"Η πολυτέλεια κοσμικοποιεί τους μοναχούς"

– Γέροντα, πόσο στόλισμα μπορεῖ νὰ βάλη κανεὶς σὲ ἕναν Ναό;

– Στὴν ἐποχή μας, ὅσο πιὸ ἁπλό εἶναι κάτι, ἀκόμη καὶ σὲ ἕναν Ναό, τόσο πιὸ πολύ βοηθάει, γιατί δὲν ζοῦμε τώρα στὸ Βυζάντιο.

– Στὸ τέμπλο λ.χ. τί σχέδιο εἶναι καλό νὰ κάνουμε;

– Σχέδιο... «καλογερικῆς»! Ὅσο μπορεῖτε, ὅλα νὰ εἶναι σεμνά, ἁπλά. Ὁ Ὅσιος Παχώμιος89 στράβωσε τὴν κολόνα, γιὰ νὰ μή θαυμάζουν τὰ ἔργα τοῦ οἱ ἄνθρωποι. Θυμάστε τὸ περιστατικό; Εἶχε φτιάξει Ναό στὸ Μοναστήρι μὲ πολλή ἐπιμέλεια καὶ τὶς κολόνες τὶς εἶχε κάνει μὲ πλίνθους. Τὸν ἔβλεπε πόσο ὡραῖος ἦταν καὶ χαιρόταν.
Ἀλλά μετά σκέφθηκε ὅτι τὸ νὰ χαίρεται γιὰ τὸ ὡραῖο ἔργο ποὺ ἐφτίαξε, δὲν ἦταν κατὰ Θεόν. Ἔδεσε λοιπόν τὶς κολόνες μὲ σχοινιά καὶ, ἀφοῦ προσευχήθηκε, εἶπε στούς ἀδελφούς νὰ τὰ τραβήξουν, ὥσπου στράβωσαν οἱ κολόνες.

Ἐκεῖ στὸ Κελλί κόβω κάθε χρόνο λαμαρίνες καὶ βάζω στὴν σκεπή, στὰ παράθυρα, γιατί εἶναι χαλασμένα καὶ μπαίνει ἀέρας. Βάζω καὶ σανίδια, νάυλον καὶ τὰ κλείνω. Θὰ μοῦ πῆς: «Γιατί δὲν φτιάχνεις διπλά παράθυρα;». Καὶ ἐγώ τὸ ξέρω αὐτό, μαραγκός εἶμαι. Ἄν ἤθελα, μποροῦσα νὰ φτιάξω παράθυρα καὶ μὲ τρεῖς πατοῦρες, ἀλλὰ μετά φεύγει ἡ καλογερική. Ὁ τοῖχος εἶναι τελείως χάλια. Μποροῦσα καὶ ἀπὸ ἄλλους νὰ ζητήσω νὰ μὲ βοηθήσουν καὶ νὰ βολέψω τὸ Καλύβι, ἀλλὰ καὶ ἔτσι βολεύομαι. Νὰ κάνω αὐτὸ τὸ ἔξοδο γιὰ τὸν τοῖχο, ἐνῶ ὑπάρχει ἀλλοῦ τόση ἀνάγκη; Δὲν μὲ βοηθάει αὐτό. Ἄν ἔχω κανένα πεντακοσάρικο, προτιμῶ νὰ πάρω σταυρουδάκια, εἰκονάκια καὶ νὰ τὰ δώσω σὲ κανέναν πονεμένο, γιὰ νὰ βοηθηθῆ. Ἐγώ χαίρομαι μὲ τὸ νὰ δίνω. Καὶ ἀνάγκη νὰ τὸ ἔχω, δὲν τὸ ξοδεύω γιὰ μένα.

Ὅπως ὅταν ξεκινᾶ κανεὶς γιὰ πνευματικά, δὲν χορταίνει ποτέ, ἔτσι καὶ ὅταν ξεκινᾶ γιὰ τὰ ὄμορφα, δὲν χορταίνει ποτέ. Τώρα ξέρεις τί πρέπει νὰ γίνεται; Νὰ μή φροντίζης γιὰ τὰ καλοφτιαγμένα κτίρια, νὰ φτιάχνης τὰ ἀπαραίτητα καὶ νὰ στραφῆς στὴν δυστυχία τοῦ κόσμου μὲ προσευχή, ὅταν δὲν ἔχης νὰ δώσης, καὶ μὲ ἐλεημοσύνη, ὅταν ἔχης. Νὰ κάνετε προσευχή καὶ τὰ πιὸ ἀπαραίτητα ἀπὸ δουλειές. Ὅλα αὐτὰ ποὺ κάνουμε, δὲν ἔχουν πολλή ζωή. Καὶ ἀξίζει νὰ δίνουμε τὴν ζωή μας, καὶ νὰ δυσκολεύωνται ζωές καὶ νὰ πεθαίνουν ἀπὸ τὴν πείνα ἄλλοι;
Τὰ ἁπλά κτίρια καὶ τὰ ταπεινά ἀντικείμενα μεταφέρουν τούς μοναχούς νοερά στὶς σπηλιές καὶ στὰ ἀπέριττα Ἀσκητήρια τῶν Ἁγίων Πατέρων μας, καὶ ἔτσι ὠφελοῦνται πνευματικά.
Ἐνῶ τὰ κοσμικά θυμίζουν κόσμο καὶ κάνουν τούς μοναχούς κοσμικούς στὴν ψυχή. Πρόσφατα90 ἔγιναν ἀνασκαφές καὶ βρέθηκαν στὴν Νιτρία τὰ πρῶτα «Κελλία» τῶν μοναχῶν, τὰ ἀσκητικά. Στὴν συνέχεια βρέθηκαν τὰ λίγο μεταγενέστερα, ποὺ ἦταν λίγο κοσμικά, καὶ κατόπιν τὰ τελευταία ποὺ ἐμοίαζαν μὲ τὰ σαλόνια τῶν πλουσίων ἐκείνης τῆς ἐποχῆς, μὲ κάδρα καὶ ζωγραφιές στούς τοίχους κ.λπ., τὰ ὁποία ἔφεραν τὴν ὀργή τοῦ Θεοῦ, τὰ λήστεψαν καὶ τὰ κατέστρεψαν οἱ κακοποιοί.

Ὁ Χριστός γεννήθηκε στὴν Φάτνη. Ἄν ἀναπαυώμαστε στὰ κοσμικά, θὰ μᾶς φτύση ὁ Χριστός, ποὺ δὲν ἔφτυσε κανέναν: «Ἐγώ δὲν εἶχα τίποτε, θὰ πῆ. Ὅλα αὐτὰ τὰ βρήκατε γραμμένα στὸ Εὐαγγέλιο; Τὰ εἴδατε σʹ Ἐμένα; Κοσμικοί δὲν εἶστε, καλόγεροι δὲν εἶστε. Τί νὰ σᾶς κάνω; Ποῦ νὰ σᾶς βάλω;».

Τὰ ὡραῖα καὶ τέλεια εἶναι κοσμικά καὶ τούς πνευματικούς ἀνθρώπους δὲν τούς ἀναπαύουν. Τὰ ντουβάρια θὰ γκρεμισθοῦν ὅλα. Ἡ ψυχή... Μία ψυχή ἀξίζει περισσότερο ἀπὸ ὅλο τὸν κόσμο. Τί κάνουμε γιὰ τὴν ψυχή; Νὰ ἀνοίξουμε δουλειά πνευματική. Νὰ μπῆ ἡ καλή ἀνησυχία.

Ὁ Χριστός θὰ ζητήση ἀπὸ μᾶς σὲ τί βοηθήσαμε τὸν κόσμο πνευματικά καὶ τί πνευματική δουλειά κάναμε, ὄχι τί ντουβάρια φτιάξαμε. Αὐτὰ οὔτε θὰ τὰ ἀναφέρη. Γιὰ τὴν πνευματική μας πρόοδο θὰ μᾶς ζητηθῆ λόγος.
Θέλω νὰ καταλάβετε τὸ πνεῦμα μου, δὲν λέω νὰ μήν γίνωνται καὶ αὐτά, χτισίματα κ.λπ., ἤ νὰ μή γίνωνται καλά, ἀλλὰ πρῶτα τὰ πνευματικά καὶ ὕστερα ὅλα τὰ ἄλλα μὲ πνευματική διάκριση.

89. Ὁ Ὅσιος Παχώμιος γεννήθηκε στὴν Ἄνω Θηβαΐδα τῆς Αἰγύπτου γύρω στὸ 280. Μετά τὴν ἀπόλυσή του ἀπὸ τὸν στρατό ἀσκήτεψε σὲ ἕναν ἐγκαταλελειμμένο εἰδωλολατρικό ναό. Τὸ 320 περίπου, μετά ἀπὸ θεϊκή ὀπτασία, ἵδρυσε τὸ πρῶτο Μοναστήρι τῶν Ταβεννησιωτῶν στὴν Ἄνω Θηβαΐδα. Ἵδρυσε συνολικά ἐννέα ἀνδρικά Μοναστήρια καὶ δύο γυναικεῖα. Κοιμήθηκε τὸ 346. Εἶναι ὁ θεμελιωτής τῆς κοινοβιακῆς ζωῆς στὴν Αἴγυπτο.

90. Εἰπώθηκε τὸ 1986.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Α’ «Μὲ Πόνο καὶ Ἀγάπη»