"Η πίστη στον Θεό τραβάει την θεϊκή δύναμη κάτω και ἀναποδογυρίζει όλα τα ἀνθρώπινα συμπεράσματα. Κάνει θαύματα, ἀνασταίνει νεκρούς και ἀφήνει με στόμα ἀνοικτό την ἐπιστήμη"

– Γέροντα, τί θέση ἔχει ἡ λογική στὴν πνευματική ζωή; 

– Ποιά λογική; Ἡ κοσμική; Αὐτή ἡ λογική117 δὲν ἔχει καμμιά θέση στὴν πνευματική ζωή. Μπαίνουν Ἄγγελοι, Ἅγιοι ἀπὸ τὸ παράθυρο, τούς βλέπεις, μιλᾶς μαζί τους, φεύγουν… Ἄν πᾶς νὰ τὰ ἐξετάσης αὐτὰ μὲ τὴν λογική, δὲν γίνεται. Στὴν ἐποχή μας ποὺ ἔχουν αὐξηθῆ οἱ γνώσεις, δυστυχῶς ἡ ἐμπιστοσύνη μόνο στὴν λογική κλόνισε τὴν πίστη ἀπὸ τὰ θεμέλια καὶ γέμισε τὶς ψυχές ἀπὸ ἐρωτηματικά καὶ ἀμφιβολίες.

Γι’ αὐτὸ στερούμαστε τὰ θαύματα, γιατί τὸ θαῦμα ζῆται καὶ δὲν ἐξηγεῖται μὲ τὴν λογική.

Ἀντίθετα, ἡ πίστη στὸν Θεό τραβάει τὴν θεϊκή δύναμη κάτω καὶ ἀναποδογυρίζει ὅλα τὰ ἀνθρώπινα συμπεράσματα. Κάνει θαύματα, ἀνασταίνει νεκρούς καὶ ἀφήνει μὲ στόμα ἀνοικτό τὴν ἐπιστήμη.

Ὅλα τὰ πράγματα τῆς πνευματικῆς ζωῆς ἐξωτερικά φαίνονται ἀνάποδα. Ἄν δὲν ἀναποδογυρίση κανεὶς τὸ κοσμικό του φρόνιμα, νὰ γίνη πνευματικός ἄνθρωπος, ἀδύνατον εἶναι νὰ γνωρίση τὰ μυστήρια τοῦ Θεοῦ ποὺ μᾶς φαίνονται παράξενα (ἀνάποδα).

Ὅποιος νομίζει ὅτι μπορεῖ νὰ γνωρίση τὰ μυστήρια τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν ἐξωτερική ἐπιστημονική θεωρία, μοιάζει μὲ ἀνόητο ποὺ θέλει νὰ δῆ τὸν Παράδεισο μὲ τὸ τηλεσκόπιο.

Ἡ λογική κάνει πολύ κακό, ὅταν κανεὶς πάη νὰ ἐξετάση μὲ αὐτήν τὰ θεία, τὰ μυστήρια, τὰ θαύματα. Οἱ Καθολικοί μὲ τὴν λογική τους ἔφθασαν νὰ ἐξετάσουν τὴν Θεία Κοινωνία στὸ Χημεῖο, γιὰ νὰ δοῦν ἄν πράγματα εἶναι Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ. Οἱ Ἅγιοι ὅμως μὲ τὴν πίστη ποὺ εἶχαν, συχνά ἔβλεπαν Σάρκα καὶ Αἷμα στὴν ἁγία Λαβίδα. Σὲ λίγο θὰ φθάσουν νὰ περνοῦν καὶ τούς Ἁγίους ἀπὸ τὶς ἀκτίνες, γιὰ νὰ διαπιστώσουν τὴν ἁγιότητά τους!

Πέταξαν τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ἔβαλαν τὴν λογική τους καὶ τώρα ἀσχολοῦνται μὲ τὴν λευκή μαγεία. Σὲ ἕναν Καθολικό ποὺ εἶχε καλή διάθεση – ἔκλεγε ὁ καημένος – εἶπα: «Μία ἀπὸ τὶς σπουδαιότερες διαφορές ποὺ ἔχουμε εἶναι καὶ αὐτή, ἐσεῖς βάζετε τὸν ἐγκέφαλο, ἐμεῖς τὴν πίστη. Ἐσεῖς ἀναπτύξατε τὸν ὀρθολογισμό καὶ γενικά τὸν ἀνθρώπινο παράγοντα. Μὲ τὴν λογική σας περιορίζετε τὴν θεϊκή δύναμη, γιατί τὴν θεία Χάρη τὴν πετᾶτε στὴν ἄκρη. Ἐσεῖς στὸν ἁγιασμό ρίχνετε συντηρητικό, γιὰ νὰ μή χαλάση.
Ἐμεῖς στὰ χαλασμένα ρίχνουμε ἁγιασμό καὶ γίνονται καλά. Πιστεύουμε στὴν Χάρη ποὺ ἁγιάζει καὶ ὁ ἁγιασμός κρατάει καὶ διακόσια καὶ πεντακόσια χρόνια, δὲν χαλάει ποτέ».

– Μπαίνει δηλαδή, Γέροντα, ἡ λογική, ὁ ὀρθός λόγος, πρίν ἀπὸ τὸν Θεό;

– Μήπως δὲν μπαίνει ἡ λογική ἀλλὰ ἡ ὑπερηφάνεια; Στὴν οὐσία αὐτή ἡ λογική εἶναι βλαμμένος λόγος ὄχι ὀρθός. Ἡ ὑπερηφάνεια εἶναι λογική βλαμμένη. Λογική ποὺ ἔχει ἐγωισμό ἔχει καὶ δαιμόνιο φωλιασμένο. Ὅταν μπαίνη αὐτή ἡ λογική στὶς ἐνέργειές μας, δίνουμε δικαίωμα στὸν διάβολο.

– Καὶ ὅταν, Γέροντα, ἕνας πνευματικός ἄνθρωπος ἔχη νὰ ἀντιμετωπίση ἕναν πειρασμό, καὶ τότε δὲν χωράει καθόλου ἡ λογική;

– Τότε, ἄς κάνη ὅ,τι μπορεῖ ἀνθρωπίνως, καὶ ὅ,τι δὲν μπορεῖ, ἄς τὸ ἀφήση στὸν Θεό. Εἶναι μερικοί ποὺ προσπαθοῦν νὰ τὰ πιάνουν ὅλα μόνο μὲ τὸ μυαλό. Σάν αὐτούς ποὺ θέλουν νὰ κάνουν νοερά προσευχή μὲ τὸ μυαλό. Σφίγγουν τὸ κεφάλι, γιὰ νὰ συγκεντρωθοῦν, πονάει μετά τὸ κεφάλι. Ἄν ἀντιμετώπιζα ἐγώ ἔτσι τὰ θέματα ποῦ ἔχω νὰ ἀντιμετωπίσω κάθε μέρα, νομίζεις ὅτι θὰ μποροῦσα νὰ τὰ βγάλω πέρα; Ἀλλά κάνω ὅ,τι μπορῶ ἀνθρωπίνως καὶ μετά τὰ ἀφήνω στὸν Θεό. «Ὁ Θεός, λέω, θὰ δείξη, θὰ φωτίση τί πρέπει νὰ γίνη».

Πολλοί ἀρχίζουν: «Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτή ἡ δουλειά καὶ τί θὰ γίνη μ΄ ἐκεῖνο ἤ μὲ τὸ ἄλλο», καὶ μὲ τὸ παραμικρό τους πονάει τὸ κεφάλι. Ὅταν κανεὶς προσπαθῆ νὰ τακτοποιήση τὰ πράγματα μόνο μὲ τὴν λογική, ζαλίζεται. Πρέπει νὰ βάλη τὸν Θεό μπροστὰ ἀπὸ κάθε ἐνέργειά του. Νὰ μήν κάνη δουλειά, χωρίς νὰ ἐμπιστεύεται στὸν Θεό, γιατί μετά ἀγωνιᾶ καὶ κουράζει τὸ μυαλό καὶ νιώθει ἄσχημα ψυχικά.

– Γέροντα, ἔχετε πεῖ ὅτι δὲν φθάνετε σὲ κατάσταση ὑπερέντασης. Πῶς γίνεται αὐτό;

– Ναί, δὲν φθάνω, γιατί δὲν ἀντιμετωπίζω τὰ πράγματα μὲ τὸ μυαλό. Ἐμένα, ἄν πονέση τὸ κεφάλι μου, θὰ πονέση ἤ ἀπὸ κρύωμα ἤ ἀπὸ ὑπόταση. Καὶ ἔχω τόσα νὰ ἀντιμετωπίσω! Κάθε μέρα ἔχω αὐτούς ποὺ ἔρχονται μὲ τὰ θέματά τους, μὲ τὸν πόνο τους. Σκέφτομαι αὐτούς ποὺ πέρασαν μὲ τὰ διάφορα προβλήματά τους, τούς ἀρρώστους κ.λπ. Καὶ ἄν γίνη κανεὶς καλά, δὲν λέει ὅτι ἔγινε καλά, νὰ χαρῶ καὶ λίγο, ἀλλὰ συνεχίζω νὰ ἔχω τὴν ἔννοιά μου καὶ γι’ αὐτόν.

– Πῶς μπορεῖ, Γέροντα, ἕνας μοναχός νὰ τακτοποιῆ σωστὰ τὸν λογισμό του, γιὰ νὰ μήν κουράζεται μὲ τὴν λογική;

– Νὰ τὸν τακτοποιῆ μὲ τὴν πνευματική λογική ὄχι μὲ τὴν κοσμική λογική. Νὰ γυρίση τὸ κουμπί στὴν πνευματική συχνότητα. Νὰ σκέφτεται πνευματικά καὶ ἡ τοποθέτησή του νὰ εἶναι πνευματική. Ἀκόμη καὶ σὲ ἕναν λαϊκό ποὺ εἶναι πνευματικός ἄνθρωπος δὲν ἔχει καμμία θέση ἡ κοσμική λογική. Ἡ κοσμική λογική εἶναι γιὰ ἕναν καλό ἄνθρωπο ποὺ δὲν πιστεύει.

– Γέροντα, πῶς ἐννοεῖτε τὴν πνευματική τοποθέτηση;

– Πνευματική τοποθέτηση εἶναι νὰ χαίρεσαι μὲ τὰ ἀντίθετα ἀπὸ αὐτὰ μὲ τὰ ὁποία χαίρονται οἱ κοσμικοί. Νὰ χαίρεσαι, ὅταν λ.χ. δὲν σοῦ δίνουν σημασία. Μόνο μὲ τὰ ἀντίθετα τῶν κοσμικῶν ἐπιδιώξεων θὰ κινηθοῦμε στὸν πνευματικό χῶρο. Χρήματα θέλεις; Δῶσε καὶ τὸ πορτοφόλι. Θρόνο θέλεις; Κάθισε τὸν ἑαυτό σου στὸ σκαμνί.

– Ἐμεῖς, Γέροντα, τί ποσοστό λογικῆς ἔχουμε;

– Ἐσεῖς θέλετε ξεβίδωμα. Νὰ εὐχηθῶ νὰ σᾶς γίνη τῆς ἀγάπης τὸ ξεβίδωμα, ποὺ εἶναι θεία τρέλλα, γιατί ἀλλιῶς καλύτερα εἶναι αὐτοί ποὺ πᾶνε στὸ Λεμπέτι118, παρά αὐτοί οἱ Χριστιανοί ποὺ ἔχουν τὸν ὀρθολογισμό, δηλαδή τὴν ὑπερήφανη λογική.

117. Ὅταν ὁ Γέροντας ἀναφέρεται στὴν λογική καὶ τὴν μέμφεται, δὲν ἐννοεῖ τὸ χάρισμα μὲ τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς τίμησε τὸν ἄνθρωπο, ἀλλὰ τὸν ὀρθολογισμό ἤ, ὅπως λέει ὁ ἴδιος, τὸν «βλαμμένο λόγο», τὸν ἀπογυμνωμένο ἀπὸ τὴν πίστη στὸν Θεό, ὁ ὁποῖος ἀρνεῖται τὴν θεία Πρόνοια καὶ ἀποκλείει τὸ θαῦμα.

118. Τὸ ψυχιατρικό νοσοκομεῖο τῆς Θεσσαλονίκης

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Α’ «Μὲ Πόνο καὶ Ἀγάπη»