηλοῦ καὶ ἐπηρμένου, καὶ τὰ Σεραφεὶμ κύκλῳ αὐτοῦ. Ὁ Πρωτομάρτυς Στέφανος εἶδε τοὺς οὐρανοὺς ἀνεῳγμένους καὶ τὸν Ἰησοῦ ἐν δεξιᾷ τοῦ Πατρός, καὶ τὰ λοιπά. Τοιουτοτρόπως καὶ τώρα οἱ δοῦλοι τοῦ Χριστοῦ ἀξιώνονται νὰ βλέπουν θεωρίας διαφόρους, τὰς ὁποίας μερικοὶ δὲν τὰς πιστεύουν, οὐδὲ τὰ δέχονται κατ᾿ οὐδένα τρόπον πὼς εἶναι ἀληθιναί, ἀλλὰ τὰς ἔχουν διὰ πλάνην· ἐκείνους δὲ ὁποῦ τὰς βλέπουν τοὺς ἔχουν διὰ πλανημένους.

Καὶ θαυμάζω πολὺ εἰς τοῦτο καὶ ἀπορῶ, πῶς οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖνοι ἐπορώθησαν και ὡσὰν τυφλοὶ εἰς τὴν ψυχήν, δὲν πιστεύουν ἐκεῖνο ὁποῦ ὑπεσχέθη ὁ ἀψευδὴς Θεός, μὲ τὸ στόμα τοῦ Πρ. Ἰωήλ, ὁποῦ λέγει: ὅτι θέλω χύσῃ ἀπὸ τὴν χάριν τοῦ Πνεύματός μου εἰς κάθε πιστόν, καὶ εἰς τοὺς δούλους μου καὶ εἰς τὰς δούλας μου. Τὴν χάριν δὲ αὐτὴν τὴν ἔδωκεν ὁ Κύριός μας, τὴν δίδει καὶ τώρα καὶ θέλει τὴν δίδει καὶ ἕως τῆς συντελείας.

Ὅταν ἡ χάρις αὐτὴ τοῦ Ἁγ. Πνεύματος ἔλθῃ εἰς κάποιον, δὲν τοῦ δείχνει τὰ συνειθισμένα, οὔτε τὰ αἰσθητὰ τοῦ κόσμου τούτου, ἀλλὰ ἐκεῖνα ὁποῦ δὲν τὰ εἶδε ποτέ του, οὔτε τὰ ἐφαντάσθη. Τότε καὶ ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου ἐκείνου διδάσκεται ἀπὸ τὸ Ἅγ. Πνεῦμα μυστήρια ὑψηλὰ καὶ ἀπόκρυφα, τὰ ὁποῖα, κατὰ τὸν Παῦλον, δὲν ἠμπορεῖ νὰ τὰ ἰδῇ μάτι σωματικὸν τοῦ ἀνθρώπου, οὐδὲ νοῦς ἠμπορεῖ νὰ τὰ συλλογισθῇ ἀπὸ λόγου του ποτέ.

Διὰ νὰ καταλάβῃς πῶς τὰ βλέπει ὁ νοῦς μας στοχάσου αὐτὸ ὁποῦ ἔχω νὰ σοῦ εἰπῶ. Τὸ κηρὶ ὅταν εἶναι μακρὰν ἀπὸ τὴν φωτίαν, εἶναι κηρὶ στέρεον καὶ πιάνεται.Ὅταν ὅμως τὸ βάλῃς εἰς τὴν φωτίαν καίεται καὶ ἀνάπτει καὶ γίνεται ὅλον φῶς, καὶ ἔτσι τελειώνει μέσα εἰς τὴν φωτίαν ὅλον.

Ἔτσι καὶ ὁ νοῦς, ὅταν εἶναι μονάχος, χωρὶς νὰ ἀνταμωθῇ μὲ τὸν Θεόν, ἐννοεῖ ὅσα εἶναι τῆς δυνάμεώς του.

Ὅταν ὅμως πλησιάσῃ εἰς τὸ πῦρ τῆς θεότητος, καὶ εἰς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, τότε πλέον κυριεύται ὅλος διόλου ἀπὸ ἐκεῖνο τὸ θεϊκὸ φῶς καὶ γίνεται ὅλος φῶς, καὶ ἐκεῖ μέσα εἰς τὴν φλόγα τοῦ Ἁγ. Πνεύματος ἀνάπτει καὶ λυώνει ἀπὸ τὰ θεϊκὰ νοήματα. Δὲν ὑπάρχει δὲ τρόπος ἐκεῖ μέσα, εἰς τὸ πῦρ τῆς θεότητος, νὰ ἐννοῇ τὰ ἐδικά του, καὶ ἐκεῖνα ὁποῦ θέλει.

nektarios.gr

anavaseis.blogspot 

Σάββατο 16 Νοεμβρίου 2024

"Στήν ψυχή, πού ὅλος ὁ χῶρος της εἶναι κατειλημμένος ἀπό τό Χριστό, δέ μπορεῖ νά μπεῖ καί νά κατοικήσει ὁ διάβολος"

«Ὁ μακαριστός Γέρων Πορφύριος εἶχε μία ὀρθοδοξότατη θεώρηση γιά τόν ἄνθρωπο (ἀνθρωπολογία).  Ἐκτός ἀπό μιά ἀλάνθαστη Χριστολογία – Θεολογία εἶχε καί μιά βαθειά, ἀληθινά ὀρθόδοξη ἀνθρωπολογία – σωτηριολογία. Τόσο οἱ ἀπόψεις του α)γιά Γέροντος Πορφυρίου (ὁ προπτωτικός, ὁ μεταπτωτικός, ὁ ἀναγεννημένος ἐν Χριστῷ), β)ποιές εἶναι οἱ προδιαγραφές τῆς σωστῆς του λειτουργίας, ὅσο καί γ)γιά τό ποιός εἶναι ὁ προορισμός του, ὅλα εἶναι σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας. Οἱ λεπτότατες παρατηρήσεις του ἔχουν τεράστια σημασία γιά τόν σύγχρονο, ψυχικά ἄρρωστο, «χριστιανό».

Ἡ ἀντίληψη του γιά τήν ἁμαρτία ἐκφράζεται μέ τή χαρακτηριστική του φράση: «Ἡ ἁμαρτία κάνει τόν ἄνθρωπο πολύ μπερδεμένο ψυχικά».

 Ὁ Θεός  κρούει στήν πόρτα τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου. «Ἰδοὺ ἕστηκα ἐπὶ τὴν θύραν καὶ κρούω· ἐάν τις ἀκούσῃ τῆς φωνῆς μου καὶ ἀνοίξῃ τὴν θύραν͵ εἰσελεύσομαι πρὸς αὐτὸν καὶ δειπνήσω μετ΄ αὐτοῦ καὶ αὐτὸς μετ΄ ἐμοῦ. Ὁ νικῶν δώσω αὐτῷ καθίσαι μετ΄ ἐμοῦ ἐν τῷ θρόνῳ μου»[1], λέγει ὁ Κύριος στήν Ἀποκάλυψη. Ὁ Χριστός κινεῖται πρῶτος πρός τόν ἄνθρωπο. Ὁ ἄνθρωπος ἄν ἄνοίξει τήν πόρτα τῆς καρδιᾶς του καί ἀποδεχθεῖ τό φῶς τοῦ Χριστοῦ θεραπεύεται. Ἔλεγε ὁ σοφός Γέροντας: «Ἡ ἁμαρτία κάνει τόν ἄνθρωπο πολύ μπερδεμένο ψυχικά. Τό μπέρδεμα δέν φεύγει μέ τίποτε. Μόνο μέ τό φῶς τοῦ Χριστοῦ γίνεται τό ξεμπέρδεμα. Τήν πρώτη κίνηση κάνει ὁ Χριστός. “Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες…”. Μετά ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι ἀποδεχόμαστε αὐτό τό φῶς μέ τήν ἀγαθή μας προαίρεση, πού τήν ἐκφράζουμε μέ τήν ἀγάπη μας ἀπέναντί Του, μέ τήν προσευχή, μέ τά μυστήρια»[2].

Ἐνδεικτική τῆς σοφίας τοῦ Γέροντα, τῆς «ἄνωθεν κατερχομένης», εἶναι μιά καίρια, ὅσο καί λεπτότατη, ἀνθρωπολογική παρατήρηση του, πού σχετίζεται μέ τήν ἀνθρώπινη βούληση - αὐτεξούσιο. Ἔλεγε ὅτι, γιά νά κάνουμε τό καλό πρέπει πρῶτα νά τό ἐπιθυμήσουμε καί νά τό ἀγαπήσουμε. Τό κάθε καλό «ἄνωθεν ἐστι καταβαῖνον, ἐκ τοῦ Πατρός τῶν φώτων»[3]. Ὅμως γιά νά τό οἰκειωθοῦμε προσωπικά, πρέπει νά τό θελήσουμε ἐλεύθερα καί νά τό ἀγαπήσουμε· τότε καί ὁ Θεός ἐνεργεῖ. Γι’ αὐτό καί ὁ γέροντας δίδασκε:
«Ὁ Θεός ἔκανε τόν ἄνθρωπο νά ζητάει μόνος του νά γίνει καλός, νά τό ἐπιθυμεῖ μόνος του καί νά γίνεται, τρόπον τινα, σάν δικό του τό κατόρθωμα, ἐνῶ στήν πραγματικότητα, προέρχεται ἀπ’ τή χάρι τοῦ Θεοῦ. Ἔρχεται πρῶτα στό σημεῖο νά τό θέλει, νά τό ἀγαπάει, νά τό ἐπιθυμεῖ καί κατόπιν ἔρχεται ἡ θεία χάρις καί τό κατορθώνει»[4].

Δέ χρειάζεται νά κυνηγᾶμε τό κακό. Δέν κυνηγᾶμε τό σκοτάδι, ἀλλά στρεφόμαστε πρός τό Φῶς, δηλαδή τόν Χριστό. Ἔλεγε, χαρακτηριστικά, στά πνευματικά του παιδιά, γιά νά τά βοηθήσει στή πνευματική τους παλαίστρα: «Γιατί νά κυνηγᾶμε τά σκοτάδια; Νά, θά ἀνάψουμε τό φῶς καί τά σκοτάδια θά φύγουν μόνα τους. Θά ἀφήσουμε νά κατοικήσει σ' ὅλη τήν ψυχή μας ὁ Χριστός καί τά δαιμόνια θά φύγουν μόνα τους... Στήν ψυχή, πού ὅλος ὁ χῶρος της εἶναι κατειλημμένος ἀπό τό Χριστό, δέ μπορεῖ νά μπεῖ καί νά κατοικήσει ὁ διάβολος, ὅσο κι ἂν προσπαθήσει, διότι δέν χωράει, δέν ὑπάρχει κενή θέση γι' αὐτόν»[5].

Ἡ σωτηριολογία, ὁ τρόπος τοῦ πνευματικοῦ ἀγώνα γιά τήν κάθαρση, τόν φωτισμό καί τήν θέωση, πού διδάσκει ὁ Γέροντας, εἶναι θεμελιωμένος ἁγιοπατερικά καί ἐπιβεβαιωμένος ἐμπειρικά στή ζωή τῶν ἁγίων μας. Δίδασκε ὅτι τό διάβολο καί τά πάθη πρέπει νά τά περιφρονοῦμε. Ἡ ψυχή εἶναι σάν ἕνα δωμάτιο.

-Ἄν τό δωμάτιο τό γεμίσουμε μέ τό καλό, ποῦ νά χωρέσει τό κακό;... Ὅταν ἀνοίγουμε τό φῶς, αὐτόματα φεύγει τό σκότος. Διά τοῦτο ἔλεγε ὁ σοφός καί διακριτικός Γέρων ὅτι τό ἔργο τοῦ ἀνθρώπου εἶναι νά μπεῖ μέσα στό φῶς τοῦ Χριστοῦ καί νά μήν ἀσχολεῖται καθόλου μέ τό σκοτάδι, δηλ. μέ τά πάθη, τόν διάβολο καί τόν κόσμο. Ὁ Χριστός, πού εἶναι τό πᾶν, κάνει τά πάντα γιά τήν σωτηρία μας. Δικό μας ἔργο εἶναι ἡ κατάφαση στή Θεία  Ἐνέργεια, τό «ἄνοιγμα» πρός τόν Θεόν , τό «Ναί» πού πρέπει νά εἶναι σταθερό, διαρκές, γνήσιο καί πλῆρες. Ἕνας εἶναι ὁ καλύτερος τρόπος γιά τόν Γέροντα, ὥστε νά μποροῦμε νά λέμε συνεχῶς καί σωστά αὐτό τό «Ναί»: τό νά ἀγαπήσουμε, νά ἐρωτευθοῦμε τόν Χριστό. «Ἔργο μας εἶναι» ἔλεγε ὁ Γέροντας «νά προσπαθοῦμε νά βροῦμε ἕναν τρόπο νά μποῦμε μέσα στό φῶς τοῦ Χριστοῦ. Δέν εἶναι νά κάνει κανείς τά τυπικά. Ἡ οὐσία εἶναι νά εἴμαστε μαζί μέ τόν Χριστό. Νά ξυπνήσει ἡ ψυχή καί ν΄ ἀγαπήσει τόν Χριστό, νά γίνει ἁγία. Νά ἐπιδοθεῖ στόν θεῖο ἔρωτα. Ἔτσι θά μᾶς ἀγαπήσει κι  Ἐκεῖνος. Θά εἶναι τότε ἡ χαρά ἀναφαίρετη. Αὐτό θέλει πιό πολύ ὁ Χριστός, νά μᾶς γεμίζει ἀπό χαρά, διότι εἶναι ἡ πηγή τῆς χαρᾶς. Αὐτή ἡ χαρά εἶναι δῶρο τοῦ Χριστοῦ»[6].

Γιά νά γνωρίσουμε ὅμως τόν Χριστό καί νά φωτισθοῦμε πρέπει, πρῶτα Ἐκεῖνος νά μᾶς γνωρίσει, σύμφωνα μέ τόν λόγο τοῦ ἀποστόλου Παύλου[7]. Μᾶς γνωρίζει δέ ὅταν ταπεινωθοῦμε καί ἀγαπήσουμε ἀνιδιοτελῶς. Ἔλεγε ὁ σοφός, βιβλικότατος Γέρων: «Τόν Χριστό δέν θά μπορέσουμε νά Τόν γνωρίσουμε, ἄν Ἐκεῖνος δέν μᾶς γνωρίσει. Δέν μπορῶ νά τά ἐξηγήσω ἀκριβῶς αὐτά, εἶναι μυστήρια... Οὔτε μποροῦμε νά Τόν ἀγαπήσουμε, ἄν ὁ ἴδιος δέν μᾶς ἀγαπήσει. Ὁ Χριστός δέν θά μᾶς ἀγαπήσει, ἅμα ἐμεῖς δέν εἴμαστε ἄξιοι νά μᾶς ἀγαπήσει. Γιά νά μᾶς ἀγαπήσει, πρέπει νά βρεῖ μέσα μας κάτι τό ἰδιαίτερο... Ποιό εἶναι αὐτό; Εἶναι ἡ ταπείνωση. Ἄν δέν ὑπάρχει ταπείνωση, δέ μποροῦμε ν΄ ἀγαπήσουμε τόν Χριστό. Ταπείνωση καί ἀνιδιοτέλεια στή λατρεία του Θεοῦ. "Μή γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου". Κανείς νά μή σᾶς βλέπει, κανείς νά μήν καταλαβαίνει τίς κινήσεις τῆς λατρείας σας πρός τό Θεῖον. Ὅλ΄ αὐτά κρυφά, μυστικά, σάν τούς ἀσκητές»[8]. Τότε ἡ ψυχή θεραπεύεται. Τότε ὅλα ἀλλάζουν.

Γιά νά ἔρθει ὁ Χριστός μέσα στόν ἄνθρωπο πρέπει ἡ καρδιά νά εἶναι καθαρή καί νά ὑπάρχει ἀγάπη καί ταπείνωση. Ἔλεγε χαρακτηριστικά: «Πολλοί λένε ὅτι ἡ χριστιανική ζωή εἶναι δυσάρεστη καί δύσκολη, ἐγώ λέω ὅτι εἶναι εὐχάριστη καί εὔκολη, ἀλλά ἀπαιτεῖ δυό προϋποθέσεις: ταπείνωση καί ἀγάπη... Ἄν ἔρθει ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ, ὅλοι καί ὅλα ἀλλάζουν, ἔλα ὅμως πού γιά νά ἔρθει, χρειάζεται πρῶτα νά ταπεινωθοῦμε!»[9]. Ἔλεγε πάλι: «…Μόνος Του θά ἔλθει ὁ Χριστός καί θά ἐγκύψει στήν ψυχή μας, ἀρκεῖ νά βρεῖ ὁρισμένα πραγματάκια πού νά Τόν εὐχαριστοῦν, ἀγαθή προαίρεση, ταπείνωση καί ἀγάπη...»[10]».

Απόσπασμα

[1] Ἀποκ. 3, 20-21.

[2] Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καί Λόγοι, Ἱερά Μονή Χρυσοπηγῆς, ζ΄ἔκδοση, Χανιά 2006, σελ. 368. Στό ἑξῆς: Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καί Λόγοι ( Ὅταν δέ γίνεται ἀναφορά σέ ἔκδοση ἐννοεῖται ἡ Ζ').

[3] Ἁγ. Ἰωάννου Χρυσοστόμου,Θεία Λειτουργία.

[4] Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καί Λόγοι, σελ. 407-408.

[5]http://www.phys.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/gerontikon/porphyrios_sayings.htm, Κ. Γιαννι­τσιώ­τη: Κοντά στό γέροντα Πορφύριο.

[6] Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καί Λόγοι, σελ. 221-224.

[7] Γαλ. 4, 9: "νῦν δέ γνόντες Θεόν, μᾶλλον δέ γνωσθέντες ὑπό Θεοῦ".

[8] Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καί Λόγοι, σελ. 238-239. Τό πλῆρες κείμενο ἔχει ὡς ἑξῆς: «Τόν Χριστό δέν θά μπορέσουμε νά Τόν γνωρίσουμε, ἄν Ἐκεῖνος δέν μᾶς γνωρίσει. Δέν μπορῶ νά τά ἐξηγήσω ἀκριβῶς αὐτά, εἶναι μυστήρια. Ἀκοῦστε τόν Ἀπόστολο Παῦλο: "Νῦν δέ γνόντες Θεόν, μᾶλλον δέ γνωσθέντες ὑπό Θεοῦ". Οὔτε μποροῦμε νά Τόν ἀγαπήσουμε, ἄν ὁ ἴδιος δέν μᾶς ἀγαπήσει. Ὁ Χριστός δέν θά μᾶς ἀγαπήσει, ἅμα ἐμεῖς δέν εἴμαστε ἄξιοι νά μᾶς ἀγαπήσει. Γιά νά μᾶς ἀγαπήσει, πρέπει νά βρεῖ μέσα μας κάτι τό ἰδιαίτερο. Θέλεις, ζητάεις, προσπαθεῖς, παρακαλεῖς, δέν παίρνεις ὅμως τίποτε. Ἑτοιμάζεσαι ν΄ ἀποκτήσεις ἐκεῖνα πού θέλει ὁ Χριστός, γιά νά ἔλθει μέσα σου ἡ θεία χάρις, ἀλλά δέν μπορεῖ νά μπεῖ, ὅταν δέν ὑπάρχει ἐκεῖνο πού πρέπει νά ἔχει ὁ ἄνθρωπος. Ποιό εἶναι αὐτό; Εἶναι ἡ ταπείνωση. Ἄν δέν ὑπάρχει ταπείνωση, δέν μποροῦμε ν΄ ἀγαπήσουμε τόν Χριστό. Ταπείνωση καί ἀνιδιοτέλεια στή λατρεία του Θεοῦ. "Μή γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου". Κανείς νά μή σᾶς βλέπει, κανείς νά μήν καταλαβαίνει τίς κινήσεις τῆς λατρείας σας πρός τό Θεῖον. Ὅλ΄ αὐτά κρυφά, μυστικά, σάν τούς ἀσκητές. Θυμᾶστε πού σᾶς ἔχω πεῖ γιά τ΄ ἀηδονάκι; Μές στό δάσος κελαηδάει. Στή σιγή. Νά πεῖς πώς κάποιος τό ἀκούει, πώς κάποιος τό ἐπαινεῖ; Κανείς. Πόσο ὡραῖο κελάηδημα μές στήν ἐρημιά! Ἔχετε δεῖ πῶς φουσκώνει ὁ λάρυγγάς του; Ἔτσι γίνεται καί μ΄ αὐτόν πού ἐρωτεύεται τόν Χριστό. Ἅμα ἀγαπάει, "φουσκώνει ὁ λάρυγγας, παθαίνει, μαλλιάζει ἡ γλώσσα". Πιάνει μιά σπηλιά, ἕνα λαγκάδι καί ζεῖ τόν Θεό μυστικά, "στεναγμοῖς ἀλαλήτοις". Σημεῖον ὅτι ζεῖ τόν Θεό, "ἐν ᾧ τά πάντα ζῆ καί κινεῖται", διότι "ἐν αὐτῷ ζῶμεν καί κινούμεθα καί ἐσμέν". Ἔ, ὅταν φτάσεις σέ μιά τέτοια ταπείνωση κι ἐξαναγκάσεις τήν χάρι του Θεοῦ νά κατοικήσει μέσα σου, τότε τά κέρδισες ὅλα. Ὅταν ἔχεις τήν ταπείνωση, ὅταν γίνεις αἰχμάλωτος τοῦ Θεοῦ, αἰχμάλωτος μέ τήν καλή ἔννοια, δηλαδή δοχεῖο τῆς θείας χάριτος, τότε μπορεῖς νά πεῖς μέ τόν Ἀπόστολο Παῦλο: "Ζῶ δέ οὐκέτι ἐγώ, ζῆ δέ ἐν ἐμοί Χριστός". Εἶναι πάρα πολύ εὔκολο νά πραγματοποιηθεῖ αὐτό, νά κάνουμε, δηλαδή, αὐτά πού θέλει ὁ Θεός. Ὄχι ἁπλά εὔκολο, ἀλλά εὐκολότατο. Ἀρκεῖ νά κάνουμε τό ἄνοιγμα. Ὅταν κάνουμε τό ἄνοιγμα, γιά νά δεχτοῦμε τό θεῖον, γινόμαστε ἄξιοι τοῦ Θεοῦ, γιά νά ἐγκύψει μέσα μας ὁ Χριστός. Καί ἄν ἐγκύψει μέσα μας ὁ Χριστός, μᾶς χαρίζει τήν ἐλευθερία. Ποῦ νά βρεῖς λέξεις γι΄ αὐτά τά μυστήρια!… Ὅλο τό μυστικό εἶναι ἡ ἀγάπη, ὁ ἔρωτας στόν Χριστό. Τό δόσιμο στόν κόσμο τόν πνευματικό. Οὔτε μοναξιά νιώθει κανείς, οὔτε τίποτε. Ζεῖ μέσα σ΄ ἄλλο κόσμο. Ἐκεῖ πού ἠ ψυχή χαίρεται, ἐκεῖ πού εὐφραίνεται, πού ποτέ δέν χορταίνει».

[9] http://www.phys.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/gerontikon/porphyrios_sayings.htm, ἀπό τό βιβλίο τοῦ Κ. Γιαννιτσιώτη: Κοντά στό γέροντα Πορφύριο.

[10] Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καί Λόγοι, σελ. 248-250: «Ἡ θεία χάρις μᾶς διδάσκει τό δικό μας χρέος. Γιά νά τήν προσελκύσουμε, θέλει ἀγάπη, λαχτάρα. Ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ θέλει θεῖο ἔρωτα. Ἡ ἀγάπη ἀρκεῖ γιά νά μᾶς φέρει στήν κατάλληλη φόρμα γιά προσευχή. Μόνος Του θά ἔλθει ὁ Χριστός καί θά ἐγκύψει στήν ψυχή μας, ἀρκεῖ νά βρεῖ ὁρισμένα πραγματάκια πού νά Τόν εὐχαριστούν, ἀγαθή προαίρεση, ταπείνωση καί ἀγάπη. Χωρίς αὐτά δέν μποροῦμε νά ποῦμε το "Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με". Ἔχουμε γιά παράδειγμα, ἕνα ραδιόφωνο. Ὅταν ἕχουμε στραμμένη τήν κεραία του στό σημεῖο “1”, παραδείγματος χάριν, ὅπου βρίσκονται οἱ πιό πολλοί πομποί, τότε ἀκούγεται ἡ ἐκπομπή καλύτερα. Στό σημεῖο “2”, δέν ἔχει τόσους πομπούς καί ἀκούγεται κάπως λιγότερο. Στό σημεῖο “3”, δέν ἀκούγεται καθόλου καλά. Τό ἴδιο γίνεται καί στήν ἐπικοινωνία μέ τό θεῖον. Ὅταν ἡ ψυχή εἶναι στραμμένη στό “1”, ἡ ἐπικοινωνία γίνεται πολύ καλά. Αὐτό ὀφείλεται βέβαια σέ δυό βασικές προϋποθέσεις, στήν ἀγάπη καί στήν ταπείνωση. Μέ τίς προϋποθέσεις αὐτές ἡ ψυχή ἐπικοινωνεῖ μέ τόν Θεό, ἀκούει τή φωνή Του, δέχεται τό λόγο Του, παίρνει δύναμη καί χάρι θεϊκή, μεταμορφώνεται. Στρέφεται στόν Θεό μέ ἁπαλό τρόπο καί κατανύσσεται. Ὅταν ὑπάρχει λιγότερη ἀγάπη καί ταπείνωση - θέση “2” -, ἐπικοινωνοῦμε λιγότερο καλά μέ τό θεῖον. Ὅταν πάρει ἡ ψυχή τή θέση “3”, δέν γίνεται καθόλου καλή ἐπικοινωνία, διότι εἶναι γεμάτη ἀπό πάθη, μίση, ἐχθρότητες καί δέν μπορεῖ νά ἀνέλθει. Γιά νά ἔλθει ὁ Χριστός μέσα μας, ὅταν Τόν ἐπικαλούμαστε μέ τό "Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ", πρέπει ἡ καρδιά νά εἶναι καθαρή, νά μήν ἔχει κανένα ἐμπόδιο, νά εἶναι ἐλεύθερη ἀπό μίσος, ἀπό ἐγωισμό, ἀπό κακία. Πρέπει νά Τόν ἀγαπᾶμε καί νά μᾶς ἀγαπάει. Ἄν, ὅμως, ἔχουμε μέσα μας κάποιο κατάκριμα, πάλι ὑπάρχει κάποιο μυστικό. Καί τό μυστικό εἶναι νά ζητήσουμε συγγνώμη ἤ νά τό ποῦμε στόν πνευματικό. Ἀλλ΄ αὐτό θέλει ταπείνωση, ὅπως εἴπαμε. Ἅμα συμμορφωθεῖς ἐφαρμόζοντας τά λόγια τοῦ Θεοῦ καί δέν ἔχεις τύψεις στή συνείδησή σου καί ἔχεις ἠρεμία καί κάνεις καλά ἔργα, μπαίνεις στήν προσευχή ἁπαλά, χωρίς νά τό καταλάβεις. Ἔπειτα περιμένεις ἁπλά, σιγά-σιγά, μέχρι νά ἔλθει ἡ χάρις. Σέ καθετί πού συμβαίνει, νά ρίχνετε τό βάρος στόν ἑαυτό σας. Νά προσεύχεσθε μέ ταπείνωση, νά μήν αὐτοδικαιώνεστε. Βλέπετε, γιά παράδειγμα, ἀντιζηλία ἀπό ἀπέναντι; Προσευχή ἐσεῖς μέ ἀγάπη, γιά νά ρίξετε ἀγάπη στήν ἀντιζηλία. Ἀκοῦτε συκοφαντία ἐναντίον σας; Προσευχηθεῖτε. Προσέχετε, γιατί "καί θροῦς γογγυσμῶν οὐκ ἀποκρύπτεται". Ὁ παραμικρός γογγυσμός κατά τοῦ πλησίον ἐπηρεάζει τήν ψυχή σας καί δέ μπορεῖτε νά προσευχηθεῖτε. Τό Πνεῦμα τό Ἅγιον, ὅταν βρίσκει ἔτσι τήν ψυχή, δέν τολμάει νά πλησιάσει”».

[11] Ἀν. Σ. Τζαβάρα, Ἀναμνήσεις ἀπό τόν γέροντα Πορφύριο, τόν διορατικό καί προορατικό πνευματικό μας πατέρα.

[12] Κολ.  1, 16.

[13] Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καί Λόγοι, σελ. 245.

[14] Ὅ. π. σελ. 285.

[15] Ὅ. π.

[16] Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καί Λόγοι, σελ. 193.

[17] Ὅ. π. σελ. 194.

[18] Ἀρχ. Ἰουστίνου Πόποβιτς, Ἄνθρωπος καί Θεάνθρωπος, Ε’ Ἔκδ. Ἀστήρ, Ἀθήνα, 1987, σελ. 106.

[19] Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καί Λόγοι, σελ. 206.

[20] Ἀρχ. Ἰουστίνου Πόποβιτς, Ἄνθρωπος καί Θεάνθρωπος, Ε’ Ἔκδ. Ἀστήρ, Ἀθήνα, 1987, σελ. 37.

[21] Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καί Λόγοι, σελ. 216.

[22] Ὅ. π. σελ. 231- 233.

[23]Μρ. 12, 30.

[24] Ἰω. Α΄ 3, 6.

[25]Ἰω. Α΄ 3, 9.

[26] Γέροντος Πορφυρίου ἱερομονάχου, Ἀνθολόγιο συμβουλῶν, Α' ἔκδοση, 2002, σελ. 257.

[27] ΤLG,  Work #001 22.36  to     Work #001 22.46 (Ἁγίου Μαξίμου ὁμολογητοῦ), «Εἰ γὰρ αὐτὸς τῆς ἐπὶ τῷ ἀνθρωπισθῆναι μυστικῆς ἐνεργείας εἴληφε πέρας͵ κατὰ πάντα τρόπον χωρὶς μόνης ἁμαρτίας ἡμῖν ὁμοιωθεὶς καὶ εἰς τὰ κατώτερα μέρη τῆς γῆς καταβάς͵ ἔνθα τὸν ἄνθρωπον ἀπεώσατο τῆς ἁμαρτίας ἡ τυραννίς͵ πάντως καὶ τῆς ἐπὶ τῷ θεωθῆναι τὸν ἄνθρωπον μυστικῆς ἐνεργείας λήψεται πέρας͵ κατὰ πάντα τρόπον͵ χωρὶς μόνης δηλονότι τῆς πρὸς αὐτὸν κατ΄ οὐσίαν ταυτότητος͵ ὁμοιώσας ἑαυτῷ τὸν ἄνθρωπον καὶ ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν ἀναβιβάσας͵ ἔνθα τὸ τῆς χάριτος φύσει μέγεθος ὑπάρχον προσκαλεῖται διὰ τὴν ἀπειρίαν τῆς ἀγαθότητος τὸν κάτω κείμενον ἄνθρωπον».

[28] Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καί Λόγοι, σελ. 194-5.

[29] Ὅ. π. σελ. 346-347.

[30] Ὅ. π. σελ. 199

[31] Ὅ. π. σελ. 405-406.

[32] . π. σελ. 215.

anavaseis.blogspot

hristospanagia3.blogspot

Π. Σάββας 2010-12-11_ «Τι είναι ο άνθρωπος κατά τον Γέροντα Πορφύριο»
(Ἀναφορά στά Χριστούγεννα καί στό πῶς ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά ἀγαπήσει τόν Θεό).

Ὁμιλία τοῦ π. Σάββα στίς 11-12-10 (Σύναξη Νέων).

Γιά νά κατεβάσετε καί νά ἀποθηκεύσετε τήν ὁμιλία πατῆστε ἐδῶ (δεξί κλίκ, 'Ἀποθήκευση προορισμοῦ ὡς, ἤ Ἀποθήκευση δεσμοῦ ὡς)

Παραθέτουμε καί  τό σχετικό κείμενο:

Προλογικά - Γενικές ἀρχές τῆς ἀνθρωπολογίας καί σωτηριολογίας τοῦ Γέροντος Πορφυρίου.

Οι παράνομες συμβιώσεις

«Οὐκ ἔξεστί σοι ἔχειν τὴν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ σου» (Μᾶρκ. 6,18) Ακούσατε, ἀγαπητοί μου, τὸ ἱερὸ καὶ ἅγιο Εὐαγγέλιο. Πῶς ἀρχίζει; «Τῷ καιρ...