"Ἀλλαγή πνευματικού"

– Γέροντα, ὅταν κανεὶς ἀναγκασθῆ γιὰ κάποιον λόγο νὰ ἀλλάξη πνευματικό, χρειάζεται νὰ ἐξομολογηθῆ πάλι ἁμαρτίες ποὺ ἔχει ἐξομολογηθῆ; 

– Καλὰ εἶναι νὰ ἐνημερώση τὸν καινούργιο πνευματικό, ὅπως ὁ ἀσθενής, ὅταν ἀλλάζη γιατρό, λέει πάλι τὸ ἱστορικό του, γιὰ νὰ μπορέση ὁ γιατρὸς νὰ τὸν βοηθήση καλύτερα.

– Γέροντα, ὅταν κάποιος θέλη νὰ ἀλλάξη πνευματικὸ καὶ μᾶς ρωτάη ἂν εἶναι σωστό, τί πρέπει νὰ ποῦμε;

– Νὰ πάρη εὐλογία ἀπὸ τὸν πνευματικό του. Δὲν εἶναι καλὸ νὰ ἀλλάζη κανεὶς εὔκολα πνευματικό. Μιὰ οἰκοδομὴ δὲν θὰ γίνη ποτὲ σωστή, ἂν ἀλλάζουν συνέχεια οἱ μηχανικοὶ καὶ οἱ οἰκοδόμοι.

Παλιὰ πήγαιναν οἱ ἄνθρωποι σὲ Γέροντες, γιὰ νὰ ζητήσουν συμβουλὴ γιὰ ἕνα θέμα ποὺ τοὺς ἀπασχολοῦσε καὶ νὰ βοηθηθοῦν. Σήμερα πολλοὶ δὲν πᾶνε γιὰ συμβουλή, ἀλλὰ γιὰ νὰ δικαιολογήσουν τὸν ἑαυτό τους ἢ γιὰ νὰ ποῦν ὅτι συμβουλεύτηκαν καὶ τὸν τάδε Γέροντα. «Πῆγα στὸν τάδε καὶ στὸν τάδε, ρώτησα καὶ τὸν πατέρα Παΐσιο γι᾿ αὐτὸ τὸ θέμα», λέει ὁ ἄλλος, καὶ ἐγὼ μπορεῖ νὰ τὸν μάλωσα ἢ νὰ ἦρθε μέχρι τὴν πόρτα καὶ νὰ μὴ χτύπησε! Ἔτσι καταλήγουν νὰ γυρίζουν ἀπὸ τὸν ἕναν πατέρα στὸν ἄλλον, χωρὶς νὰ ἔχουν κάποιον μόνιμο πνευματικό, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ μπερδεύωνται.

Ἄλλοι πάλι κάνουν ἕνα σφάλμα καὶ δὲν πᾶνε νὰ τὸ ποῦν στὸν πνευματικό τους, ἀλλὰ πᾶνε καὶ τὸ λένε σὲ ἄλλον πνευματικό, γιὰ νὰ μὴ χάσουν τὴν ἀξιοπρέπειά τους. Μετὰ ἀπὸ λίγο καιρὸ κάνουν τὸ ἴδιο σφάλμα καὶ τὸ λένε σὲ ἄλλον, ὕστερα σὲ ἄλλον, καὶ τελικὰ παρουσιάζονται στὸν ἕναν πνευματικὸ ὅτι τὸ ἔκαναν μιὰ φορά, στὸν ἄλλον μιὰ φορά, καὶ ἔτσι συνεχίζουν νὰ σφάλλουν καὶ μένουν ἀδιόρθωτοι.

Εἶναι καὶ μερικοί, ἔχω παρατηρήσει, οἱ ὁποῖοι ἀποφεύγουν νὰ ποῦν κάτι στὸν πνευματικό τους, ἂν καὶ ξέρουν ὅτι θὰ τοὺς βοηθήση καὶ δὲν πρόκειται νὰ τὸ διαδώση, καὶ τὸ λένε σὲ κάποιον γνωστό τους, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ τοὺς βοηθήση καὶ ποὺ σίγουρα θὰ τὸ πῆ καὶ σὲ ἄλλους. Θυμᾶμαι, ὅταν ἤμουν ἀρχάριος μοναχὸς στὸ Κοινόβιο2, εἶχε ἔρθει κάποιος νὰ κοινοβιάση. Κάθησε ἕνα διάστημα καὶ μετὰ εἶχε λογισμοὺς νὰ φύγη. Στὸν ἡγούμενο δὲν πῆγε νὰ πῆ τοὺς λογισμούς του οὔτε σὲ κανέναν ἄλλον πνευματικὸ πατέρα, ἀλλὰ τὰ εἶπε σὲ ἕναν ἐργάτη ἀπὸ τὴν Ἱερισσό, ποὺ ἐργαζόταν στὸ μοναστήρι. Ἤμουν καὶ ἐγὼ ἐκεῖ κοντά, ὅταν τοῦ τὰ ἔλεγε· καθάριζα κρεμμύδια ἔξω ἀπὸ τὴν κουζίνα. Ἄρχισε λοιπὸν ἀπὸ δύο μέτρα πιὸ πέρα νὰ τοῦ κάνη ἐξομολόγηση δυνατά. «Μετάνοιωσα ποὺ ἔγινα μοναχός». «Ὅταν ἦρθες, δὲν δοκίμασες;», τὸν ρωτάει ὁ ἐργάτης. «Δοκίμασα δύο χρόνια». «Καλά, γιατί δὲν ἔφυγες νωρίτερα;». «Νά, δὲν ἔφυγα». «Μὲ τὸ ζόρι σὲ ἔκαναν καλόγερο;». «Ὄχι, ἤθελα καὶ ἐγώ». «Καλά, τοῦ λέει, τὰ εἶπες αὐτὰ στὸν ἡγούμενο;». «Ὄχι», τοῦ ἀπαντᾶ. «Σ᾿ ἐμένα ποὺ τὰ λές, τί θὰ ὠφεληθῆς;», τοῦ λέει. Τοῦ εἶχε πεῖ ὁλόκληρο τὸ ἱστορικό του. Βλέπετε; Στὸν ἡγούμενο ποὺ ἔπρεπε νὰ τὰ πῆ, γιὰ νὰ βοηθηθῆ, δὲν τὰ εἶπε καὶ πῆγε νὰ ἐξομολογηθῆ στὸν ἐργάτη. Καὶ ἐκεῖνος θὰ τὰ ἔλεγε τὸ Σαββατοκύριακο στὸ καφενεῖο στὴν Ἱερισσό, γιὰ νὰ γελάσουν, καὶ θὰ γέμιζε τὸ χωριό. Καὶ νὰ πῆς πὼς ἦταν λειψός; Ξέρετε πόσα λεξικὰ εἶχε; Τὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ τὰ ἤξερε ἀπταίστως.

– Γέροντα, μπορεῖ ἕνας λαϊκὸς νὰ ρωτήση γιὰ ἕνα πρόβλημά του ἢ γιὰ ἕναν πειρασμό του κάποιον πνευματικὸ ἀδελφό του, ἂν ὁ πνευματικός του ἀπουσιάζη;

– Δὲν μπορεῖ νὰ τηλεφωνήση στὸν πνευματικό του; Ὁ ἀδελφὸς ἄλλοτε μπορεῖ νὰ βοηθήση καὶ ἄλλοτε δὲν μπορεῖ νὰ βοηθήση ἤ, παρὰ τὴν καλή του διάθεση, μπορεῖ ἀκόμη καὶ νὰ τὸν βλάψη. Σὲ μιὰ ἀνάγκη μὲ ἕνα τηλεφώνημα στὸν πνευματικὸ βολεύονται τὰ πράγματα. Καὶ ἂν δὲν μπορῆ νὰ ἐπικοινωνήση μὲ τὸν πνευματικό του καὶ εἶναι κάτι σοβαρὸ καὶ ἐπεῖγον, ἂς ρωτήση ἕναν ἄλλον πνευματικό. Καλὰ εἶναι νὰ τὸν ἔχη ρωτήσει ἐκ τῶν προτέρων ποιόν πνευματικὸ μπορεῖ νὰ συμβουλευθῆ σὲ τέτοια περίπτωση, ὥστε νὰ πάη σὲ κάποιον ποὺ ἔχει τὸ ἴδιο πνεῦμα. Γιατὶ κάθε μηχανικὸς ἔχει δικό του σχέδιο. Μπορεῖ νὰ εἶναι καλὸ καὶ τὸ ἕνα σχέδιο καὶ τὸ ἄλλο, ἀλλὰ εἶναι διαφορετικά.

2 Στὴν Ἱ. Μονὴ Ἐσφιγμένου, 1953‐1956.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Γ’ «Πνευματικὸς Ἀγώνας»