"Όπου υπάρχει ταπείνωση, δεν έχει θέση ο διάβολος"

– Γέροντα, στὸ βιβλίο «Ἁγιορεῖτες Πατέρες» ἀναφέρετε ὅτι οἱ δαίμονες ἔδειραν τὸν Γερο‐Εὐλόγιο1. Πῶς τὸ ἐπέτρεψε ὁ Θεός; 

– Ποιός ἔφαγε τὸ ξύλο;

– Ὁ Γερο‐Εὐλόγιος.

– Ὄχι, οἱ δαίμονες ἔφαγαν τὸ ξύλο! Καὶ στὴν περίπτωση ποὺ ἐπιτρέπει ὁ Θεὸς ἕνας ἄνθρωπος νὰ δείρη κάποιον ἄλλον καὶ αὐτὸς τὸ δέχεται ταπεινά, τελικὰ σακατεύεται ἐκεῖνος ποὺ δέρνει. Δὲν μοῦ λές, ὁ διάβολος τί φοβᾶται περισσότερο;

– Τὴν ταπείνωση, Γέροντα.

– Κι ἐγὼ νόμιζα ὅτι φοβᾶται τὴν ὑπερηφάνεια, γιατὶ νιώθει ...κόμπλεξ! «Περήφανος ἐγώ, λέει, περήφανος καὶ αὐτός, ποῦ θά πάη;»! Ναί, βρὲ παιδί, ἔτσι εἶναι, τὴν ταπείνωση φοβᾶται ὁ διάβολος· αὐτὴ τὸν σακατεύει. Ὅπου ὑπάρχει ταπείνωση, δὲν μπορεῖ νὰ σταθῆ ὁ διάβολος.

Μὲ τὴν ταπείνωση φωτίζεται ὁ ἄνθρωπος καὶ δὲν σκοντάφτει ποτὲ στὴν πνευματική του πορεία· ξεπερνάει ὅλα τὰ ἐμπόδια ποὺ τοῦ βάζει ὁ πειρασμός. Θυμᾶστε τὸν Μέγα Ἀντώνιο ποὺ εἶδε τὶς παγίδες τοῦ διαβόλου ἁπλωμένες σὲ ὅλη τὴν γῆ; «Ποιός μπορεῖ νὰ γλυτώση ἀπ᾿ αὐτές;», φώναξε. Καὶ ἀμέσως ἄκουσε μιὰ φωνὴ νὰ τοῦ λέη: «Ἡ ταπεινοφροσύνη»2.

Στὸ Σινᾶ, τὸ ἀσκητήριο τῆς Ἁγίας Ἐπιστήμης, ὅπου ἔμενα, ἦταν ἕνα ἀμπρί3, ποὺ εἶχε ἕνα ἐκκλησάκι καὶ ἕνα κελλάκι. Ἀπὸ τὴν πάνω μεριὰ ἦταν τὸ βουνό· ἀπὸ τὴν κάτω ἦταν ἕνας τοῖχος, ποὺ εἶχε ὕψος τέσσερα μὲ πέντε μέτρα. Ἐκεῖ σὲ μιὰ ἄκρη εἶχα βάλει ἕνα ξύλο καὶ ἐκεῖ πάνω πλάνιζα τὰ σανιδάκια γιὰ τὰ ξυλόγλυπτα εἰκονάκια ποὺ ἔκανα. Μιὰ μέρα λοιπὸν ἐκεῖ ποὺ πλάνιζα λέγοντας τὴν εὐχή, ἀκούω μιὰ φωνὴ νὰ μοῦ λέη: «Μπορεῖς νὰ πέσης κάτω ἀπὸ τὸν τοῖχο καὶ νὰ μὴν πάθης τίποτε». Γυρνάω καὶ βλέπω μιὰ μαύρη σκιὰ μὲ ἕνα μεγάλο κεφάλι. «Βρὲ τὸ ταγκαλάκι», λέω. Τέλος πάντων, δὲν ἔδωσα σημασία. Αὐτὸ ὅμως ἐκεῖ! δὲν ἔφευγε. «Μπορεῖς νὰ πέσης κάτω καὶ νὰ μὴν πάθης τίποτε», ἔλεγε. Ἐγὼ ἔκανα πὼς δὲν ἄκουγα. Γιὰ κανένα τέταρτο ἐπαναλάμβανε τὸ ἴδιο. Ἀπόλαυση ἦταν! Ὁπότε κάποια στιγμὴ τοῦ λέω: «Ἄντε, θὰ πετάξω κάτω μιὰ πέτρα». «Αὐτό, μοῦ λέει, οὔτε ὁ Χριστὸς δὲν τὸ σκέφθηκε4! Καλύτερα κι ἀπ᾿ τὸν Χριστὸ ἀπάντησες!». Ἔ, τότε ἀγανάκτησα. «Ὁ Χριστὸς ἦταν Θεός, τοῦ λέω, δὲν ἦταν καραγκιόζης σὰν κι ἐμένα ποὺ κάθομαι καὶ χαζεύω ἐσένα. Ἄντε ἀπὸ ᾿δῶ!». Αὐτὸ ἦταν. Ἀμέσως ἐξαφανίσθηκε.

Ὅταν ὑπάρχη ταπείνωση, ὁ διάβολος δὲν μπορεῖ νὰ ρίξη τὴν ψυχή. Ὁ ταπεινὸς δὲν πέφτει, γιατὶ βαδίζει χαμηλά. Ὁ Γερο‐Ἀββακούμ, ὅταν ἀσκήτευε στὴν ἔρημο τῆς Βίγλας, τί εἶχε πάθει! Μιὰ μέρα ποὺ ἔκανε προσευχὴ μὲ τὸ κομποσχοίνι ἐπάνω σ᾿ ἕναν βράχο, τοῦ παρουσιάζεται ξαφνικὰ ὁ διάβολος ὡς «ἄγγελος φωτός»5. «Ἀββακούμ, τοῦ λέει, μὲ ἔστειλε ὁ Θεὸς νὰ σὲ πάρω στὸν Παράδεισο, γιατὶ ἔγινες πιὰ ἄγγελος· ἔλα νὰ πετάξουμε». «Μὰ ἐσὺ ἔχεις φτερά, τοῦ λέει ὁ Γερο‐Ἀββακούμ, ἐγὼ πῶς θὰ πετάξω;». Καὶ ὁ δῆθεν ἄγγελος τοῦ λέει: «Κι ἐσὺ ἔχεις φτερά, ἀλλὰ δὲν τὰ βλέπεις». Τότε ὁ Γερο‐Ἀββακοὺμ ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ εἶπε: «Παναγία μου, τί εἶμαι ἐγώ, γιὰ νὰ πετάξω;». Ἀμέσως ὁ δῆθεν ἄγγελος ἔγινε ἕνα μαῦρο παράξενο κατσίκι μὲ φτερὰ σὰν τῆς νυχτερίδας καὶ ἐξαφανίσθηκε.

Βλέπετε πῶς μὲ τὴν ταπείνωση μποροῦμε νὰ καταλάβουμε τὶς παγίδες τοῦ διαβόλου;

1 Βλ. Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου, Ἁγιορεῖται Πατέρες καὶ Ἁγιορείτικα, σ. 41‐42.

2 Βλ. Τὸ Γεροντικόν, Ἀββᾶς Ἀντώνιος ζ´, σ. 2.

3 Ἀμπρί: Καταφύγιο, χαράκωμα ποὺ προστατεύει τοὺς στρατιῶτες ἀπὸ τὶς ἐχθρικὲς βολές. (Ἔτσι χαρακτήριζε ὁ Γέροντας καὶ τὸ κελλὶ τοῦ μοναχοῦ).

4 Ἀναφέρεται στὴν ἀπάντηση «οὐκ ἐκπειράσεις Κύριον τὸν Θεόν σου» (Βλ. Ματθ. 4, 6‐7) ποὺ ἔδωσε ὁ Χριστὸς στὸν διάβολο, ὅταν Τοῦ εἶπε νὰ πέση ἀπὸ τὴν στέγη τοῦ ναοῦ τοῦ Σολομῶντος.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’ «Πάθη καὶ Ἀρετὲς»