"Η κοσμική λογική βασανίζει τον άνθρωπο"

– Γέροντα, νιώθω τὴν καρδιά μου σάν πέτρα. Τί θὰ γίνη μὲ τὴν σκληροκαρδία; 

– Ἐσύ δὲν ἔχεις σκληροκαρδία ἀλλά… μυαλοκαρδία! Ὅλη ἡ καρδιά σου μαζεύτηκε στὸ μυαλό καὶ δουλεύει τώρα μόνον τὸ μυαλό. Ἀλλά ὑπάρχουν ἀκόμη περιθώρια, μπορεῖ νὰ πάη ἡ καρδιά στὴν θέση της.

– Πῶς;

– Κάθε μέρα νὰ διαβάζης ἕναν κανόνα ἀπὸ τὸ Θεοτοκάριο119. Αὐτὸ εἶναι τὸ καλύτερο φάρμακο, γιὰ νὰ δουλέψη ἡ καρδιά. Ἔχεις καρδιά, ἀλλὰ τὴν σκεπάζει ἡ λογική. Ἔχεις ξεσηκώσει τὸ εὐρωπαϊκό τυπικό, τὴν εὐρωπαϊκή νοοτροπία. Προσπαθεῖς τυπικά νὰ εἶσαι σὲ ὅλα ἐντάξει. Ἄν ἤσουν εὐρωπαῖος ὑπάλληλος, θὰ ἤσουν τύπος καὶ ὑπογραμμός. Στὴν ὥρα σου ἐντάξει, στὴν δουλειά σου ἐντάξει. Θὰ σὲ εἶχαν ὅλοι γιὰ ὑπόδειγμα. Ἄν τὴν συνέπειά σου τὴν διαθέσης στὰ πνευματικά, θὰ κάνης ἅλματα πνευματικά, θὰ φθάσης στὸν Παράδεισο σύντομα.

Ἀλλά, βλέπεις, τὸ εὐρωπαϊκό πνεῦμα μὲ τὴν λογική τραβάει γιὰ τὸ φεγγάρι καὶ ὄχι γιὰ τὸν Θεό. Τώρα κινεῖσαι ὅπως στὶς ὑπηρεσίες.

Στὴν πενυματική ζωή ὅμως τὰ πράγματα εἶναι διαφορετικά. Χρειάζεται ἁπλότητα. Νὰ κινῆσαι ἁπλά καὶ νὰ ἔχης ἐμπιστοσύνη στὸν Θεό.

– Πῶς θὰ ἀποκτήσω, Γέροντα, αὐτήν τὴν ἁπλότητα;

– Νὰ ἀνοίξω τὸ κεφάλι καὶ νὰ βάλω μυαλό… παλιᾶς ἐποχῆς! Νὰ μπῆς στὴν ἁπλότητα τοῦ Γεροντικοῦ, γιὰ νὰ γνωρίσης τὴν πνευματική ἐπιστήμη, ἡ ὁποία ἀνεβάζει καὶ ξεκουράζει τὴν ψυχή, καὶ τότε τὸ κεφάλι δὲν πονάει.

Ἡ λογική βασανίζει τὸν ἄνθρωπο. Π.χ. λέω: «Αὐτὸ πρέπει νὰ γίνη ἔτσι» καὶ τὸ κάνω, γιατί πρέπει νὰ γίνη. Δὲν τὸ κάνω δηλαδή μὲ τὴν καρδιά, ἀλλὰ γιατί μου τὸ ὑπαγορεύει ἡ λογική. Ἡ λογική λέει, ἀλλὰ καὶ ἡ εὐγένεια λέει: «Πρέπει νὰ παραχωρήσω τὴν θέση μου». Δὲν τὸ λέει ὅμως ἡ καρδιά. Ἄλλο εἶναι νὰ σκιρτήση ἡ καρδιά καὶ νὰ παραχωρήσω ἀπὸ ἀγάπη τὴν θέση μου. Τότε θὰ νιώσω χαρά.

Νὰ μήν ὑπάρχει ὁ ἐαυτός μας στὶς ἐνέργειές μας. Νὰ μή ζητοῦμε τὴν δική μας ἀνάπαυση. Αὐτὸ ἐμποδίζει νὰ ἔρθη ὁ Χριστός. Νὰ κοιτάζη κανεὶς τί ἀναπαύει τὸν ἄλλον. Ἡ πραγματική ἀνάπαυση γεννιέται ἀπὸ τὴν ἀνάπαυση τοῦ ἄλλου. Τότε ἀναπαύεται καὶ ὁ Θεὸς στὸν ἄνθρωπο καὶ ὁ ἄνθρωπος παύει νὰ εἶναι ἄνθρωπος, θεώνεται. Ἀλλιῶς δουλεύει μόνον τὸ μυαλό, καὶ τότε ὅλα εἶναι σαρκικά, ἀνθρώπινα.

Ἡ κοσμική λογική κουράζει τὸ μυαλό καὶ ἀποδυναμώνει τὶς σωματικές δυνάμεις, περιορίζει τὴν καρδιά, ἐνῶ ἡ πνευματική λογική της δίνει εὐρύτητα. Τὸ μυαλό, ὅταν χρησιμοποιῆται σωστὰ, μπορεῖ νὰ κεντήση τὴν καρδιά καὶ νὰ τὴν βοηθήση. 

Ὅταν ὁ νοῦς πάη στὴν καρδιά καὶ συνεργασθῆ μὲ τὴν καρδιά, κάθε ἐργασία ποὺ κάνουμε παύει νὰ εἶναι μία ἐργασία μόνο λογική. Ἡ λογική εἶναι χάρισμα. Τὴν λογική ὅμως αὐτή πρέπει νὰ τὴν ἁγιάσουμε.

– Ἐγώ, Γέροντα, δὲν ἔχω καρδιά.

– Ἔχεις καρδιά, ἀλλά, μόλις πάη νὰ ἐνεργήση, τὴν φιμώνει τὸ μυαλό σου. Νὰ προσπαθήσης νὰ ἀποκτήσης τὴν λογική της καρδιᾶς, τὴν πίστη, τὴν ἀγάπη.

– Πῶς θὰ τὸ πετύχω αὐτό;

– Πρῶτο βῆμα, θὰ κάνης πορεία διαμαρτυρίας στὴν Θεσσαλονίκη ξυπόλυτη, νὰ ποῦν ὅτι τρελλάθηκες, γιὰ νὰ φύγη τὸ μυαλό!!! Ἐσύ, εὐλογημένη, τὰ παίρνεις ὅλα μὲ μαθηματική ἀκρίβεια. Ἀστρονόμος εἶσαι; Νὰ σταματήσης νὰ σκέφτεσαι ὀρθολογιστικά, γιὰ νὰ μπορέσης νὰ κάνης δουλειά στὸν ἑαυτό σου.

– Γέροντα, τί μελέτη θὰ μὲ βοηθήση, γιὰ νὰ ἀπαλλαγῶ ἀπὸ τὴν κοσμική λογική;

– Νὰ διαβάσης πρῶτα τὸ Γεροντικό, Φιλόθεο Ἱστορία, Εὐεργετινό, δηλαδή ὄχι θεωρητικά βιβλία ἀλλὰ πράξη, γιὰ νὰ φύγη ἡ κοσμική λογική μὲ τὸ πατερικό ἁπλό πνεῦμα τῆς ἁγιότητος. Μετά νὰ ἀρχίσης τὸν Ἀββᾶ Ἰσαάκ, γιὰ νὰ μή δεχθῆς τὸν Ἀββᾶ Ἰσαάκ ὡς φιλόσοφο ἀλλὰ ὡς θεοφώτιστο.

119. Συλλογή ἑξήντα δύο ὑμνολογικῶν κανόνων πρὸς τὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο, οἱ ὁποῖοι μελουργήθηκαν ἀπὸ εἴκοσι δύο μελωδούς. Ἐκδόθηκε ἀπὸ τὸν Ἅγιο Νικόδημο τὸν Ἁγιορείτη (1796), ὁ ὁποῖος μὲ πολλή ἐπιμέλεια συγκένρτρωσε τούς κανόνες αὐτούς ἀπὸ χειρόγραφά του Ἁγίου Ὅρους.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Α’ «Μὲ Πόνο καὶ Ἀγάπη»