"Οι αμαρτωλοί έχουν πολύ υλικό για ταπείνωση"

– Ὅσοι ἔζησαν ἁμαρτωλὴ ζωὴ καὶ ὕστερα μετανόησαν καὶ ἄρχισαν νὰ ζοῦν πνευματικά, πρέπει νὰ δέχωνται στὴν συνέχεια μὲ χαρὰ τὶς ταπεινώσεις καὶ τὶς θλίψεις ποὺ τοὺς συμβαίνουν, γιατὶ ἔτσι ἐξοφλοῦν. Βλέπουμε τὴν Ὁσία Μαρία τὴν Αἰγυπτία, ποὺ ἔζησε ἁμαρτωλὴ ζωή, ὅταν μετάνοιωσε καὶ ἄλλαξε ζωή, οἱ κοσμικὲς ἐπιθυμίες τὴν βασάνιζαν. Ἔκανε ὅμως μεγάλη πάλη, γιὰ νὰ τὶς διώχνη. Τῆς ἔλεγε ὁ διάβολος: «Τί θὰ χάσης, ἂν δῆς λιγάκι τὴν Ἀλεξάνδρεια; Δὲν σοῦ λέω νὰ διασκεδάσης, μόνο νὰ τὴν δῆς λίγο ἀπὸ μακριά», καὶ ἐκείνη οὔτε γύριζε νὰ κοιτάξη. Τί μετάνοια εἶχε! Ἄλλες Ὅσιες, ποὺ δὲν εἶχαν ζήσει κοσμικὴ ζωή, δὲν εἶχαν πόλεμο. Ἡ Ὁσία Μαρία, ποὺ εἶχε ζήσει κοσμικὴ ζωή, εἶχε καὶ πόλεμο. Ἡ ταλαιπωρία αὐτὴ εἶναι ἡ καυτηρίαση τῶν πληγῶν τῆς ἁμαρτίας. Καὶ ἔτσι φθάνουν στὸ τέλος καὶ οἱ μὲν καὶ οἱ δὲ στὴν ἴδια κατάσταση.

– Σ᾿ αὐτὲς τὶς περιπτώσεις, Γέροντα, δὲν ὑπάρχει καθόλου θεία παρηγοριά;

– Πῶς! πολλή, πολλή! Ἡ Ὁσία Μαρία εἶχε φθάσει σὲ τέτοια μέτρα πνευματικά, ποὺ βρισκόταν ἕναν πῆχυ πάνω ἀπὸ τὴν γῆ, ὅταν προσευχόταν.

Οἱ πολὺ ἁμαρτωλοί, ἂν γνωρίσουν τὸν ἑαυτό τους, ἔχουν φυσιολογικὰ καὶ πολὺ ὑλικὸ γιὰ ταπείνωση. Ἡ κάθε πτώση εἶναι φυσικὰ πτώση, ἀλλὰ εἶναι καὶ ὑλικὸ γιὰ ταπείνωση καὶ προσευχή. Οἱ ἁμαρτίες, ἂν ἀξιοποιηθοῦν γιὰ ταπείνωση, εἶναι σὰν τὴν κοπριὰ ποὺ ρίχνουμε στὰ φυτά. Γιατί νὰ μὴ χρησιμοποιήση λοιπὸν κανεὶς αὐτὸ τὸ ὑλικό, γιὰ νὰ λιπάνη τὸ χωράφι τῆς ψυχῆς του, γιὰ νὰ γίνη γόνιμο καὶ νὰ καρποφορήση; Ἕνας δηλαδὴ ποὺ ἔχει κάνει μεγάλες ἁμαρτίες, ἂν αἰσθανθῆ πόσο ἔφταιξε καὶ πῆ: «δὲν πρέπει νὰ σηκώνω κεφάλι, νὰ βλέπω ἄνθρωπο», ἐπειδὴ ταπεινώνεται πολύ, δέχεται πολλὴ Χάρη, προχωρεῖ σταθερὰ καὶ μπορεῖ νὰ φθάση σὲ μεγάλα μέτρα. Ἐνῶ ἕνας ποὺ δὲν ἔχει κάνει μεγάλες ἁμαρτίες, ἂν δὲν τοποθετηθῆ σωστά, ὥστε νὰ πῆ: «μὲ φύλαξε ὁ Θεὸς ἀπὸ τόσες κακοτοπιές· εἶμαι πολὺ ἀχάριστος, εἶμαι πιὸ ἁμαρτωλὸς ἀπὸ τὸν πιὸ ἁμαρτωλό», ὑστερεῖ πνευματικὰ ἀπὸ τὸν ἄλλον.

Θυμηθῆτε π.χ. τὸν Φαρισαῖο καὶ τὸν Τελώνη7. Ὁ Φαρισαῖος εἶχε ἔργα, ἀλλὰ εἶχε καὶ ὑπερηφάνεια. Ὁ Τελώνης εἶχε ἁμαρτίες, ἀλλὰ εἶχε ἀναγνώριση, συντριβή, ταπείνωση – τὸ κυριώτερο ποὺ ζητάει ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο ὁ Χριστός –, γι᾿ αὐτὸ μὲ εὔκολο τρόπο σώθηκε. Εἴδατε πῶς τὸν ἔχουν τὸν Φαρισαῖο σὲ μιὰ εἰκόνα! Δείχνει μὲ τὸ δάχτυλό του τὸν Τελώνη: «Δὲν εἶμαι σὰν κι αὐτόν!»... Ὁ καημένος ὁ Τελώνης κρυβόταν πίσω ἀπὸ τὴν κολόνα· δὲν εἶχε μοῦτρα νὰ δῆ γύρω του. Καὶ ὁ Φαρισαῖος ἔδειξε στὸν Χριστὸ ποῦ βρισκόταν ὁ Τελώνης! Τὸ προσέξατε; Λὲς καὶ ὁ Χριστὸς δὲν ἤξερε ποῦ ἦταν ὁ Τελώνης! Ὁ Φαρισαῖος, ἐνῶ ἔκανε ὅλα τὰ τυπικά, ὅλα πῆγαν χαμένα. Τί κάνει ἡ ὑπερηφάνεια! Ὅταν ἕνας ἄνθρωπος ἔχη ἁμαρτίες καὶ δὲν ἔχη ταπείνωση, τότε ἔχει τὶς ἁμαρτίες τοῦ Τελώνη καὶ τὴν ὑπερηφάνεια τοῦ Φαρισαίου. Διπλά... χαρίσματα! «Ἒμ ψωριάρης, ἒμ κασσιδιάρης», ὅπως λένε στὴν Ἤπειρο.

Ὅσο μπορεῖτε, προσπαθῆστε νὰ ἀποβάλετε τὶς πνευματικὲς τοξίνες, τὰ πάθη, γιὰ νὰ ἀποκτήσετε τὴν πνευματική σας ὑγεία.

7 Βλ. Λουκ. 18, 9‐14.  

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Γ’ «Πνευματικὸς Ἀγώνας»