"Ὅταν μια ψυχή είναι τακτοποιημένη και ἀνεβαίνη στον Οὐρανό, δεν μπορούν τα ταγκαλάκια να την πειράξουν"

– Ὅταν μιὰ ψυχὴ εἶναι τακτοποιημένη καὶ ἀνεβαίνη στὸν Οὐρανό, δὲν μποροῦν τὰ ταγκαλάκια νὰ τὴν πειράξουν. Ἐνῶ, ἂν δὲν εἶναι τακτοποιημένη, βασανίζεται ἀπὸ τὰ ταγκαλάκια. Μερικὲς φορὲς μάλιστα ὁ Θεὸς ἐπιτρέπει νὰ βλέπη τὰ τελώνια ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ποὺ ἔχει χρέη, τὴν ὥρα ποὺ ψυχορραγεῖ, γιὰ νὰ βοηθήση ἐμᾶς ποὺ θὰ ζήσουμε ἀκόμη, ὥστε νὰ ἀγωνισθοῦμε νὰ ἐξοφλήσουμε ἐδῶ τὰ χρέη μας. Θυμᾶστε τὸ γεγονὸς μὲ τὴν Θεοδώρα7; Οἰκονομάει δηλαδὴ νὰ βλέπουν μερικοὶ ὁρισμένα πράγματα, γιὰ νὰ βοηθηθοῦν οἱ ἄλλοι καὶ νὰ μετανοήσουν. Στὸν βίο τοῦ Ὁσίου Εὐφροσύνου8 λ.χ. διαβάζουμε ὅτι ὁ Ἡγούμενος, μετὰ ἀπὸ τὸ ὅραμα ποὺ εἶδε, βρέθηκε μὲ τὰ μῆλα στὸ χέρι, γιὰ νὰ τὰ δοῦν οἱ ἄλλοι καὶ νὰ βοηθηθοῦν.

Καμμιὰ φορὰ πάλι οἰκονομάει ὁ Θεὸς νὰ ἔχη ἡ ψυχὴ ἕναν διάλογο τὴν ὥρα ποὺ ξεψυχάει, γιὰ νὰ μετανοήση ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος ποὺ βρίσκεται στὰ τελευταῖα του ἢ αὐτοὶ ποὺ τὸν ἀκοῦν.
Βλέπεις, ὁ Θεὸς ἔχει πολλοὺς τρόπους ποὺ σώζει τὸν ἄνθρωπο. Πότε βοηθάει μὲ Ἀγγέλους, πότε μὲ δοκιμασίες ἢ μὲ διάφορα σημεῖα. 

Εἶχα γνωρίσει μιὰ γυναίκα ποὺ φερόταν βάρβαρα στὸν ἄνδρα της καὶ στὴν πεθερά της· τοὺς ἔδερνε καὶ τοὺς δύο. Ἐκείνη γύριζε στὶς γειτονιὲς καὶ κουβέντιαζε καὶ τὴν πεθερά της, ποὺ ἦταν γριούλα, τὴν ἔστελνε κάθε μέρα στὸ χωράφι. Πήγαινε ἡ φουκαριάρα ἡ γριὰ κάθε μέρα στὸ χωράφι, δυὸ ὧρες δρόμο, σβαρνίζοντας τὰ πόδια της καὶ δούλευε ἀπὸ τὸ πρωὶ ὣς τὸ βράδυ, χωρὶς νὰ παραπονιέται. Ὥσπου μιὰ μέρα, μόλις γύρισε στὸ σπίτι, πτῶμα ἀπὸ τὴν κούραση, ἔπεσε κάτω καὶ ἔλεγε στὴν νύφη της: «Ὁ Ἀρχάγγελος Μιχαὴλ μοῦ παίρνει τὴν ψυχή. Σκούπισε, παιδάκι μου, τὰ αἵματα». «Ποιά αἵματα, γιαγιά;», τὴν ρωτοῦσε μὲ ἀγωνία ἡ νύφη, γιατὶ δὲν ἔβλεπε νὰ ἔχη αἵματα ἐπάνω της. «Νά, παιδάκι μου, τὰ αἵματα ποὺ τρέχουν! Σκούπισέ τα, σκούπισέ τα!». Γυρίζει ἡ νύφη νὰ κοιτάξη, καὶ ἡ γιαγιὰ εἶχε ξεψυχήσει. Μετὰ ἀπὸ αὐτὸ τὸ περιστατικὸ συνετίσθηκε καὶ ἄλλαξε ζωή· ἀπὸ θηρίο ἔγινε ἀρνί.
Ἦταν οἰκονομία Θεοῦ νὰ δῆ τὴν πεθερά της νὰ ξεψυχάη μὲ αὐτὰ τὰ λόγια, νὰ πιστέψη ὅτι ὁ Ἀρχάγγελος Μιχαὴλ παίρνει τὶς ψυχὲς δῆθεν μὲ τὸ σπαθί, γιὰ νὰ φοβηθῆ καὶ νὰ μετανοήση. Τῆς μίλησε δηλαδὴ ὁ Θεὸς μὲ τὴν γλῶσσα ποὺ καταλάβαινε, γιὰ νὰ συνέλθη, γιατί, φαίνεται, θὰ εἶχε καλὴ διάθεση.

– Καὶ ὅταν, Γέροντα, ὁ ἑτοιμοθάνατος φωνάζη κεκοιμημένους συγγενεῖς του, τί σημαίνει;

– Πολλὲς φορὲς καὶ αὐτὸ γίνεται, γιὰ νὰ παραδειγματίζωνται οἱ ἄλλοι ποὺ εἶναι κοντὰ στὸν ἑτοιμοθάνατο.
Γνώρισα μιὰ πλούσια κυρία, ποὺ ἦταν ἁγία γυναίκα. Δὲν εἶχε παντρευτῆ καὶ ἔμενε μὲ τὴν ἀδελφή της, στὴν ὁποία εἶχε δώσει ὅλη τὴν περιουσία της. Ὁ γαμπρός της, ποὺ πέθανε μετὰ ἀπὸ αὐτήν, ὅταν ξεψυχοῦσε, τὴν φώναζε: «Ἔλα, Δέσποινα, νὰ συγχωρεθοῦμε. Νὰ μὲ συγχωρέσης..., πολὺ σὲ ταλαιπώρησα, νὰ μὲ συγχωρέσης!». «Ποῦ εἶναι ἡ Δέσποινα;», τὸν ρώτησαν. «Νά, δὲν τὴν βλέπετε; νά, ἐκεῖ εἶναι!» τοὺς εἶπε καὶ μετὰ ξεψύχησε.

– Συγχωροῦνται, Γέροντα, ἔτσι οἱ ἄνθρωποι, ἀκόμη καὶ τὴν τελευταία στιγμὴ τῆς ζωῆς τους μὲ κάποιον ποὺ ἔχει ἤδη πεθάνει;

– Ἐπιτρέπει ὁ Θεός, ἔστω καὶ ἔτσι νὰ συγχωρεθοῦν, ἐπειδὴ ὁ ἄνθρωπος, τὴν ὥρα ποὺ πεθαίνει, μετανοιώνει καὶ αἰσθάνεται τὴν ἀνάγκη νὰ ζητήση συγγνώμη.

6 Βλ. Εὐχολόγιον τὸ Μέγα, ἐκδ. «Ἀστήρ», Ἀθῆναι 1992, σ. 389.

7 Βλ. Γρηγορίου Μοναχοῦ, μαθητῆ Ἁγ. Βασιλείου τοῦ Νέου, «Ὁ τελωνισμὸς τῶν ψυχῶν κατὰ τὴν ὥρα τοῦ θανάτου: Τὰ εἴκοσι τρία βασικὰ τελώνια», Ἱ. Ἡσυχ. Ἁγ. Ἀθανασίου καὶ Ἁγ. Νεομαρτύρων Ἀκυλίνης, Κυράννης καὶ Ἀργυρῆς, Γαλήνη Ὄσσης Λαγκαδᾶ.

8 Ὁ Ὅσιος Εὐφρόσυνος στὸ Κοινόβιο ὅπου μόναζε εἶχε τὴν διακονία τοῦ μαγείρου. Ἐργαζόταν κρυφὰ τὶς ἀρετὲς καὶ εἶχε φθάσει σὲ πνευματικὰ μέτρα. Ὁ Ἡγούμενός του κάποια νύχτα προσευχόταν στὸν Θεὸ νὰ τοῦ ἀποκαλύψη ποιός ἀδελφὸς ἦταν ὁ πιὸ ἐνάρετος τοῦ Κοινοβίου. Τότε ἔπεσε σὲ ἔκσταση καὶ βρέθηκε σὲ ἕνα περιβόλι γεμάτο ἀπὸ ἐξαίσια ἀγαθά. Ἐνῶ μάταια προσπαθοῦσε νὰ κόψη κάποιους καρποὺς ἀπὸ τὰ δένδρα, εἶδε μπροστά του τὸν Ὅσιο Εὐφρόσυνο νὰ ἀπολαμβάνη ὅλη ἐκείνη τὴν τρυφὴ καὶ τοῦ ζήτησε ἀπὸ ἐκείνους τοὺς καρπούς. Ὁ Ὅσιος ἔκοψε καὶ τοῦ ἔδωσε τρία μῆλα. Ὁ Ἡγούμενος, ὅταν συνῆλθε ἀπὸ τὴν ὀπτασία ἐκείνη, βρέθηκε νὰ κρατάη τὰ μῆλα, ποὺ εἶχαν μία ἐξαίσια εὐωδία. Ἀπὸ δὲ τὸν Ὅσιο Εὐφρόσυνο ἔμαθε ὅτι πράγματι ἐκείνη τὴν νύχτα βρισκόταν ἐκεῖ ὅπου εἶναι τὰ ἀγαθὰ ποὺ μέλλουν νὰ κληρονομήσουν οἱ ἀγαπῶντες τὸν Θεό. (Εὐεργετινός, τόμος Β´, Ὑπόθεσις Α´, ἔκδ. Ματθαίου Λαγγῆ, Ἀθῆναι 1980, σ. 37‐38).

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Δ’ «Οἰκογενειακή Ζωή»