"Ή ἁπλότητα ξεκουράζει"

– Γέροντα, νομίζω ὅτι ἁπλότητα εἶναι νὰ κινῆται κανεὶς ὅπως νιώθει ἐσωτερικά. Ἔτσι εἶναι; 

– Ἀνάλογα μὲ τὸ ποῦ ζῆ. Γιὰ νὰ κινηθῆ ὁ ἄνθρωπος ἁπλά, πρέπει νὰ βρῆ ἀνάλογη ἀτμόσφαιρα. Μέσα στὸν κόσμο, ἰδίως τὸν σημερινό, πρέπει νὰ προσέξη κανεὶς πῶς θὰ κινηθῆ. Σὲ ἕνα μοναστήρι ὅμως ἢ σὲ μιὰ οἰκογένεια δὲν δικαιολογεῖται νὰ μὴ ζῆ κανεὶς μὲ ἁπλότητα. Εἶναι πολὺ κουραστικό, ὅταν δὲν ὑπάρχη ἁπλότητα καὶ ἐμπιστοσύνη! Τότε, γιὰ νὰ πῆς μιὰ κουβέντα στὸν ἄλλον, χρειάζεται πρόλογος, ἐπίλογος, ἐξηγήσεις... Ἔτσι ἡ ζωὴ γίνεται τυραννία, μαρτύριο. Ἐνῶ, ὅταν ὑπάρχη ἁπλότητα, λὲς στὸν ἄλλον «τώρα κάθησε» καὶ κάθεται, «τώρα δὲν χρειάζεσαι, φύγε» καὶ φεύγει, χωρὶς νὰ φοβᾶσαι μήπως παρεξηγηθῆ. Ἡ ἁπλότητα ξεκουράζει, ἐνῶ ἡ ἔλλειψη ἁπλότητος κουράζει.

– Γέροντα, τί σημαίνει: «Κτῆσαι ἐλευθερίαν ἐν τῇ ἀναστροφῇ σου, ἵνα τῆς ζάλης ἐλευθερωθῇς»6;

– Νὰ ἀποκτήσης ἁπλότητα στὴν συναναστροφή σου, γιὰ νὰ μὴ ζαλίζεσαι ἀπὸ τοὺς λογισμοὺς καὶ μπερδεύεσαι. Ὅταν κανεὶς ἐκφράζη ἁπλὰ αὐτὸ ποὺ νιώθει, καὶ ὁ ἴδιος ἐλευθερώνεται καὶ τοὺς ἄλλους βοηθάει.

Μιὰ φορὰ κατέβαινα στὴν Ἀθήνα γιὰ κάποια ὑπόθεση μὲ τὸ αὐτοκίνητο κάποιου γνωστοῦ μου – μαζί μας ἦταν καὶ ἕνας ἄλλος κύριος. Ἐπειδὴ τὸ αὐτοκίνητο μὲ πειράζει, ἄνοιξε ὁ ὁδηγὸς τὸ παράθυρο, ἀλλὰ ἔκανε ψύχρα. «Μήπως κρυώνετε;», τοὺς ρώτησα. «Ὄχι, ὄχι», μοῦ εἶπαν. Σὲ λίγο ὅμως εἶδα νὰ μαζεύεται ὁ ἄλλος καὶ νὰ κουμπώνη τὸ σακκάκι του. Ὁπότε τοὺς εἶπα: «Ἂν θέλετε νὰ μὴν ἀρρωστήση κανείς, νὰ τὸ λέτε ἁπλά, ὅταν κρυώνετε, ὅπως κι ἐγὼ θὰ σᾶς λέω, ὅταν αἰσθάνωμαι ἄσχημα». Ἔτσι κανένας δὲν δυσκολεύτηκε. Ἂν ὅμως ἐγὼ ἔνιωθα ἄσχημα καὶ δὲν μιλοῦσα, καὶ ὁ ἄλλος κρύωνε καὶ δὲν μιλοῦσε, μπορεῖ κάποιος νὰ ἔφθανε ἄρρωστος στὴν Ἀθήνα. Κι ἐσεῖς νὰ συμπεριφέρεσθε μὲ ἁπλότητα μεταξύ σας. Ἀλλιῶς θὰ ἔχετε συνέχεια τὴν ἀνησυχία μήπως κάνετε κάτι καὶ στενοχωρηθῆ ἢ πειραχθῆ ὁ ἄλλος. Ἔτσι καὶ στενοχωριέται κανεὶς καὶ ἀνάπαυση δὲν βρίσκει, ἀλλὰ καὶ ἡ συμπεριφορά του γίνεται ἀφύσικη.

– Γέροντα, μπροστὰ σὲ ἄλλους δὲν μπορῶ νὰ κάνω καὶ τὸ πιὸ ἁπλὸ πράγμα. Αὐτὸ εἶναι συστολὴ ἢ ὑπερηφάνεια;

– Ὁ Θεὸς δίνει μερικὲς φορὲς ὑπερβολικὴ συστολὴ στὸν ἄνθρωπο σὰν φρένο, γιὰ νὰ μὴν πάθη κακό. Γιατί, ποιός ξέρει, ἂν δὲν εἶχε αὐτὴν τὴν συστολή, πόσο θὰ μποροῦσε νὰ ξεφύγη ἀπὸ τὸν σωστὸ δρόμο! Αὐτὸ ποὺ πρέπει νὰ κάνης τώρα ἐσύ, εἶναι νὰ προσέχης λίγο καὶ νὰ ἀφήνης πολὺ τὸν ἑαυτό σου στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ. Νὰ μὴ σφίγγεσαι καὶ βασανίζεσαι ἀνθρώπινα, γιατὶ μέσα σ᾿ αὐτὸ τὸ ἀνθρώπινο σφίξιμο κρύβεται καὶ ἐγωισμός. Δὲν μὲ βλέπεις ἐμένα ποὺ συμπεριφέρομαι φυσιολογικὰ – χωρὶς νὰ καταβάλλω προσπάθεια – πότε σὰν παπποῦς, πότε σὰν πατέρας, πότε σὰν μεγάλος ἀδελφὸς καὶ πότε σὰν παιδί;

– Γέροντα, ἐγὼ σκέφτομαι πῶς θὰ τὸ πάρη ὁ ἄλλος αὐτὸ ποὺ θὰ πῶ καὶ φοβᾶμαι μὴν παρεξηγηθῶ κ.λπ.

– Ἐσὺ βραχυκυκλώνεσαι, ἐπειδὴ δὲν ἔχεις ἁπλότητα. Κοίταξε, νὰ ἀποκτήσης ἁπλότητα καρδίας, γιὰ νὰ ἀναπτυχθῆς πνευματικά. Νὰ δέχεσαι ἁπλὰ τὶς παρατηρήσεις ποὺ σοῦ κάνουν καὶ νὰ προσπαθῆς νὰ διορθώνεσαι, ζητώντας καὶ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Μπορεῖ νὰ σοῦ ποῦν ὅτι σὲ ἐκείνη τὴν περίπτωση φέρθηκες χωρὶς σύνεση. Ἄλλη φορά, σὲ ἀνάλογη περίπτωση, πρέπει νὰ σκεφθῆς: «Τότε μοῦ εἶπαν ὅτι φέρθηκα χωρὶς σύνεση· τώρα πρέπει νὰ προσέξω νὰ φερθῶ συνετά». Μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀποκτᾶς σιγὰ‐σιγὰ πεῖρα, διορθώνεσαι, προοδεύεις καὶ ἐξελίσσεσαι πνευματικά. Ἔτσι καὶ ὁ ἄλλος πληροφορεῖται καὶ ὁ Θεὸς πληροφορεῖται κι ἐσὺ πληροφορεῖσαι καὶ εἶσαι εἰρηνική.

Ἡ ἁπλότητα μὲ τὸν φιλότιμο ἀγώνα καὶ μὲ τὴν ἐμπιστοσύνη στὸν Θεὸ φέρνουν ἐσωτερικὴ εἰρήνη καὶ χαρὰ καὶ γεμίζει ἡ ψυχὴ ἀπὸ ἐλπίδα καὶ παρηγοριά.

6 Τοῦ Ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Ἰσαάκ, Τὰ εὑρεθέντα ἀσκητικά, Λόγος ΚΓ´, σ. 93.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’ «Πάθη καὶ Ἀρετὲς»