Η δοξολογία είναι ξέσπασμα της ευχαριστίας"

– Γέροντα, τόσο λίγο ποὺ ἔβρεξε, οὔτε τὰ φύλλα δὲν βράχηκαν182! 

– Τί νὰ σοῦ πῶ; Ἔστω καὶ αὐτὴ ἡ βροχὴ ποὺ δρόσισε μόνον τὰ φύλλα, λίγο εἶναι; Ἐγὼ καὶ μόνον ποὺ εἶδα σύννεφα στὸν οὐρανό, δὲν μπόρεσα νὰ κοιμηθῶ ἀπὸ τὴν εὐγνωμοσύνη πρὸς τὸν Θεὸ ποὺ ἔνιωθα μέσα μου. «Θεέ μου, ἔλεγα, δὲν ἀξίζουμε νὰ ρίξης βροχή». Πολὺ νὰ προσέχετε τὴν ἀχαριστία. Νὰ εὐχαριστῆτε τὸν Θεὸ γιὰ ὅλα ὅσα σᾶς δίνει.

– Γέροντα, ὅταν ὁ Θεὸς ἐκπληρώση κάποιο αἴτημά μας γιὰ μιὰ ὑπόθεση τοῦ Ἡσυχαστηρίου, πῶς θὰ ἐκφράσουμε τὴν εὐγνωμοσύνη μας;

– Νὰ κάνετε μιὰ ἀγρυπνία, γιὰ νὰ εὐχαριστήσετε τὸν Θεό, ποὺ βοήθησε μὲ τοὺς Ἁγίους Του. Καὶ νὰ κρατήσετε γιὰ πάντα αὐτὸ τὸ τυπικό: Μετὰ ἀπὸ κάθε αἴτημά σας ποὺ γίνεται μὲ καρδιακὴ προσευχὴ καὶ πόνο, μόλις ὁ Καλὸς Θεὸς τὸ ἐκπληρώση, νὰ κάνετε καρδιακὴ δοξολογία μὲ χαρὰ καὶ εὐχαριστία.

– Γέροντα, πῶς γίνεται ἡ δοξολογία;

– Ἡ δοξολογία γίνεται καὶ ἐκφώνως183, γίνεται καὶ μόνο μὲ τὴν καρδιά, καὶ τότε ἡ εὐχαριστία εἶναι ἐσωτερική.

– Πάντοτε, Γέροντα, στὴν δοξολογία ὑπάρχει καὶ εὐχαριστία;

– Ποιά δοξολογία δὲν ἔχει εὐχαριστία; Καὶ οἱ Ἄγγελοι δὲν εὐχαριστοῦν τὸν Θεό, ὅταν Τὸν δοξολογοῦν;

– Τί διαφορὰ ἔχει, Γέροντα, ἡ δοξολογία ἀπὸ τὴν εὐχαριστία;

– Ἡ δοξολογία εἶναι χαρούμενη εὐχαριστία. Εἶναι ξέσπασμα τῆς εὐχαριστίας, σκίρτημα. Τὸ σκίρτημα αὐτὸ ἔρχεται ἀπὸ μέσα, ἀπὸ τὴν καρδιά. Μπορεῖ κάποιος νὰ μὴν ξέρη ἕνα τροπάριο ὁλόκληρο καὶ νὰ τὸ λέη μισὸ καὶ νὰ βάζη καὶ δικά του λόγια, καὶ ὅμως ἡ καρδιά του νὰ σκιρτᾶ. Ἂν εὐχαριστῆτε τὸν Θεὸ γιὰ τὶς πλούσιες εὐεργεσίες Του, ἐκεῖ μέσα στὴν εὐχαριστία καὶ στὴν δοξολογία θὰ νιώσετε ὅλον τὸν θεῖο Του πλοῦτο.

Ἀπὸ τὴν εὐγνωμοσύνη πρὸς τὸν Θεὸ ξεκινάει ἡ δοξολογία

– Γέροντα, τὸ αἴσθημα τῆς εὐγνωμοσύνης πρὸς τὸν Θεὸ εἶναι δοξολογία;

– Ἔμ, αὐτὸ εἶναι ὅλο. Ἀπὸ ἐκεῖ ξεκινάει ἡ δοξολογία.

– Γέροντα, ἡ εὐγνωμοσύνη πρὸς τὸν Θεὸ πῶς ἀποκτιέται;

– Γιὰ νὰ νιώσουμε μέσα μας εὐγνωμοσύνη πρὸς τὸν Θεό, πολὺ βοηθάει ἡ παρακολούθηση τοῦ ἑαυτοῦ μας καὶ ἡ σωστὴ συμπεριφορὰ καὶ εὐγνωμοσύνη πρὸς τὸν πλησίον. Ὅποιος αἰσθάνεται εὐγνωμοσύνη πρὸς τὸν πλησίον του γιὰ μιὰ μικρὴ εὐεργεσία ποὺ τοῦ κάνει, ἀναμφιβόλως ἡ εὐγνωμοσύνη του πρὸς τὸν Χριστό, ὁ Ὁποῖος τοῦ ἔδωσε καὶ τοῦ δίνει ἄφθονες εὐλογίες, θὰ εἶναι ἀπείρως μεγαλύτερη. Καὶ θὰ εἶναι συνέχεια γεμάτος εὐγνωμοσύνη, γιατί, ἐνῶ θὰ σκέφτεται πῶς νὰ ἐκδηλώση τὴν εὐγνωμοσύνη του στὸν Χριστό, ὁ Χριστὸς θὰ τοῦ δίνη καὶ ἄλλες περισσότερες καὶ μεγαλύτερες εὐλογίες, σὲ σημεῖο ποὺ νὰ λειώνη ἡ φιλότιμη ψυχὴ ἀπὸ τὴν ἀγάπη Του. Γιατί, ἂν ἡ ψυχὴ ἔχη τὴν πνευματικὴ λεπτότητα καὶ εὐχαριστῆ συνέχεια τὸν Θεὸ καὶ γιὰ τὶς πολὺ μικρὲς δωρεές Του, τότε καὶ Ἐκεῖνος ἀνταποκρίνεται πολλαπλάσια.

– Γέροντα, τὶς εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ νὰ τὶς σκέφτωμαι λεπτομερῶς ἢ γενικά;

– Ἂν μπορῆς νὰ τὶς σκέφτεσαι μὲ λεπτομέρεια, αὐτὸ εἶναι τὸ καλύτερο. Ἂν παρακολουθῆς τὸ καθετὶ καὶ δὲν ξεχνιέσαι, θὰ αἰσθάνεσαι καὶ τὸ παραμικρὸ χάδι τοῦ Καλοῦ Θεοῦ καὶ θὰ ἔχης πολλὴ εὐγνωμοσύνη. Τὸ παιδάκι, ὅταν ἔχη τὸν νοῦ του στὴν μητέρα του, τότε νιώθει τὰ χάδια της. Ὅταν ὅμως εἶναι ξεχασμένο μὲ τὰ παιχνίδια του, ἐκείνη τὸ χαϊδεύει, τὸ φιλάει, ἀλλὰ αὐτὸ δὲν νιώθει τίποτε. Καὶ ὁ Θεὸς μᾶς χαϊδεύει συνέχεια. Ὁ ἄνθρωπος ποὺ σκέφτεται τὶς εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ, τινάζεται, συγκινεῖται, ραγίζει ἡ καρδιά του καὶ δοξάζει συνέχεια τὸν Θεό.

– Γέροντα, πῶς νὰ σκιρτᾶ ἡ καρδιά μου ἀπὸ εὐγνωμοσύνη στὸν Θεό;

– Μὲ τὴν ταπείνωση καὶ τὴν ἀγάπη συναισθάνεται ὁ ἄνθρωπος τὶς μεγάλες εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ καὶ γίνεται εὐγνώμων δοῦλος184. «Ἐμένα, Θεέ μου, λέει, δὲν πρέπει νὰ μὲ βοηθήσης ἄλλο· βοήθησε ἐκεῖνον ποὺ ἔχει περισσότερη ἀνάγκη, βοήθησε τὸν ἄλλον...». Καὶ ὅσο ὁ Θεὸς βλέπει τὴν ἀγάπη του καὶ τὴν ταπείνωσή του, τόσο τὸν λούζει μὲ τὴν Χάρη Του. Καὶ γίνεται αὐτὸ τὸ κυνηγητὸ συνέχεια: εὐγνωμοσύνη ὁ ἄνθρωπος, νέα δῶρα ὁ Θεός.

182 Εἰπώθηκε σὲ περίοδο μεγάλης ἀνομβρίας, ὅταν μία ἡμέρα ἔβρεξε ἐλάχιστα.

183 Ὡς εὐχαριστία στὸν Θεὸ μπορεῖ κανεὶς νὰ λέη τὴν Δοξολογία «Σοὶ δόξα πρέπει...» ἢ νὰ κάνη κομποσχοίνι λέγοντας: «Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι».

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ ΣΤ’ «Περί Προσευχής»