"Οι αρρώστιες βοηθούν τους ανθρώπους"

– Πάντως, γιὰ νὰ πάη κανεὶς στὸν γλυκὸ Παράδεισο, πρέπει νὰ φάη πολλὰ πικρὰ ἐδῶ, νὰ ἔχη τὸ διαβατήριο τῶν δοκιμασιῶν στὸ χέρι. Τί γίνεται στὰ νοσοκομεῖα! Τί δράματα! Τί πόνο ἔχει ὁ κόσμος! Πόσες μητέρες, οἱ καημένες, κάνουν ἐπεμβάσεις, σκέφτονται τὰ παιδάκια τους καὶ ἔχουν τὴν ἀγωνία ὅλης τῆς οἰκογένειας! Πόσοι οἰκογενειάρχες ἔχουν καρκίνο, κάνουν ἀκτινοβολίες καὶ τί βάσανο ἔχουν! Νὰ μὴν μποροῦν νὰ δουλέψουν, νὰ πρέπη νὰ πληρώσουν νοίκια, νὰ ἔχουν ἕνα σωρὸ ἔξοδα! Ἐδῶ ἄλλοι ἔχουν τὴν ὑγεία τους καὶ πάλι δὲν μποροῦν νὰ τὰ βγάλουν πέρα, πόσο μᾶλλον νὰ μὴν ἔχη κανεὶς τὴν ὑγεία του καὶ νὰ ζορίζεται νὰ δουλέψη, γιὰ νὰ ἀνταποκριθῆ λίγο στὶς ὑποχρεώσεις του! Πολὺ μὲ ἔχουν καταβάλει τὰ προβλήματα τῶν ἀνθρώπων. Πόσα ἀκούω κάθε μέρα! Συνέχεια βάσανα, δυσκολίες!... Πίκρα ὅλη μέρα τὸ στόμα καὶ τὸ βράδυ νὰ πέφτω νηστικὸς λίγο νὰ ξεκουραστῶ. Νιώθω πολλὴ σωματικὴ κούραση, ἀλλὰ καὶ ἐσωτερικὴ ξεκούραση. 

– Γέροντα, πάντα ὠφελεῖ ἡ ἀρρώστια;

– Ναί, πάντα πολὺ ὠφελεῖ. Οἱ ἀρρώστιες βοηθοῦν τοὺς ἀνθρώπους νὰ «ἐξιλεωθοῦν»1, ὅταν δὲν ἔχουν ἀρετές. Μεγάλο πράγμα ἡ ὑγεία, ἀλλὰ καὶ τὸ καλὸ ποὺ προσφέρει ἡ ἀρρώστια, ἡ ὑγεία δὲν μπορεῖ νὰ τὸ δώση! Πνευματικὸ καλό! Εἶναι πολὺ μεγάλη εὐεργεσία, πολὺ μεγάλη! Καθαρίζει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, καὶ μερικὲς φορὲς τοῦ ἐξασφαλίζει καὶ μισθό. Ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου εἶναι σὰν τὸ χρυσάφι καὶ ἡ ἀρρώστια εἶναι σὰν τὴν φωτιὰ ποὺ τὴν καθαρίζει. Βλέπεις, καὶ ὁ Χριστὸς εἶπε στὸν Ἀπόστολο Παῦλο: «Ἡ δύναμίς μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται»2. Ὅσο περισσότερο ταλαιπωρηθῆ μὲ κάποια ἀρρώστια ὁ ἄνθρωπος, τόσο περισσότερο ἐξαγνίζεται καὶ ἁγιάζεται, ἀρκεῖ νὰ κάνη ὑπομονὴ καὶ νὰ τὴν δέχεται μὲ χαρά.

Μερικὲς ἀρρώστιες θέλουν μόνο λίγη ὑπομονή, καὶ τὶς ἐπιτρέπει ὁ Θεός, γιὰ νὰ πάρη ὁ ἄνθρωπος λίγο μισθὸ καὶ νὰ τοῦ ἀφαιρέση ὁ Θεὸς μερικὰ κουσούρια. Γιατὶ ἡ σωματικὴ ἀρρώστια βοηθάει στὴν θεραπεία τῆς πνευματικῆς ἀρρώστιας. Τὴν ἐξουδετερώνει μὲ τὴν ταπείνωση ποὺ φέρνει. Ὁ Θεὸς ὅλα τὰ ἀξιοποιεῖ γιὰ τὸ καλό! Ὅ,τι ἐπιτρέπει εἶναι γιὰ τὸ πνευματικό μας συμφέρον. Ξέρει τί χρειάζεται ὁ καθένας μας καὶ μᾶς δίνει κάποια ἀρρώστια, εἴτε γιὰ νὰ ἀνταμειφθοῦμε, εἴτε γιὰ νὰ ἐξοφλήσουμε ἁμαρτίες.
Τί κάνει ἡ μητέρα σου;

– Δὲν εἶναι καλά, Γέροντα. Ἀνεβάζει κατὰ διαστήματα ψηλὸ πυρετὸ καὶ τότε χάνεται. Τὸ δέρμα της γεμίζει πληγὲς καὶ τὶς νύχτες πονάει.

– Ξέρεις; Αὐτοὶ εἶναι μάρτυρες· ἂν δὲν εἶναι ὁλόκληροι μάρτυρες, εἶναι μισοί.

– Καὶ ὅλη ἡ ζωή της, Γέροντα, ἦταν μιὰ ταλαιπωρία.

– Ἑπομένως ὁ μισθός της θὰ εἶναι διπλός. Πόσα ἔχει νὰ λάβη! Τὸν Παράδεισο τὸν ἔχει ἐξασφαλισμένο. Ὅταν ὁ Χριστὸς βλέπη ὅτι κάποιος ἀντέχει μιὰ βαρειὰ ἀρρώστια, τοῦ τὴν δίνει, ὥστε μὲ τὴν λίγη ταλαιπωρία στὴν ἐπίγεια ζωὴ νὰ ἀνταμειφθῆ πολὺ στὴν οὐράνια, τὴν αἰώνια, ζωή. Ὑποφέρει ἐδῶ, ἀλλὰ θὰ ἀνταμειφθῆ ἐκεῖ, στὴν ἄλλη ζωή, γιατὶ ὑπάρχει Παράδεισος, ὑπάρχει καὶ ἀνταμοιβή.

Σήμερα μοῦ εἶπε μιὰ νεφροπαθὴς ποὺ χρόνια τώρα κάνει αἱμοκάθαρση: «Παππούλη, σταυρῶστε, σᾶς παρακαλῶ, τὸ χέρι μου. Οἱ φλέβες εἶναι ὅλο πληγὲς καὶ δὲν μπορῶ νὰ κάνω αἱμοκάθαρση». «Αὐτὲς οἱ πληγές, τῆς εἶπα, στὴν ἄλλη ζωὴ θὰ εἶναι διαμάντια μεγαλύτερης ἀξίας ἀπὸ τὰ διαμάντια αὐτοῦ τοῦ κόσμου. Πόσα χρόνια κάνεις αἱμοκάθαρση;». «Δώδεκα», μοῦ λέει. «Δηλαδὴ δικαιοῦσαι ἕνα ʺἐφάπαξʺ καὶ μία σύνταξη μειωμένη», τῆς εἶπα. Μετὰ μοῦ δείχνει μιὰ πληγὴ στὸ ἄλλο χέρι καὶ μοῦ λέει: «Παππούλη, αὐτὴ ἡ πληγὴ δὲν κλείνει· φαίνεται τὸ κόκκαλο». «Ναί, ἀλλὰ ἀπὸ ἐκεῖ μέσα φαίνεται ὁ Οὐρανός, τῆς λέω. Ἄντε, καλὴ ὑπομονή. Εὔχομαι ὁ Χριστὸς νὰ σοῦ αὐξάνη τὴν ἀγάπη Του, γιὰ νὰ ξεχνιέται ὁ πόνος σου. Φυσικὰ ὑπάρχει καὶ ἡ ἄλλη εὐχή, νὰ ἐξαλειφθοῦν οἱ πόνοι, ἀλλὰ τότε ἐξαλείφεται καὶ ὁ πολὺς μισθός. Ἑπομένως, ἡ προηγούμενη εὐχὴ εἶναι καλύτερη». Παρηγορήθηκε ἡ καημένη.

Ὅταν τὸ σῶμα δοκιμάζεται, τότε ἡ ψυχή ἁγιάζεται. Μὲ τὴν ἀρρώστια πονάει τὸ σῶμα μας, τὸ χωματόκτιστο αὐτὸ σπίτι μας, ἀλλὰ ἔτσι θὰ ἀγάλλεται αἰώνια ὁ νοικοκύρης του, ἡ ψυχή μας, στὸ οὐράνιο παλατάκι ποὺ μᾶς ἑτοιμάζει ὁ Χριστός. Μὲ αὐτὴν τὴν πνευματικὴ λογική, ποὺ εἶναι παράλογη γιὰ τοὺς κοσμικούς, χαίρομαι καὶ ἐγὼ καὶ καμαρώνω γιὰ τὶς σωματικὲς βλάβες ποὺ ἔχω. Τὸ μόνο ποὺ δὲν σκέφτομαι εἶναι ὅτι θὰ ἔχω οὐράνια ἀνταμοιβή. Καταλαβαίνω ὅτι ἐξοφλῶ τὴν ἀχαριστία μου στὸν Θεό, ἀφοῦ δὲν ἔχω ἀνταποκριθῆ στὶς μεγάλες Του δωρεὲς καὶ εὐεργεσίες. Γιατὶ στὴν ζωή μου ὅλα γλέντι εἶναι· καὶ ἡ καλογερικὴ καὶ οἱ ἀρρώστιες ποὺ περνῶ. Ὅλο φιλανθρωπίες μοῦ κάνει ὁ Θεὸς καὶ ὅλο οἰκονομίες. Εὐχηθῆτε ὅμως νὰ μὴ μὲ ξοφλάη μὲ αὐτὰ σ᾿ αὐτὴν τὴν ζωή, γιατὶ τότε ἀλλοίμονό μου! Μεγάλη τιμὴ θὰ μοῦ ἔκανε ὁ Χριστὸς νὰ ὑπέφερα ἀκόμη περισσότερο γιὰ τὴν ἀγάπη Του, ἀρκεῖ νὰ μὲ ἐνίσχυε, ὥστε νὰ ἀντέχω, καὶ μισθὸ δὲν θέλω.

Ὁ ἄνθρωπος, ὅταν εἶναι τελείως καλὰ στὴν ὑγεία του, δὲν εἶναι καλά. Καλύτερα νὰ ἔχη κάτι. Ἐγώ, ὅσο ὠφελήθηκα ἀπὸ τὴν ἀρρώστια, δὲν ὠφελήθηκα ἀπὸ ὅλη τὴν ἄσκηση ποὺ εἶχα κάνει μέχρι τότε. Γι᾿ αὐτὸ λέω, ἂν δὲν ἔχη κανεὶς ὑποχρεώσεις, νὰ προτιμᾶ ἀρρώστιες παρὰ ὑγεία. Ἀπὸ τὴν ὑγεία του εἶναι χρεώστης, ἐνῶ ἀπὸ τὴν ἀρρώστια, ὅταν τὴν ἀντιμετωπίζη μὲ ὑπομονή, ἔχει νὰ λάβη. Ὅταν ἤμουν στὸ Κοινόβιο3, εἶχε ἔρθει μιὰ φορὰ ἕνας ἅγιος Ἐπίσκοπος, πολὺ γέρος, ὀνόματι Ἱερόθεος, ποὺ ἀσκήτευε στὴν Σκήτη τῆς Ἁγίας Ἄννης. Τὴν ὥρα ποὺ ἔφευγε, ὅπως πῆγε νὰ ἀνεβῆ στὸ ζῶο, τραβήχτηκε τὸ παντελόνι του καὶ φάνηκαν τὰ πρησμένα του πόδια. Οἱ Πατέρες ποὺ πῆγαν νὰ τὸν βοηθήσουν, τὰ εἶδαν καὶ τρόμαξαν. Ἐκεῖνος τὸ κατάλαβε καὶ τοὺς εἶπε: «Αὐτὰ εἶναι τὰ καλύτερα δῶρα ποὺ μοῦ ἔδωσε ὁ Θεός. Τὸν παρακαλῶ νὰ μὴ μοῦ τὰ πάρη».

1 Ἡ ἔννοια τῆς «ἐξιλεώσεως» στὴν ὀρθόδοξη Θεολογία δὲν ἔχει τὸν νομικὸ χαρακτήρα τῆς δυτικῆς Θεολογίας, ἀλλὰ ἐκφράζει τὴν φιλάνθρωπη παιδαγωγία τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν ἁμαρτάνοντα ἄνθρωπο μὲ σκοπὸ τὴν σωτηρία του.

2 Β´ Κορ. 12, 9.

3 Ὁ Γέροντας μόνασε στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἐσφιγμένου τὰ χρόνια 1953‐1955.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Δ’ «Οἰκογενειακή Ζωή»