Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Παιδαγώγησε τη νεότητα

Δεν είναι αξιοπερίεργο το ότι στέλνουμε τα παιδιά μας στο σχολείο να μάθουν γράμματα και τέχνες και εξαντλούμε όλες μας τις δυνατότητες για την επιτυχία αυτού του σκοπού και δεν ενδιαφερόμαστε να τα αναθρέψουμε συγχρόνως και σύμφωνα με το θέλημα του Θεού; Έ λοιπόν να ξέρετε ότι, όταν ανατρέφουμε τα παιδιά μας, έτσι ώστε να γίνουν, αναιδή, ακόλαστα, απειθάρχητα, βάναυσα, τότε, εμείς πρώτοι θα γευθούμε τους καρπούς της κακίας τους.

Ας προσέξουμε λοιπόν αυτό το θέμα κι ας υπακούσουμε σ’ αυτό που μας διδάσκει ο μακάριος Απόστολος Παύλος, ο οποίος μας συμβουλεύει να ανατρέφουμε τα παιδιά μας και να τα παιδαγωγούμε, σύμφωνα με το θέλημα του Θεού.

Να τους δίνουμε πάντα εμείς πρώτοι το καλό παράδειγμα και να τα συνηθίσουμε από μικρά στην μελέτη των θείων Γραφών [1].

+++

Μέχρι πότε θα είμαστε κάτω από το σαρκικό φρόνημα; Μέχρι πότε θα σκύβουμε και θα επικεντρώνουμε όλο το ενδιαφέρον μας πάνω στα γήινα πράγματα;

Όταν πρόκειται, για την φροντίδα της ανατροφής και την παιδαγωγία των παιδιών μας, ας παίρνουν όλα τα άλλα δεύτερη θέση και σημασία.

Αν το παιδί διδαχτεί από μικρό να σκέπτεται με σωστό τρόπο, τότε έχει ήδη αποκτήσει μεγάλο πλούτο και δόξα.

Δεν θα έχεις κατορθώσει τίποτα το σπουδαίο, αν έχεις μάθει το παιδί σου κάποια τέχνη η την αρχαία φιλοσοφία, με την οποία θα κερδίσει ενδεχομένως χρήματα. Το σπουδαίο θα είναι αν το έχεις διδάξει την τέχνη να περιφρονεί τα χρήματα. Αν θέλεις να το κάνεις πλούσιο, έτσι να το κάνεις. Γιατί πλούσιος δεν είναι όποιος έχει ανάγκη από πολλά χρήματα ή εκείνος που έχει όλα τα αγαθά, αλλά εκείνος που δεν έχει ανάγκη από τίποτα. Αυτό να διδάξεις το παιδί σου. Αυτό να του μάθεις. Αυτός είναι ο μεγαλύτερος πλούτος.

Μην κοιτάζεις, πως θα το κάνεις να προκόψει - με την έννοια βέβαια, που το κοσμικό φρόνημα θεωρεί την προκοπή - γιατί έτσι θα το καταντήσεις φιλόδοξο. Φρόντισε καλύτερα να του μάθεις πως να περιφρονεί, σε τούτη εδώ τη ζωή, την ανθρώπινη δόξα. Έτσι μπορεί να γίνει και πιο ένδοξος και πιο σπουδαίος.

Αυτά είναι πράγματα, που είναι εύκολα και είναι δυνατόν να γίνουν εξ ίσου, και από τον πλούσιο και από το φτωχό. Αυτά δεν τα διδάσκεται κανείς από δάσκαλο, ούτε του τα μαθαίνει καμμιά τέχνη. Αυτά είναι πράγματα που τα μαθαίνει κανείς ζώντας σύμφωνα με το νόμο του Θεού.

Μην φροντίζεις μόνο, να ζήσει το παιδί σου πολλά χρόνια εδώ στην γη.

Θέλεις να αφήσεις άνθρωπέ μου, πλούτο στο παιδί σου; Δίδαξέ το να είναι τίμιο. Γιατί έτσι θα μπορέσει να διαφυλάξει τον πλούτο του. Έτσι, ακόμα κι αν δεν αποκτήσει άλλα κτήματα, τουλάχιστον δεν θα σκορπίσει όσα έχει.

Αν όμως το παιδί σου είναι πονηρό, τότε δεν θα το αφήσεις φύλακα του πλούτου σου, αλλά θα το κάνεις χειρότερο κι από τον τελευταίο φτωχό της γης.

Για όσους δεν έχουν αναθρέψει σωστά τα παιδιά τους, είναι γι’ αυτά προτιμότερη, από τον πλούτο, η τέλεια φτώχεια. Γιατί η φτώχεια θα τα διατηρήσει στην αρετή, ακόμα και παρά τη θέλησή τους, ενώ ο πλούτος δεν θα τα αφήσει στον ίσιο δρόμο, ακόμα κι αν τα ίδια το θέλουν. Η πλούσια ζωή θα τα παρασύρει στο κακό, θα τα καταστρέψει και θα τα οδηγήσει σε αμέτρητα δεινά [2]..

+++

Πες μου άνθρωπέ μου, αν έβλεπες το παιδί σου να λιώνει από την πείνα, θα το άντεχε η ψυχή σου και θα αγνοούσες την κατάστασή του; Δεν θα έτρεχες να κάνεις ότι περνάει από το χέρι σου, για να το χορτάσεις και να το αναπαύσεις;

Έ λοιπόν, αν έλειωνε το παιδί σου από την πείνα και την έλλειψη της υλικής τροφής, δεν θα το παράβλεπες. Τώρα, που καταστρέφεται από την έλλειψη της διδασκαλίας των θείων Γραφών, το σηκώνει η ψυχή σου και το προσπερνάς απαρατήρητο;

Πες μου, αξίζει τέτοιος που είσαι, να ονομάζεσαι πατέρας;

Αυτή η πείνα είναι φοβερότερη από την έλλειψη της τροφής, εφόσον καταλήγει στον μεγαλύτερο, τον πνευματικό θάνατο. Γι’ αυτό πρέπει να ενδιαφερόμαστε, περισσότερο γι’ αυτήν και να την αντιμετωπίζουμε πιο άμεσα. Ο απόστολος Παύλος λέει: Να μεγαλώνετε τα παιδιά σας, νουθετώντας και παιδαγωγώντας τα, με το νόμο του Θεού (Εφ. στ΄, 4). Αυτή είναι η πιο καλή πατρική φροντίδα. Αυτή είναι η πιο γνήσια πατρική κηδεμονία.

Έτσι εγώ κατανοώ την πατρική σχέση με το παιδί, όταν δηλαδή ο πατέρας φροντίζει περισσότερο από την υλική, την πνευματική τροφή του παιδιού του [3].

+++

Αν πρόκειται να μας ζητηθούν ευθύνες για τους άλλους ανθρώπους - εφόσον μας έχει πει ο απόστολος Παύλος: κανένας να μην ζητάει το δικό του, αλλά καθένας να φροντίζει για το συμφέρον του άλλου. (Α Κορ. 10, 24) - πόσο περισσότερο θα είμαστε υπόλογοι για την έλλειψη της φροντίδα μας προς τα παιδιά μας;

Θα μας πει ο Θεός: Δεν το’ χες το παιδί κοντά σου από βρέφος; Δεν σε έχω ορίσει δάσκαλό του, προστάτη, κηδεμόνα και οδηγό του; Δεν το είχα αφήσει ολοκληρωτικά στα χέρια σου; Σού έχω δώσει εντολή, να το διαπλάσεις από πολύ μικρό και να το παιδαγωγήσεις σωστά. Νομίζεις ότι θα βρεις έλεος, αν αδιαφορήσεις και το αφήσεις να χαθεί;

Τι έχεις να απαντήσεις πάνω σ’ αυτό άνθρωπέ μου;

Μήπως θα μου πεις, ότι τώρα που μεγάλωσε το παιδί, είναι για σένα δύσκολο αυτό το έργο και σκληρό; Αυτό άνθρωπέ μου έπρεπε να το είχες υπολογίσει από τότε, που το παιδί ήταν μικρό και εύπλαστο και μπορούσε εύκολα να υπακούει. Από τότε έπρεπε να το διαπαιδαγωγήσεις προσεκτικά και να το συνηθίσεις να κινείται και να σκέπτεται σωστά. Από τότε έπρεπε να το διορθώνεις και να κόβεις τις αδυναμίες του. Τότε που η ηλικία ήταν ακόμα τρυφερή και όλα ήταν πιο εύκολα. Τότε έπρεπε να είχες ξεριζώσει τα αγκάθια.

Αν δεν τα παραμελούσες τότε που αναπτύσσονταν τα πάθη, δεν θα είχαν τώρα ριζώσει και δεν θα ήταν σήμερα δυσκολοθεράπευτα. Γι’ αυτό ακριβώς μας παραγγέλει η Αγ. Γραφή και μας λέει: Κάνε το παιδί σου, να σκύψει το κεφάλι, από τη μικρή του κιόλας ηλικία, τότε που είναι πιο εύκολη η διαπαιδαγώγησή του (Σοφ. Σειρ. 7, 23) [4].

[1] Ιωάν.Χρυσόστομος: P.G. 61,150, κ.εξ

[2] Ιωάν.Χρυσόστομος: P.G. 61, 546 κ.εξ.

[3] Ιωάν.Χρυσόστομος: P.G. 51, 100 – 101

[4] Ιωάν.Χρυσόστομος: P.G. 51, 327 κ.εξ.

greekdownloads.wordpress