"Τα ορφανά παιδιά"

– Γέροντα, τὰ παιδάκια, ἂν πεθάνη ὁ πατέρας τους, πρέπει νὰ τὸν δοῦν νεκρό;

– Καλύτερα νὰ μὴν τὸν δοῦν. Ἐδῶ σὲ ἕναν μεγάλο προσπαθεῖς μὲ τρόπο νὰ πῆς γιὰ τὸν θάνατο κάποιου δικοῦ του, πόσο μᾶλλον σὲ παιδιά!

– Μέχρι ποιά ἡλικία;

– Ἀνάλογα καὶ μὲ τὸ τί παιδὶ εἶναι.

– Στὸν τάφο του νὰ τὰ πηγαίνουν;

– Στὸν τάφο, ναί, ἂς τὰ πηγαίνουν. Νὰ τοὺς ποῦν: «Ὁ πατέρας πῆγε ἀπὸ ᾿δῶ στὸν Οὐρανό. Ἂν εἴσαστε φρόνιμα, θὰ ἔρχεται ἀπὸ τὸν Οὐρανὸ νὰ σᾶς βλέπη». Θυμᾶμαι, ὅταν πέθανε ἡ γιαγιά μου, μὲ εἶχαν πάει σὲ ἕνα φιλικό μας σπίτι, γιὰ νὰ μὴ δῶ τὴν κηδεία καὶ νὰ μὴν ξέρω ὅτι πέθανε. Μοῦ ἔκαναν ἐκεῖ παιχνίδια, μὲ διασκέδαζαν. Ἐγὼ γελοῦσα καὶ ἐκεῖνοι ἔκλαιγαν. Ὅταν γύρισα, ρωτοῦσα: «Ποῦ εἶναι ἡ γιαγιά;». «Θὰ ἔρθη», μοῦ ἔλεγαν. Περίμενα τὴν γιαγιά... Καὶ μετὰ ἀπὸ καιρὸ ἔμαθα ὅτι πέθανε. Δὲν βοηθάει τὰ παιδιὰ νὰ δοῦν νεκρὰ τὰ ἀγαπημένα τους πρόσωπα.

– Γέροντα, τὰ μικρὰ παιδιά, ὅταν πεθάνη ἡ μητέρα τους, εἶναι πολὺ πονεμένα.

– Τὰ παιδιὰ ὀρφανεύουν πιὸ πολὺ ἀπὸ μάνα, ὄχι ἀπὸ πατέρα, γι᾿ αὐτὸ καὶ πονᾶνε πιὸ πολὺ – σπάνια συμβαίνει νὰ χάσουν τὴν μάνα τους καὶ νὰ εἶναι μετὰ ὁ πατέρας τους σὰν μάνα. Στὸν Παράδεισο ὅμως θὰ παρηγορηθοῦν. Ἔχουν νὰ λάβουν ἐκεῖ. Ἕνα ὀρφανὸ θὰ μπῆ μὲ λιγώτερες μονάδες στὸν Παράδεισο, ὅπως οἱ Ὁμογενεῖς ἀπὸ τὸ ἐξωτερικὸ μπαίνουν στὸ πανεπιστήμιο χωρὶς ἐξετάσεις4, γιατὶ τοὺς πιάνει κάποιος νόμος. Τὰ ὀρφανὰ δηλαδὴ τὰ πιάνει ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ καὶ μὲ λιγώτερο κόπο θὰ μποῦν στὸν Παράδεισο, ἐνῶ οἱ ἄλλοι χρειάζεται νὰ ἀγωνισθοῦν πολύ. Ἐγὼ μακαρίζω τὰ παιδιὰ ποὺ στερήθηκαν τὴν μεγάλη στοργὴ τῶν γονέων τους, γιατὶ κατόρθωσαν νὰ κάνουν Πατέρα τους τὸν Θεὸ ἀπὸ τούτη τὴν ζωὴ καὶ ἔχουν ἀποταμιεύσει παράλληλα στὸ Ταμιευτήριο τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν στοργὴ τῶν γονέων τους ποὺ στερήθηκαν, ἡ ὁποία τοκίζεται.

Ἀλλὰ καὶ σ᾿ αὐτὴν τὴν ζωὴ ὁ Καλὸς Θεὸς θὰ τὰ βοηθήση, γιατί, ἀπὸ τὴν στιγμὴ ποὺ παίρνει τοὺς γονεῖς, εἶναι κατὰ κάποιον τρόπο ὑποχρεωμένος νὰ τὰ προστατεύη. Τί λέει ὁ Δαβίδ; «Ὀρφανὸν καὶ χήραν ἀναλήψεται»5. Τὰ ἀγαπάει ὁ Θεὸς φυσιολογικὰ πιὸ πολὺ καὶ τὰ ἔχει μεγαλύτερη ἔγνοια. Σ᾿ αὐτὰ τὰ παιδιὰ δίνει περισσότερα δικαιώματα σ᾿ αὐτὴν τὴν ζωὴ ἀπὸ ὅ,τι στὰ ἄλλα παιδιά. Ἂν τὸ ὀρφανὸ γυρίση τὸ κουμπὶ στὴν καλωσύνη, προοδεύει πολύ. Ἐνῶ, ἂν πῆ: «ἐγὼ ταλαιπωρήθηκα, ὁπότε τώρα κι ἐγὼ θὰ ταλαιπωρήσω ἄλλους», καταστρέφεται.

– Γέροντα, ἡ ὀρφάνια ἔχει δυσάρεστες ἐπιπτώσεις σὲ ὅλη τὴν ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου;

– Τί εἶναι αὐτὰ ποὺ λές; Μπορεῖ τὰ ὀρφανὰ νὰ εἶναι λίγο συνεσταλμένα, νὰ ἔχουν ἕνα μάζεμα, μιὰ δειλία – δὲν ἔχουν ἐκείνη τὴν χαρά, τὴν ζωηράδα ποὺ ἔχουν ὅσα παιδιὰ εἶναι χορτάτα ἀπὸ στοργή –, ἀλλὰ αὐτὴ ἡ συστολὴ εἶναι ἕνα φρένο ποὺ τὰ βοηθάει σ᾿ αὐτὴν τὴν ζωὴ καὶ συγχρόνως ἀποταμιεύουν καὶ στὴν ἄλλη. Γιατὶ αὐτὸ τὸ μάζεμα νομίζεις ὅτι δὲν τὸ βλέπει ὁ Θεός; Δὲν θὰ τὰ βολέψη μετά; Γι᾿ αὐτό, τὸ ὀρφανό, ἰδίως ἀπὸ μάνα, πρέπει νὰ τὸ ἀγκαλιάσουμε μὲ πόνο καὶ μὲ θερμὴ ἀγάπη, γιὰ νὰ ζεσταθῆ πρῶτα, νὰ ξεθαρρέψη, ὥστε νὰ ἀνοίξη τὴν καρδιά του. Καί, ὅταν ἔχη φιλότιμο, πρέπει νὰ βάλουμε φρένο γερὸ στὸν μεγάλο του ἐνθουσιασμό, γιὰ νὰ μὴν πάθη ὑπερκόπωση, προσπαθώντας νὰ ἐκδηλώση τὴν μεγάλη του εὐγνωμοσύνη. Ὁ Ἅγιος Ἀρσένιος ὁ Καππαδόκης μεγάλωσε ὀρφανὸς καὶ ἀπὸ μάνα καὶ ἀπὸ πατέρα. Ἂν δὲν τὸ ἀντιμετώπιζε πνευματικά, μὲ λεβεντιά, θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι βασανισμένος, νὰ εἶχε ψυχολογικὰ προβλήματα. Βλέπεις ὅμως τί παλληκαριὰ εἶχε! Τί ἀγῶνες ἔκανε! Καὶ αὐτὸ ποὺ μοῦ κάνει ἐντύπωση εἶναι ὅτι καὶ τὰ κόκκαλά του ἦταν σὰν βαμβάκι, σὰν σφουγγάρι. Στὴν ἐκταφή, ὅταν ἔβγαλα τὰ λείψανά του, τὰ πλευρά του καὶ οἱ σπόνδυλοι, μόλις τὰ χάραζα λίγο, ἔσπαζαν. Μόνο δύο σπόνδυλοι, ἡ λεκάνη καὶ ἡ κνήμη, ἦταν κάπως γερά. Τόσο ἀσθενικὸς ποὺ ἦταν, πῶς ἔκανε τόσες ὁδοιπορίες; Βάδιζε σὰν νὰ πετοῦσε! Ἐδῶ βλέπει κανεὶς τὴν ὑπερφυσικὴ δύναμη ποὺ τοῦ ἔδινε ὁ Θεός. Στὸ μεγάλωμα τῶν ὀρφανῶν θὰ σκαλώση ὁ Χριστός;

4 Εἰπώθηκε τὸ 1992, ὅταν ἀκόμη ἴσχυε σχετικὴ νομοθεσία.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Δ’ «Οἰκογενειακή Ζωή»