Οι νέοι και οι ευθύνες των ενηλίκων

Άρθρο της Αγγελική Τσάφου (Φιλόλογος - Ιδιοκτήτρια Φροντιστηρίων ΒΑΣΗ)

Η σημερινή νεολαία είναι απαράδεκτη. Δεν έχει τρόπους. Είναι θρασύτατη και ασεβέστατη. Τα παραπάνω αποτελούν κοινό τόπο στην έκφραση των περισσοτέρων για τους νέους και στη σκέψη αρκετών- και της γραφούσης- και στη συνείδηση όλων εκείνων που προσπαθούν ιχνηλατώντας να ανακαλύψουν «τις πταίει» για την κατάντια της σημερινής κοινωνίας.

Ωστόσο, ελάχιστοι είναι εκείνοι που, πίσω από την εικόνα της σημερινής νεολαίας, ανιχνεύουν τον ξεπεσμό των ενηλίκων. Των γονιών, των δασκάλων και όλων εκείνων που πολύ εύκολα αναθεματίζουν τη σημερινή νεολαία, χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι πίσω από τη συμπεριφορά των παιδιών- των παιδιών μας-, βιολογικών και πνευματικών, κρύβεται η δική μας ανεπάρκεια ως γονιών και ως δασκάλων.

Τα παιδιά γεννιούνται με βιολογικό προγραμματισμό (οι ειδικοί το λένε DNA), αλλά όχι και με πνευματικό. Η πνευματική τους εξέλιξη είναι προϊόν του τρόπου με τον οποίο μεγαλώνουν και των αρχών που παίρνουν. Και για τούτο δεν είναι άλλος υπεύθυνος παρά οι γονείς αρχικά και το ευρύτερο κατ’ επέκταση περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνουν τα παιδιά.

Ας προσπαθήσουνε να σκιαγραφήσουμε το προφίλ της μέσης ελληνικής οικογένειας στις μέρες μας.
Μονογονεϊκές σε μεγάλο ποσοστό, με τον έναν γονέα απόντα ουσιαστικά από την καθημερινότητά τους, τυπικές πυρηνικές οικογένειες με τους γονείς να απουσιάζουν πολλές ώρες και εκείνα να μεγαλώνουν με παππούδες και γιαγιάδες ή νταντάδες, τα παιδιά καλούνται από την κοινωνία- αλλά και από τους ίδιους τους γονείς- να ανταποκριθούν στις προσδοκίες που τους έχουν «χρεώσει».
Να επωμιστούν μια σύνθετη καθημερινότητα, να μοιράσουν συχνά τα αισθήματά τους στους χωρισμένους γονείς τους και να στέκονται ανάμεσα στις κόντρες και τις αδυναμίες των τελευταίων, να πορεύονται μόνα τους ουσιαστικά, χωρίς τους πολυάσχολους γονείς, οι οποίοι φροντίζουν να καλύπτουν την ουσιαστική απουσία τους με καταναλωτικά αγαθά. 

Μέσα από όλα αυτά, οι σημερινοί νέοι οφείλουν να μεγαλώσουν σωστά. Να εκτιμήσουν τον αγώνα των γονιών τους να μην τους λείψει τίποτα, να σεβαστούν τη μητέρα που θυσίασε για εκείνα τη ζωή της, αφότου χώρισε με τον πατέρα τους, να κατανοήσουν την απουσία του πατέρα από την ζωή τους και συχνά να πάρουν θέση ανάμεσα σε δύο γονείς που έχοντας προσπεράσει την ευθύνη απέναντί τους, έχουν μετατρέψει το σπίτι σε αρένα ανταγωνισμού και καυγάδων.
Συχνά δε να διαχειριστούν περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας κάθε μορφής.

Μέσα σε όλα αυτά η νεολαία πασχίσει- συχνά χωρίς να το συνειδητοποιεί- να μεγαλώσει και να διαμορφώσει τη δική της ταυτότητα. Αμυνόμενοι εκουσίως ή ακουσίως στην προαναφερθείσα κατάσταση, οι νέοι γίνονται ασεβείς και κάποιες φορές επιθετικοί απέναντι στους μεγαλύτερους, όχι μόνο του οικογενειακού περιβάλλοντος, αλλά και στους παραέξω.
Θλιβερό. Πράγματι. Πιο θλιβερή όμως είναι η ανευθυνότητα των γονιών που συχνά δεν αντιλαμβάνονται τα λάθη τους στην ανατροφή των παιδιών τους.
Και μετά των δασκάλων που δεν διορθώνουν τα λάθη που έκανε η οικογένεια (ας αφήσουμε για την ώρα το γνωστικό κομμάτι στα σχολεία....). Βεβαίως, υπάρχουν και εκείνες οι παρήγορες εξαιρέσεις των γονιών που, ασχέτως της μεταξύ τους σχέσης ή της γενικότερης οικογενειακής κατάστασης, εγκύπτουν με αληθινή αγάπη και ενδιαφέρον στα παιδιά τους.

Ας σκεφτούμε όλοι μας λοιπόν, πριν ρίξουμε την πέτρα του αναθέματος, τι μπορεί να κρύβεται πίσω από εκείνο τον νέο που πάει αδιάβαστος στο σχολείο του σχεδόν καθημερινά, που αντιμιλάει στους δασκάλους του και επιδιώκει γενικότερα την προσοχή τους, που δε σηκώνεται στο λεωφορείο να παραχωρήσει τη θέση του σε έναν ηλικιωμένο, που είναι αρνητής της κοινωνικής πραγματικότητας, που αδιαφορεί για όλα γύρω του ή τα αντιμετωπίζει χλευαστικά....

Είναι λοιπόν ώρα να γίνουμε αρωγοί στη σωστή ανατροφή των παιδιών και να αφήσουμε κατά μέρος την επίκριση. Να πάψουμε να κουνάμε το δάχτυλο απειλητικά (εύκολο και εντυπωσιακό εφέ...) και να φρίττουμε με την συμπεριφορά των νέων.
Εναλλακτικά μπορούμε ή μάλλον οφείλουμε  να αναλάβουμε τις ενήλικες ευθύνες μας και αφού ψάξουμε τα βαθύτερα αίτια της κατάστασης και να τα χτυπήσουμε στη ρίζα τους. Το μέλλον ανήκει στους νέους, αλλά η ευθύνη για την ορθή θεμελίωσή του σε όλους εμάς τους ενήλικες.

πηγή