Άγιος Γέροντας Παΐσιος: « Η ανθρωπαρέσκεια»

- Γέροντα, πολλές φορές με πιάνει ένα παράπονο.

- Τί παράπονο έχεις;

- Νά, λέω: «Γιατί δεν αναγνώρισαν τόν κόπο μου και μού συμπεριφέρθηκαν έτσι;».

- Όταν κάποιος κάνη κάτι ταπεινά καί μέ αγάπη, και δεν βρή αναγνώριση, μπορεί να του έρθη καί ένα παράπονο. Αύτό είναι άνθρώπινο, όχι φυσικα ότι και αυτό είναι σωστό, αλλά τότε έχει κανείς κάποια έλαφρυντικά. Όταν όμως απαιτεί τήν αναγνώριση, αύτό είναι βαρύ έχει μέσα έγωισμό, δικαιωμά (6), ανθρωπαρέσκεια.

Οσο μπορείς, να κινήσει ταπεινά. Ο,τι κάνεις να τό κάνης με φιλότιμο, για τόν Χριστό, και όχι από ανθρωπαρέσκεια καί κενοδοξία, για να ακούσης τό «μπράβο» από τους ανθρώπους. Όταν ο άνθρωπος δεν δέχεται τα «μπράβο» από τους ανθρώπους καί εργάζεται μόνον για τόν Θεό, τότε ανταμείβεται από τον Θεό και σ’ αυτήν τήν ζωή με τήν άφθονη Χάρη Του, και στήν άλλη με τα αγαθα του Παραδείσου.

- Μπορεί, Γέροντα, μέσα στό φιλότιμο να υπάρχη ανθρωπαρέσκεια;

- Μπορεί ό διάβολος, που όλα θέλει να τα μολύνη, να κλέβη τό λίγο φιλότιμο με τήν ανθρωπαρέσκεια. Έχει δηλαδή ο άνθρωπος λίγο φιλότιμο, αλλά, αν δεν προσέξη, μπαίνει μέσα ή ανθρωπαρέσκεια καί μετά, ό,τι κι αν κάνη, πάει χαμένο. Είναι σαν να βγάζη νερό με τρύπιο κουβά. Αν όμως καταλάβη πως ό,τι κάνει από ανθρωπαρέσκεια μολυνεται, μετά δεν θα έχη όρεξη να κάνη κάτι για να έπιδειχθή δεν θα έχη μάτια να δή αν τόν καμαρώνουν οί αλλοι ούτε αύτια να ακουση τί λένε γι’ αυτόν.

- Γέροντα, έγω δεν μπορώ να ξεχωρίσω αν κάτι το κάνω από καθαρό φιλότιμο ή από ανθρωπαρέσκεια.

- Τό καθαρό φαίνεται. 'Οταν κινήται κανείς με καθαρό φιλότιμο, έχει πληροφορία εσωτερική, έχει δηλαδή μέσα του ανάπαυση, γαλήνη, ένω ή ανθρωπαρέσκεια φέρνει ανησυχία, ταραχή.

-  Γέροντα, μου λέει ό λογισμός πως πέφτω σε πειρασμούς, επειδή ή καρδιά μου δεν είναι όλοκληρωτικα δοσμένη στόν Θεό.

- Ναί, κλέβεσαι άπό τήν άνθρωπαρέσκεια. Προσπάθησε στήν κάθε φιλότιμη ενέργειά σου να μή σφηνώνεται ή άνθρωπαρέσκεια, για να έχεις και καθαρό μισθό, χωρίς κρατήσεις από τό ταγκαλάκι (διάβολο), άλλα και περισσότερη εσωτερική είρήνη. Να έξετάζης τα ελατήρια με τα όποια κινείσαι καί, μόλις αντιληφθής ότι κινείσαι από ανθρωπαρέσκεια, να τήν χτυπάς αμέσως. Αν κάνης αυτόν τόν «καλόν άγώνα», θα αποτοξινωθείς από κάθε κοσμικό ελατήριο που έχει κέντρο τό εγώ. Τότε θα γίνονται όλα καλά και δεν θα έχεις πειρασμούς ούτε εξωτερικούς  ούτε δικούς σου εσωτερικούς, αλλά θα έχεις εσωτερική ειρήνη.

- Γέροντα, στενοχωριέμαι για τήν στασιμότητα που έχω. Θα ήθελα κάθε μέρα να προοδεύω πνευματικά.

- Ξέρεις τί συμβαίνει καμία φορά; Μπορεί να θέλουμε να απαλλαγούμε άπό τα πάθη μας και να γίνουμε καλύτεροι, όχι για να ευαρεστήσουμε τόν Θεό, άλλα για να αρέσουμε στους άλλους. Κι εσύ, άς πουμε, θέλεις να γίνης καλύτερη, να προχωρήσης πνευματικά. Εξέτασες όμως γιατί τό θέλεις; Τό θέλεις, για να πλησιάσης περισσότερο στόν Θεό ή για να φαίνεσαι καλύτερη από τις άλλες αδελφές; Βιάζεσαι λ.χ. να πάς στήν εκκλησία. Γιατί τό κάνεις; για να είσαι από την αρχή στήν Ακολουθία, επειδή αυτό είναι τό σωστό ή για να πάς πρώτη και να λένε οί αδελφές καλά λόγια για σένα; Ο πνευματικός άνθρωπος ενδιαφέρεται να άρέση στόν Θεό, όχι στους ανθρώπους. «Αν ήθελα να αρέσω στους ανθρώπους, λέει ο Απόστολος Παύλος, δέν θα ήμουν δούλος τού Χριστού».

- Γέροντα, έχω πάντοτε έναν φόβο μην ξεπέσω στα μάτια τών άλλων, ένώ δεν σκέφτομαι πώς μέ βλέπει Θεός. Πώς θα αυξηθη ό φόβος τού Θεού;

- Εγρήγορση χρειάζεται. Σε κάθε σου ενέργεια, ακόμη και στην παραμικρή σου κίνηση, κέντρο να είναι ο Θεός. Στρέψε όλον τον εαυτό σου πρός τόν Θεό. Αν αγαπησης τον Θεό, ο νούς σου θα είναι συνέχεια στο πώς να ευχαριστήσης τόν Θεό, στο πώς να αρέσης στον Θεό, και όχι στο πώς να αρέσης στους ανθρώπους. Αυτό πολύ θα σέ βοηθηση να έλευθερωθης από τις βαρειές αλυσίδες της ανθρωπαρέσκειας που σού είναι έμπόδιο για την ανώτερη ζωή. Και όταν θα χαίρεσαι, γιατι ξέπεσες στα μάτια τών ανθρώπων, τότε θα γλυκαίνεσαι έσωτερικα από τον Γλυκυ Ιησού.

6. 'Η λέξη «δικαίωμα» στήν μοναχική ζωή δηλώνει τήν τάση του μοναχού να δικαιώνει τόν εαυτό του καί τήν απαίτηση να ικανοποιεί Οποιαδήποτε εγωκεντρική επιθυμία του.

από το βιβλίο: «ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΙΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ τόμος Ε σελ 72»  (ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ – ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ)