Άγιος Γέροντας Παΐσιος - «Όταν δεν καταλαβαίνουμε την υπερηφάνεια»

- Γέροντα με ποιον συγγενεύει ο υπερήφανος;

- Με τον έξω απ’ εδώ, με τον διάβολο…..Αν και ευκολότερα κάμπτεται ο διάβολος παρά ο περήφανος. Γιατί τον δαίμονα τον κάμπτεις, αν ταπεινωθείς, ενώ τον υπερήφανο, ακόμη και να ταπεινωθείς και να του ζητήσεις συγνώμη, δεν τον κάμπτεις, θα σου πει «υποκρίνεσαι». Όποιος έχει περισσότερη ταπείνωση, έχει περισσότερο πνευματικό περιεχόμενο. 'Ο υπερήφανος δεν έχει εσωτερικό περιεχόμενο.

Είναι σάν τό άψώμωτο στάχυ που στέκεται όρθιο, ένώ τό ψωμωμένο στάχυ γέρνει τό κεφαλάκι του. Και έκτος πού είναι σκοτισμένος, είναι και εσωτερικά ανήσυχος και εξωτερικά ταραγμένος και θορυβώδης. Γιατί, όταν υπάρχει υπερηφάνεια, ό,τι κάνει ο άνθρωπος, είναι μια φούσκα που την φουσκώνει ό διάβολος και μετά την τρυπάει με μια καρφίτσα, κάνει κρότο και σπάει.

Είναι άτιμη ή υπερηφάνεια, είναι φοβερό πράγμα, αφού τούς 'Αγγέλους τους έκανε δαίμονες! Αυτή μας έφερε άπό τόν Παράδεισο στην γη και τώρα άπό την γη προσπαθεί νά μας στείλει στην κόλαση.

- Εγώ, Γέροντα, δεν καταλαβαίνω να υπερηφανεύομαι για κάτι συγκεκριμένο.

- Τότε θα υπάρχει μέσα σου μια γενική ύπερηφάνεια. Πολλές φορές ο διάβολος τά παρουσιάζει όλα καμουφλαρισμένα και δεν παίρνει ό άνθρωπος είδηση, όταν ενεργεί υπερήφανα. Αν όμως παρακολουθεί καί εξετάζει τόν εαυτό του, βλέπει που ενέργησε με υπερηφάνεια. Μπορεί νά μην καταλαβαίνει όλη την υπερηφάνεια που έχει, αλλά λίγο θα την καταλαβαίνει. Θα δη ότι νιώθει μέσα του μια εγωιστική ικανοποίηση, μια υπεροχή απέναντι στους άλλους.

- Και όταν, Γέροντα, κάποιος δεν μπορεί νά καταλάβει καθόλου ότι έχει υπερηφάνεια, τί γίνεται;

- Tότε λειτουργούν οί πνευματικοί νόμοι. Υπερηφανεύεται, πέφτει και ταπεινώνεται. Ξανά υπερηφανεύεται, πάλι πέφτει, πάλι ταπεινώνεται. Καί συνεχίζεται ή ίδια κατάσταση σε όλη του την ζωή, υπερηφάνεια - ταπείνωση, ύπερηφάνεια - ταπείνωση. Αυτή ή ταπείνωση δεν είναι αρετή, είναι τό αποτέλεσμα των πνευματικών νόμων πού λειτουργούν. Ταπεινώνεται δηλαδή ο άνθρωπος, χωρίς νά τό θέλει καί χωρίς νά βγαίνει τίποτε. Υπάρχει μιά στασιμότητα… τού δίνεται μόνον η ευκαιρία νά καταλάβει ότι δεν πάει καλά. Λέω, άς πούμε, σε μιά άδελφή: «Αύτήν τήν είκόνα τήν έκανες καλή».

Αν περηφανευθεί, όταν πρόκειται νά κάνει άλλη εικόνα, θά πει: «Αύτήν την εικόνα θά την κάνω πιό καλή άπό τήν προηγούμενη, γιά νά μού πει ό Γέροντας πάλι μπράβο». Και βλέπεις, μετά κάνει μιά καρικατούρα. Την διορθώνω και, επειδή πάλι λέει μέσα της: «τώρα θά την κάνω όπως ακριβώς μού είπε ο Γέροντας, για νά μού πει "μπράβο"», κάνει πάλι καρικατούρα.

- Μπορεί όμως, Γέροντα, ή ίδια νά την θεωρεί καλή;

- Πως δεν μπορεί; Τήν καρικατούρα μπορεί νά τήν θεωρήσει άριστούργημα και νά έρθει με χαρά νά μού πει: «Πώς σας φαίνεται, Γέροντα, τώρα; Είναι καλή;». Θά της άποδείξω ότι είναι καρικατούρα και τότε θά καταλάβη.

- Κι άν δεν τό καταλάβει;

-Τότε ή ύπερηφάνειά της έχει πιάσει πουρί καί θά συνεχίζει νά κάνη τα ίδια λάθη. Ό,τι και νά πεις, δεν θα βγαίνει άπό τό δικό της.

- Εάν, Γέροντα, με τόν νού μου πιάνω την ύπερηφάνεια, άλλά ή καρδιά μου μένει σκληρή;

- Από κει θά αρχίσεις και σιγά-σιγά θά έρθει ή θεραπεία. "Ο γιατρός πρώτα κάνει τήν διάγνωση και ύστερα προχωρεί στην θεραπεία.

από το βιβλίο: «ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΙΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ τόμος Ε σελ 60»  (ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ – ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ)