Άγιος Γέροντας Παΐσιος: «Να στραφείτε στην εφαρμογή. Τα πολλά διαβάσματα μορφώνουν εγκυκλοπαιδικά»

- Οί κοσμικοί, άλλοι διαβάζουν εφημερίδα, άλλοι διαβάζουν ένα ρομάντζο, μιά περιπέτεια, άλλοι παρακολουθούν στό γήπεδο πώς παίζουν, καί περνάνε τήν ώρα τους. Τό ίδιο κάνουν και µερικοί πού διαβάζουν πνευματικά. Μπορεί νά ξενυχτούν καί νά διαβάζουν πνευματικά βιβλία μέ μανία καί νά ευχαριστιούνται.

Παίρνουν ένα πνευματικό βιβλίο, κάθονται καί λίγο αναπαυτικά καί διαβάζουν. «Ωφελήθηκα», λέει ό άλλος. Καλύτερα πές ότι ευχαριστήθήκες, ότι πέρασες εύχαριστα τήν ώρα σου. Γιατί αυτό δεν είναι ωφέλεια. Ωφελεϊσαι, μόνον όταν δής τί λέει αυτό πού διαβάζεις, ελέγχης τόν εαυτό σου καί προσπαθής νά τόν ζορίζης στήν εφαρμογή:
«Τί λέει αύτό πού διάβασα; Εγώ που βρίσκομαι πνευματικά; Τί πρέπει νά κάνω;». Υστερα, όσο περισσότερα μαθαίνει κανείς, τόσο περισσότερη ευθύνη έχει. Δεν λέω νά μή διαβάζη, γιά νά μήν ξέρη πολλά και νά μήν  εχη εύθύνη, γιατί αύτό είναι πονηριά, αλλά νά μη διαβάζη μόνο γιά νά ευχαριστιέται.

Τό κακό είναι ότι, αν διαβάζη καί έχη δυνατή μνήμη, θυμάται πολλά, μπορεί καί νά λέη καί πολλά καί νά ξεγελάη τόν έαυτό του, να νομίζη δηλαδή ότι τά εφαρμόζει κιόλας. Έτσι δημιουργεί ψευδαίσθηση καί στόν έαυτό του καί στούς άλλους.

Γι’ αύτό μήν αναπαύετε τόν λογισμό σας στά πολλά διαβάσματα. Νά στραφητε στήν εφαρμογή. Τά πολλά διαβάσματα μορφώνουν έγκυκλοπαιδικά. Έτσι δεν λέγεται;

- Ναί, Γέροντα.

- Σκοπός όμως είναι πως θά μορφωθω θεοκεντρικά. Δεν πάω νά γίνω καθηγητής πανεπιστημίου, ώστε νά είμαι υποχρεωμένος νά ξέρω πολλά. Αλλά καί άν μου χρειασθή κάτι άπό τήν άλλη γνώση, εύκολα θά τό μάθω, όταν αποκτήσω τήν θεοκεντρική μόρφωση. Κατάλαβες;

- Οταν έχη κανείς περισπασμό, συμφέρει νά συγκεντρωθή με τήν μελέτη;

- Ναί, νά διαβάση λίγο, κάτι πολύ δυνατό, για νά θερμανθή ή ψυχή. Έτσι καπακώνονται οί μέριμνες καί ό νους μεταφέρεται σε θείο χώρο. Αλλιώς πάει ό νους σ’ αυτήν ή σ’ εκείνη τήν δουλειά, εκεί πού σύχναζε τίς περισσότερες ωρες.

- Γέροντα, όταν είναι κανείς κουρασμένος ή στενοχωρημένος, θέλει νά διάβαση κάτι εύκολο, κανένα διήγημα, κανένα μυθιστόρημα κ.λπ.

- Δέν ύπάρχει κανένα πνευματικό βιβλίο πού νά είναι καλό γιά εκείνη τήν ώρα; Ο σκοπός δεν είναι νά ξεχάσει ό άνθρωπος τήν στενοχώρια του, άλλά νά λυτρωθή. Το άλλο δέν λυτρώνει. Δέν βοηθούν στήν πνευματική ζωή τά μυθιστορήματα ή ή εφημερίδα καί ή τηλεόραση.
Πολλές φορές ακόμη καί μερικά θρησκευτικά περιοδικά κάνουν ζημιά στούς Χριστιανούς, γιατί διεγείρουν τον μωρό ζήλο καί προκαλούν σύγχυση. Προσέξτε,  μή διαβάζετε περιττά πράγματα τίς ελεύθερες ωρες σας. Μερικά αναγνώσματα είναι σάν νά τρώς νεροκολοκύθες, σάν νά ψάχνης στά άχυρα, να βρής ένα σπυρί σιτάρι. Λένε μερικοί: «Ναί, άλλά αύτά με ξεκουράζουν». Μα πως σέ ζεκουράζουν, εύλογημένε, άφου σέ ζαλίζουν και πονούν τα μάτια σου; Καλύτερα νά κοιμηθής, γιά νά ξεκουρασθής. Από τό τί διαβάζει κανείς, θά καταλάβης τήν πνευματική του κατάσταση. Αν είναι πολύ κωμικός, θά διαβάζη περιοδικά αισχρά. Αν είναι λίγο κοσμικός, θά διαβάζη λιγώτερο βρώμικα ή εφημερίδες. Αν θρησκεύη, θά διαβάζη θρησκευτικά έντυπα ή σύγχρονα θρησκευτικά βιβλία ή πατερικά κ.ο.κ.

- Γέροντα, ποιά πνευματικά βιβλία βοηθούν περισσότερο;

 - Πολύ ωφελούν τά διάφορα πατερικά βιβλία, πού στις μέρες μας, δόξα τω Θεώ, κυκλοφορούν κατά χιλιάδες. Σ’ αυτά βρίσκει κανείς ό,τι ποθει, ό,τι τού χρειάζεται. Είναι γνήσια πνευματική τροφή καί όδηγούν με άσφάλεια στον πνευματικό δρόμο. Γιά νά βοηθήσουν όμως, πρέπει να διαβάζωνται μέ ταπείνωση καί προσευχή. Τά πατερικά κείμενα μοιάζουν μέ άξονικές τομογραφίες, γιατί όπως σ’  έκεϊνες φωτογραφίζεται ή σωματική κατάσταση του ανθρώπου, έτσι καί σ’ αύτά φωτογραφίζεται ή πνευματική του κατάσταση. Κάθε πρόταση των πατερικών κειμένων δεν κρύβει ένα άλλά πολλά νοήματα, καί καθένας τά καταλαβαίνει άνάλογα μέ τήν πνευματική του κατάσταση. Καλό είναι νά διαβάζη κανείς κείμενο καί όχι μετάφραση, έπειδή ό μεταφραστής ερμηνεύει το πρωτότυπο άνάλογα με τήν δική του πνευματικότητα. Πάντως, γιά νά κατανοήση κανείς τούς Πατέρες, πρέπει νά σφίξη τόν εαυτό του, νά συγκεντρώση τόν νού του καί νά ζή πνευματικά, γιατί τό πνεύμα των Πατέρων γίνεται άντιληπτό μόνο με τό πνεύμα. Ειδικά οί 'Ασκητικοί Λόγοι του Αββά Ισαάκ τού Σύρου πολύ βοηθούν, άλλά χρειάζεται νά τούς μελετάη λίγο-λίγο, γιά νά άφομοιώνη τήν τροφή.

Ο Εύεργετινός6 είναι εύεργεσία μεγάλη, γιατί µπορούμε νά γνωρίσουμε όλο τό πνεύμα των Αγίων Πατέρων. Βοηθάει, γιατί περιγράφει τούς αγώνες των Πατέρων γιά όλα τά πάθη με τήν σειρά, καί ή ψυχή γνωρίζει πως εκείνοι δούλεψαν καί βοηθιέται.

Τά Συναξάρια πάλι είναι άγιασμένη ίστορία, γι' αύτό πολύ βοηθούν - ίδίως τα παιδιά άλλά νά μήν τά διαβάζουμε σάν ίστορίες. Δέν χρειάζεται νά έχουμε γνώση πολλή, γιά νά άποκτήσουμε εύλάβεια. Εάν τά λίγα πού ξέρουμε τά συλλογιζώμαστε, θά κεντηθή ή καρδιά. Ένας άπό ένα τροπάριο τινάζεται στόν άέρα, καί άλλος τά ξέρει όλα άπ, έξω καί δεν νιώθει τίποτε, γιατί κινείται έξω άπό την πνευματική πραγματικότητα. Διαβάζετε λοιπόν Πατέρες, έστω μιά ή δυό γραμμές τήν ήμέρα. Είναι βιταμίνες πολύ δυναμωτικές.

από το βιβλίο: «ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΙΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ τόμος Β σελ 86»  (ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ – ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ)