Ἑλκόμενος ἐπί Σταυροῦ (Θεοφάνους, Ἱ. Μ. Σταυρονικήτα): Κατά τήν Σταύρωση «ἀποτολμήθηκαν τά παραδοξότερα ἀπό ὅλα τά πράγματα

Απόσπασμα:

«Πραγ­μα­τι­κά εἶ­ναι ἕ­να σα­τα­νι­κό σχέ­δι­ο θανατώ­σε­ως ἡ σταύρωση. Γι᾿ αὐ­τό, ἐ­πει­δή ἦ­ταν τό­σο ἄ­θλι­ος καί ἐπονείδιστος θά­να­τος, ὁ­ρι­ζό­ταν ἀ­πό τήν ρω­μα­ϊ­κή νο­μο­θε­σί­α νά ἐ­φαρ­μό­ζε­ται μό­νο σέ δού­λους καί προ­δό­τες. Ἦταν ἡ σταύρωση τό σκλη­ρό­τε­ρο καί τρο­με­ρώ­τε­ρο βα­σα­νι­στή­ρι­ο.

Καί ὅ­λα αὐ­τά ἔ­πα­σχε ὁ ἀ­να­μάρ­τη­τος, συγ­χω­ρών­τας τούς σταυ­ρω­τές Του καί προ­σευ­χό­με­νος καί πα­ρα­κα­λών­τας τόν Πα­τέ­ρα Του νά μήν τούς κα­τα­λο­γί­ση τήν ἁ­μαρ­τί­α τους, δι­ό­τι «δέν γνωρίζουν τί κάνουν».

Ὁ Κύριος ἔμεινε ζωντανός πάνω στόν Σταυρό περίπου ἕξι ὧρες, σέ κατάσταση ἀνυπερβλήτου πόνου καί τελείας σωματικῆς ἐξαντλήσεως. Δέν δέχθηκε προηγουμένως νά πιῆ τόν «ἐσμυρνισμένον οἶνον», ὁ ὁποῖος θά μετρίαζε τούς πόνους Του. Ὁ θάνατός Του ἦταν πολυπαραγοντικός. Πολλά πράγματα ἔδρασαν γιά τήν κατάληξη, μέ τελικό αἴτιο τήν ἀσφυξία μαζί μέ τήν κυκλοφορική ἀνεπάρκεια225.

Ὁ Χριστός δέν πέθανε σάν κοινός ἄνθρωπος, ἀλλά «δεσποτικῶς ἀπέθνησκε»226. Μέ τήν θέλησή Του ἀφῆκε τό Πνεῦμα Του καί παρέδωσε τήν ψυχή Του εἰς χεῖρας τοῦ Πατρός Του. «Προσκαλεῖ τόν θάνατο μέ δυνατή φωνή, ὁ ὁποῖος δέν τολμᾶ νά Τόν πλησιάση, ἐάν δέν κληθῆ»227.

Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι πρῶτα παραδίδουν τήν ψυχή τους καί ὕστερα κλίνουν τήν κεφαλή τους. Ὁ Χριστός, ἀντιθέτως, πρῶτα ἔκλινε τήν κεφαλή καί ὕστερα παρέδωκε τό Πνεῦμα Του.

Γιά νά διαπιστωθῆ ὁ θάνατος τοῦ Ἰ­η­σοῦ, ὁ στρατιώτης τρύπησε μέ τήν λόγχη τήν πλευρά Του. Ἡ λόγ­χευ­ση τῆς πλευ­ρᾶς εἶ­ναι ἕ­να πραγ­μα­τικά θα­νά­σι­μο τραῦ­μα, πού κι ἄν ἀκόμη ζοῦσε ὁ Ἰησοῦς, ἡ λόγχευση θά ἐπέφερε τόν θάνατο. Ἄν ὁ Ἰ­η­σοῦς ζοῦ­σε ἀ­κό­μη, θά ὑ­πῆρ­χε μι­ά συ­νε­χής ρο­ή αἵ­μα­τος· ρο­ή μέ σφύ­ξεις, ἡ ὁ­ποί­α θά μαρ­τυ­ροῦ­σε τήν πα­ρου­σί­α τῆς ζω­ῆς.

Ἀν­τί­θε­τα, ἡ ἔλ­λει­ψη ἀν­τί­δρα­σης καί ἡ ροή­ ὕ­δα­τος καί αἵ­μα­τος δεί­χνουν ὅ­τι ὁ Ἰησοῦς ἦταν ἤδη νεκρός. Ἡ ἐξ ἐ­πα­φῆς βα­θι­ά βύ­θι­ση τῆς κοφ­τε­ρῆς λόγ­χης στόν θώ­ρα­κα τοῦ Ἰ­η­σοῦ, δεί­χνει ὅ­τι ἔ­τρω­σε ἤ τήν καρ­δι­ά ἤ κά­ποιο­ με­γά­λο ἀγ­γεῖ­ο, γι­ά νά τρέ­ξη αἷ­μα καί ὕ­δωρ (στά ὁ­ποῖ­α οἱ ἅ­γι­οι Πα­τέ­ρες δί­νουν θεολογι­κή καί συμ­βο­λι­κή ση­μα­σί­α, δι­ό­τι ἑρ­μη­νεύ­ουν ὅ­τι συμ­βο­λίζουν τά δύ­ο με­γά­λα Μυ­στή­ρι­α· τήν Βά­πτι­ση τό ὕ­δωρ καί τήν θεί­α Εὐ­χα­ρι­στί­α τό αἷ­μα). 

Ὁ λογ­χι­σμός προ­κά­λε­σε τόν πνευ­μο­θώ­ρα­κα, τήν εἴ­σο­δο δη­λα­δή ἀ­τμο­σφαι­ρι­κοῦ ἀ­έ­ρος, ὄ­χι ἀ­πό τήν φυ­σι­κή ἀ­να­πνευ­στι­κή ὁ­δό, ἀλ­λά ἔ­ξω ἀ­πό τούς πνεύμο­νες. Ἕ­να φαι­νό­με­νο ἀ­σύμβατο μέ τήν ζωή.

Ἀ­κό­μη καί ἄν δέν ὑ­πῆρ­χε κα­νέ­νας ἄλ­λος ἐ­πι­βα­ρυν­τι­κός πα­ρά­γον­τας γιά τήν ἀ­να­πνο­ή τοῦ ἐ­σταυ­ρω­μέ­νου Χρι­στοῦ – πού ἦ­ταν πλέ­ον ἀ­νύ­παρ­κτη – ἕ­να τέ­τοι­ο με­γά­λο τραῦ­μα στόν θώρα­κα θά εἶ­χε κα­ταρ­γή­σει τήν ἱ­κα­νό­τη­τα τοῦ ἀ­να­πνευ­στι­κοῦ Του συ­στή­μα­τος νά ἐ­κτε­λῆ τό ἔρ­γο του καί θά τόν εἶ­χε θα­να­τώ­σει μέ­σα σέ λί­γα λεπτά228.

Ἡ Πα­να­γί­α μη­τέ­ρα Του «τούς πό­νους πού ἀπέφυγε κα­τά τήν γέν­νη­ση, τούς δο­κί­μα­σε κα­τά τόν και­ρό τοῦ πά­θους, ὑ­πο­μέ­νον­τας καρ­τε­ρι­κά τόν σπα­ραγ­μό τῶν σπλά­χνων της ἀ­πό τήν μη­τρι­κή συμ­πό­νοι­α, καί βλέ­πον­τας Αὐ­τόν, πού Τόν ­γνώ­ρι­σε Θε­ό κατά τήν γέν­νη­σή Του, νά φο­νεύ­ε­ται ὡς κα­κοῦρ­γος. Ἐ­δῶ ἐ­φαρ­μό­ζε­ται ὁ λό­γος “καί τήν δική σου τήν ψυχή θά τήν διαπεράση ρομ­φαί­α”229»230.

Ὁ Χριστός, μα­ζί μέ τήν συμπά­σχου­σα καί θρη­νω­δοῦ­σα Μη­τέ­ρα Του, τίς Μυ­ρο­φό­ρες, τόν Μα­θη­τή «ὅν ἠ­γά­πα» καί ὅ­σους λί­γους ἀ­κό­μη δέν Τόν ἐγ­κα­τέ­λει­ψαν, εἶ­χε συμ­πά­σχου­σα καί τήν ἄ­ψυ­χη κτί­ση.
Ἡ γῆ ἐ­σεί­ε­το, ὁ ἥ­λι­ος ­σκοτί­σθηκε καί ἐ­κρύ­βη, οἱ πέ­τρες ­σχί­σθη­καν, τά μνη­μεῖ­α ἀ­νοί­χθη­καν, τό κα­τα­πέ­τα­σμα τοῦ να­οῦ σχί­σθηκε γιά τό ἀ­νο­σι­ούρ­γη­μα τῆς θε­ο­κτο­νί­ας.

Δέν ἀ­νεχόταν ἡ κτί­ση νά βλέ­πη τόν Δη­μι­ουρ­γό Της πά­σχον­τα σω­μα­τι­κῶς καί ὑ­βρι­ζό­με­νο»

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

213. Ἁγ. Δα­μα­σκη­νοῦ, Ἔκ­δο­σις…, ΕΠΕ 1, σ. 455–457.

214. Ματθ. κς΄, 2.

215. Ἁγ. Χρυ­σο­στό­μου, Πε­ρί Ὁ­μο­ου­σί­ου, Λόγος Ζ΄,

            ΕΠΕ 35, σ. 253.

216. Ἁγ. Χρυσοστόμου, Εἰς τό κατά Ματθαῖον, Ὁμι-

       λία ΝΔ΄, ΕΠΕ 11, σ. 189.

217. Ἁγ Δα­μα­σκη­νοῦ, Ἔκ­δο­σις…, ΕΠΕ 1, σ. 451.

218. Π. Σε­ρα­φείμ Ρό­ουζ, στό βιβλίο τοῦ Ἀρχιμ. Δα-

            μασκηνοῦ. Ἡ ζωή καί τά ἔργα του, τόμ. Α΄, Ἀ-

            θήνα 2005, ἔκδ. Μυριόβιβλος, σ. 179–180. 

219. Μα­κρῆ Σπ., κα­θη­γη­τοῦ τῆς ἀ­ναι­σθη­σιολογίας

         τοῦ ΑΠΘ. Ἡ Ἐ­πι­στή­μη μπρο­στά στήν Σταύ-

         ρω­ση καί στήν Ἀ­νά­στα­ση τοῦ Ἰ­η­σοῦ  Χριστοῦ,

         Θεσσαλονί­κη 2013, σ. 9.

220. Αὐ­τό­θι, σ. 8.

221. Αὐ­τό­θι, σ. 10.

222. Κουτσάφτη Φιλίππου, ἔνθ᾿ ἀνωτέρω.

223. Β΄ τρο­πά­ρι­ον τῶν Αἴ­νων, ἦχ. Γ΄, Τῇ Μ. Πα­ρα­-

              σκευῇ, Ἀ­κο­λου­θί­α τῶν Πα­θῶν.

224. Ἁγ. Δαμασκηνοῦ, Ὁμιλία εἰς τήν ἁγίαν Παρα–

         σκευήν, ΕΠΕ 9, σ. 91–93.

225. Κουτσάφτη Φιλίππου, ἔνθ᾿ ἀνωτέρω.

226. Ἁγ. Θεοφυλάκτου, Εἰς τό κατά Λουκᾶν, PG 123,

1108.

227. Ἁγ. Θεοφυλάκτου, Εἰς τό κατά Ματθαῖον, PG 123,

     472CD.

228. Μα­κρῆ Σπ., ἔνθ᾿ ἀ­νω­τέρω, σ. 10–18.

229. Λουκ. β΄, 35.

230. Ἁγ. Δα­μα­σκη­νοῦ, Ἔκ­δο­σις…, ΕΠΕ 1, σ. 487.

231. Ἁγ. Νικολάου Καβάσιλα, Περί τῆς ἐν Χριστῷ

          ζωῆς, Λόγος Ϟ΄, ΕΠΕΦ 22, σ. 557.

232. Ἁγ. Θεοφυλάκτου, Εἰς τό κατά Ματθαῖον,  κεφ.

              ΚΖ΄, PG 123, 469C.

233. [Ἁγ. Χρυ­σο­στό­μου], Ὁμιλία Α΄, Εἰς τόν Σταυρόν

         καί εἰς τόν ληστήν, ΕΠΕ 36, σ. 11.

234. [Μ. Ἀθανασίου], Εἰς τό  Πάθος τοῦ Κυρίου καί  εἰς

            τόν Σταυρόν, ΕΠΕ 12, σ. 75–77.

235. Ἰωάν. ιγ΄, 31.

236. Ἁγ. Χρυ­σο­στό­μου, Εἰς τήν Πεν­τη­κο­στήν, Ὁμι-

            λία Α΄, ΕΠΕ 36, σ. 307.

237. Ἁγ. Χρυ­σο­στό­μου, Εἰς τό κατά Ἰωάννην, Ὁμι-

            λία Π΄, § α΄, PG 59, 433.

238. Ἁγ. Χρυ­σο­στό­μου, Εἰς τήν Ἀ­νά­λη­ψιν, Ὁμιλία Β΄,

β΄, PG 50, 445.

239. Ἰωάν. η΄, 28.

240. Ματθ. κζ΄, 54.

241. Λουκ. κγ΄, 48.

242. Ἁγ. Θεοφυλάκτου, Εἰς τό κατά Λουκᾶν, κεφ. ΚΓ΄,

            PG 123, 1100A΄.

243. Ἁγ. Δαμασκηνοῦ, Λόγος εἰς τήν ἁγίαν Παρα-

         σκευήν καί εἰς τόν Τίμιον Σταυρόν, ΕΠΕ 9, σ. 79.

244. Ἁγ. Χρυσοστόμου, Εἰς τό «Πάτερ, εἰ δυνατόν ἐ-

         στι…», ΕΠΕ 26, σ. 99.

245. [Ἁγ. Χρυ­σο­στό­μου], Ὁμιλία Α΄, Εἰς τόν Σταυ-

            ρόν καί εἰς τόν ληστήν, ΕΠΕ 36, σ. 13.

246. Ἁγ. Κυρίλλου Ἱεροσολύμων, Κατήχησις ΙΓ΄ , ΕΠΕ

            2, σ. 17.

πηγή

makkavaios.blogspot