γ. Ιωσήφ Βατοπαιδινός
Η μνήμη
του θανάτου είναι φυσικό φαινόμενο, είναι έργο εύκολο και συνάμα επωφελέστατο.
Βλέπεις έναν άνθρωπο ο όποιος μπορεί να συγκεντρώσει τόσες ιδιοφυΐες, ώστε να
μπορεί να κυβέρνηση όλη τη Γή, να επινόηση τόσους τρόπους για να ευκολύνει την
ζωή των ανθρώπων και να κάνη τόσα καλά, ώστε να ξεκούραση ολόκληρα έθνη και
φυλές, και τον βλέπεις, μπροστά στον θάνατο, αμέσως να σκύβει, να υποκύπτει και
να διαλύεται! Όλα αυτά πραγματικά συγκλονίζουν τον άνθρωπο και τον βοηθούν στο
να προχώρηση επιτυχώς στον θείο φόβο.
Αυτή η εργασία όμως θέλει επίνοιες συνεχώς
και κυρίως φαίνεται αποτελεσματική στις κατάλληλες στιγμές πού οι επίνοιες
λειτουργούν και αποδίδουν διότι έρχεται η αμαρτία υπό τη μορφήν της πλάνης και
της απάτης για να ερεθίσει ιδίως την νεανική ηλικία στον ηδονισμό. Και
παριστάνει στον άνθρωπο την ηδονή ως ένα χρήσιμο και όμορφο πράγμα, πού είναι
κρίμα να το στερείται, και σέρνει τον νου του εκεί. Αυτή την ώρα πού γαργαλίζει
ο διάβολος και αρπάζει την φαντασία και την θέτει πάνω στην ηδονή φέρνοντας τα
πάντα στο ζενίθ για να λυγίσει την προαίρεση, άρπαξε εσύ την μορφή του θανάτου και θέσε την αντίκρυ. Μόλις
πλησίαση η μορφή του θανάτου εκεί, όλα χάνονται. Διότι εκείνα είναι ψεύδη, δεν
είναι πραγματικά. Είναι επίνοιες επίπλαστες υπό την μορφή της απάτης, όπως
συνηθίζει ο διάβολος [που είναι ψεύτης] να παρουσιάζει την αμαρτία. Αντιθέτως,
η μορφή του θανάτου είναι πραγματικότης, δεν είναι επίνοια. Αλήθεια, πού είναι
οι ένδοξοι; Πού είναι οι πλούσιοι; Πού είναι οι τίμιοι; Το βεβαιότερο πράγμα
στην ζωή του ανθρώπου είναι ο θάνατος. Όλα τα άλλα αποτυγχάνουν. Ο θάνατος όμως
ποτέ, ποτέ! Διότι τα άλλα όλα πού προβάλλει η ποικίλη μορφή της απάτης, της
αμαρτίας είναι ψευδή.
Μας παριστάνει τώρα, στη νεανική ηλικία,
μια γυναίκα με το κάλλος της, για να μας προκαλέσει ηδονή. Γι’ αυτή την
περίπτωση ο Άγιος Συμεών ο νέος θεολόγος επινοούσε, όπως ο ίδιος αναφέρει, έναν
ωραίο πρακτικό τρόπο πού είχε μεγάλη επιτυχία. Όταν του παρουσιαζόταν ως
προσβολή ένα τέτοιο πρόσωπο, αμέσως του έβγαζε τα μάτια, του έκοβε τα χείλη και
το παρίστανε μέσα από τις μορφές του
θανάτου. Έτσι τυπώθηκε μέσα του αυτή η μνήμη και έμεινε μόνιμη. Ύστερα, όλους
τους ανθρώπους τούς έβλεπε υπό την μορφή αυτή του θανάτου και δεν σκανδαλίστηκε
ποτέ. Βλέπετε ότι η επίνοια αυτή είναι πάρα πολύ χρήσιμη; Διότι εκείνος πού
είναι έξυπνος, κάνει αυτές τις εναλλαγές, διότι «ο αγαπών την εαυτού σωτηρίαν, μηχανεύεται».
Μετά την πτώση, ο άνθρωπος βρίσκεται σε
μια συνεχή μάχη. Ο διάβολος και η αμαρτία προσπαθούν να απατήσουν τον άνθρωπο.
Πράγματι, η αμαρτωλότης είναι απάτη πού οδηγεί στον διχασμό της προσωπικότητος.
Είναι καταστροφή της αξιοπρέπειας. Είναι διαφθορά. Πλανά τον άνθρωπο, τον
παρασύρει στην διαφθορά, όπου και τον καταστρέφει. Επομένως, είναι απαραίτητο
καθήκον μας να βρισκόμαστε διαρκώς σε άμυνα, διότι προηγείται της πρακτικής
μάχης η διανοητική. Εάν στον διανοητικό πόλεμο ο άνθρωπος είναι προσεκτικός,
ποτέ δεν θα φθάσει στην ανάγκη να αναγκασθεί πρακτικά να αντισταθεί. Αν η
αμαρτία προσπαθεί να μας απατήσει με δόλο και να μας προσφέρει κάτι χρήσιμο το
όποιο στην πραγματικότητα δεν είναι, είμαστε υποχρεωμένοι κι εμείς να
αντιστεκόμαστε σ’ αυτή την προσβολή της.
Άρα, το θέμα της σωτηρίας δεν είναι, όπως
φαντάζεται κανείς, θεωρητικό, ούτε μαγικό η μηχανικό. Όχι! Είναι πραγματική
μάχη. Ο μεν διάβολος ωθεί να μας φράξει τον δρόμο και μείς αντιστεκόμαστε και
του χαλάμε τα σχέδια. Εάν βέβαια δεν υπήρχε και η σύμπραξη της Χάριτος μαζί
μας, οι δικές μας μόνο επίνοιες, δεν θα ήταν δυνατόν να φέρουν αποτέλεσμα διότι
είναι άνισος ο πόλεμος και δεν θα τα βγάζαμε πέρα. Αλλά η θεία Χάρις, τον τρόπο
αυτό της δικής μας αντιστάσεως τον ενισχύει, διότι «τοις αγαπώσι τον Θεόν,
πάντα συνεργεί είς αγαθόν». Έρχεται τότε
η θεία Χάρις και βλέπουσα την πρακτική μας αντίδραση, επεμβαίνει και
εξουδετερώνει τον σατανά και μαζί με αυτόν διώχνει και τα πάθη και όλα τα
κακά. Αντί δε τούτων, εισάγει σαν μόνιμη κατάσταση τις αρετές, οι όποιες εν
συνεχεία μεταβάλλονται σε χαρίσματα. Αυτός είναι ο τρόπος. Αμήν.
Πηγή: ΕΚΔΟΣΙΣ Γ΄ - ΨΥΧΩΦΕΛΗ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΑ 9. Εκδ.: Ι.
Μ. Μ. Βατοπαιδίου, Άγιον Όρος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου