"Το κοσμικό πνεύμα στην πνευματική ζωή"

– Γέροντα, μερικές φορές λέτε ὅτι ὁ τάδε ἄνθρωπος βλέπει μὲ εὐρωπαϊκό φακό καὶ ὄχι μὲ ἀνατολίτικο πνεῦμα. Τί ἐννοεῖτε;

– Ἐννοῶ ὅτι βλέπει μὲ εὐρωπαϊκό μάτι, μὲ εὐρωπαϊκή λογική, χωρίς πίστη, ἀνθρώπινα.

– Καὶ ποιό εἶναι τὸ ἀνατολίτικο πνεῦμα;

– «Ἀνατολή ἀνατολῶν καὶ οἱ ἐν σκότει καὶ σκιά...»34!

– Δηλαδή;

– Ὅταν λέω ὅτι ἕνας ἐπίασε τὸ ἀνατολίτικο πνεῦμα καὶ ἄφησε τὸ εὐρωπαϊκό πνεῦμα, θέλω νὰ πῶ ὅτι ἄφησε τὴν λογική, τὸν ὀρθολογισμό, καὶ ἐπίασε τὴν ἁπλότητα καὶ τὴν εὐλάβεια, γιατί αὐτὸ εἶναι τὸ ὀρθόδοξο πνεῦμα στὸ ὁποῖο ἀναπαύεται ὁ Χριστός, ἁπλότης καὶ εὐλάβεια. Σήμερα, συχνά λείπει ἡ ἁπλότητα ἀπὸ τούς πνευματικούς ἀνθρώπους, ἡ ἁγία ἁπλότητα ποὺ ξεκουράζει τὴν ψυχή. Ἄν δὲν ἀρνηθῆ κανεὶς τὸ κοσμικό πνεῦμα καὶ δὲν κινηθῆ ἁπλά, νὰ μή σκέφτεται δηλαδή πῶς θὰ τὸν δοῦν ἤ τί θὰ ποῦν γιʹ αὐτόν, τότε δὲν συγγενεύει μὲ τὸν Θεό, μὲ τούς Ἁγίους. Γιὰ νὰ συγγενέψη, πρέπει νὰ κινηθῆ στὸν πνευματικό χῶρο. Ὅσο κανεὶς κινεῖται μὲ ἁπλότητα, ἰδίως μέσα σὲ ἕνα Κοινόβιο, τόσο στρογγυλεύει, γιατί φεύγουν τὰ ἐξογκώματα τῶν παθῶν. Ἀλλιῶς κοιτάζει νὰ φτιάξη ἕναν ψεύτικο ἄνθρωπο. Γιʹ αὐτὸ νὰ προσπαθήσουμε νὰ πετάξουμε τὸν κοσμικό καρνάβαλο, γιὰ νὰ ἀγγελοποιηθοῦμε.

Ξέρετε τί κάνουν οἱ κοσμικοί καὶ τί κάνουν οἱ πνευματικοί ἄνθρωποι; Οἱ κοσμικοί κοιτάζουν ἡ αὐλή τους νὰ εἶναι καθαρή. Τὸ σπίτι μέσα δὲν τούς ἐνδιαφέρει ἄν ἔχη σκουπίδια. Σκουπίζουν τὴν αὐλή καὶ πετοῦν τὰ σκουπίδια μέσα στὸ σπίτι! Σοῦ λέει: «Οἱ ἄλλοι τὴν αὐλή βλέπουν, δὲν βλέπουν μέσα τὸ σπίτι». Μέσα μου δηλαδή ἄς ἔχω σκουπίδια, ὄχι ὅμως ἔξω! Τούς ἐνδιαφέρει νὰ τούς καμαρώνουν οἱ ἄλλοι. Ἐνῶ οἱ πνευματικοί ἄνθρωποι κοιτάζουν τὸ σπίτι μέσα νὰ εἶναι καθαρό. Δὲν τούς ἐνδιαφέρει τί θὰ πῆ ὁ κόσμος, γιατί ὁ Χριστός κατοικεῖ στὸ σπίτι, στὴν καρδιά, δὲν κατοικεῖ στὴν αὐλή.

Μερικές φορές ὅμως καὶ πνευματικοί ἄνθρωποι κινοῦνται ἐπιφανειακά, κοσμικά, καὶ γιὰ νὰ εἴμαστε πιὸ συγκεκριμένοι, φαρισαϊκά. Αὐτοί οἱ ἄνθρωποι δὲν σκέφτονται πῶς θὰ πᾶνε στὸν Παράδεισο, κοντά στὸν Θεό, ἀλλὰ πῶς θὰ φανοῦν ἐδῶ καλοί. Στεροῦνται ὅλες τὶς πνευματικές χαρές, ἐνῶ μποροῦσαν νὰ ζήσουν ἀπὸ ʹδω τὸν Παράδεισο. Ἔτσι μένουν γήινοι ἄνθρωποι. Προσπαθοῦν νὰ ζήσουν μία πνευματική ζωή μὲ κοσμικό τρόπο. Μέσα τούς ὅμως εἶναι ἄδειοι, δὲν ὑπάρχει Θεός.

Δυστυχῶς, τὸ κοσμικό πνεῦμα ἔχει ἐπιδράσει πολύ καὶ στούς πνευματικούς ἀνθρώπους. Ἄν πνευματικοί ἄνθρωποι ἐνεργοῦν καὶ σκέφτωνται κοσμικά, τί νὰ κάνουν οἱ κοσμικοί; Εἶπα σὲ μερικούς νὰ βοηθήσουν ναρκομανῆ παιδιά καὶ μοῦ εἶπαν: «Ἄν κάνουμε ἕνα ἵδρυμα γιὰ ναρκομανεῖς, δὲν θὰ μᾶς δίνουν καμμιά περιουσία. Γιʹ αὐτὸ θὰ κάνουμε Γηροκομεῖο». Δὲν λέω ὅτι τὸ Γηροκομεῖο δὲν χρειάζεται. Ἀλλοίμονο! Ἀλλά, ἄν ξεκινοῦμε ἔτσι, αὐτὰ δὲν θὰ εἶναι εὐαγῆ ἀλλά... «ναυαγή» ἱδρύματα! Δὲν καταλαβαίνουν ὅτι ἡ κοσμική ἐπιτυχία εἶναι ἀποτυχία πνευματική.

34. Ἐξαποστειλάριο τῆς ἑορτή τῶν Χριστουγέννων: «Ἐπεσκέψατο ἠμᾶς ἐξ ὕψους ὁ Σωτήρ ἠμῶν ἀνατολή ἀνατολῶν καὶ οἱ ἐν σκότει καὶ σκιά, εὔρομεν τὴν ἀλήθειαν, καὶ γάρ ἐκ τῆς Παρθένου ἐτέχθη ὁ Κύριος».

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Α’ «Μὲ Πόνο καὶ Ἀγάπη»