Με διάταγμα ο Ερντογάν μετατρέπει την Αγία Σοφία σε τζαμί

Αγία Σοφία, σύμβολο του Χριστιανισμού και Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, θα ανοίξει ως τζαμί για τη μουσουλμανική λατρεία, σύμφωνα με διάταγμα που υπέγραψε σήμερα ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Ο δρόμος για την μετατροπή της άνοιξε από το τουρκικό Συμβούλιο της Επικρατείας, το κορυφαίο διοικητικό δικαστήριο της Τουρκίας, το οποίο ανακοίνωσε σήμερα ότι ακύρωσε το κυβερνητικό διάταγμα του 1934, με το οποίο μετατράπηκε σε μουσείο η Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης, κάνοντας δεκτό σχετικό αίτημα που είχαν καταθέσει ενώσεις και αγνοώντας επιδεικτικά τις διεθνείς αντιδράσεις κι εκκλήσεις.

Λίγη ώρα μετά ο πρόεδρος της Τουρκίας ανήρτησε στο Twitter το διάταγμα που υπέγραψε, στο οποίο αναφέρεται ότι ελήφθη η απόφαση να τεθεί η Αγία Σοφία υπό τον έλεγχο της Αρχής Θρησκευτικών Υποθέσεων (Ντιγιανέτ) και "να ξανανοίξει για θρησκευτική λατρεία" (των μουσουλμάνων). Ο Ερντογάν πρόκειται να εκφωνήσει την ομιλία του λίγο πριν από τις 9 μ.μ. (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας), ανακοίνωσε ο επικεφαλής του γραφείου Τύπου της τουρκικής προεδρίας.

Πριν από την ανακοίνωση  ο γαμπρός του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και υπουργός Οικονομικών έκανε ένα tweet χρησιμοποιώντας τον στίχο του ποιητή Necip Fazıl Kısakürek: «Υπομονή νέοι μου! Δεν ξέρω αν θα γίνει σήμερα ή αύριο αλλά η Αγιά Σοφιά θα ανοίξει».

Το σκεπτικό της απόφασης 

Όπως μεταδίδει το ΚΥΠΕ, σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, το καθεστώς της Αγίας Σοφίας, η οποία είναι ιδιοκτησία του Ιδρύματος Μωάμεθ Πορθητή έχει διατηρηθεί και διασφαλίζεται «από τη νομική μας τάξη» και η Αγία Σοφία έχει παραχωρηθεί στο κοινό για να χρησιμοποιηθεί ως τζαμί κατ’απαίτηση του ιδρύματος. Αναφέρει ακόμη ότι δεδομένου ότι πρόκειται για ακίνητη περιουσία και με βάση τον νομικό κανόνα, η φύση και ο σκοπός της ακίνητης περιουσίας στην ιδρυτική πράξη δεν μπορεί να αλλάξει, ενώ είναι δεσμευτικό το κράτος να διασφαλίσει ότι τα περιουσιακά στοιχεία του ιδρύματος χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τη βούληση του ιδρύματος. Επιπλέον, αναφέρει ότι κατά συνέπεια συνάγεται το συμπέρασμα ότι η ακίνητη περιουσία που ανήκει στο ίδρυμα δεν είναι νομικά δυνατόν να χρησιμοποιηθεί για άλλο σκοπό εκτός από τζαμί. Προσθέτει ότι ως εκ τούτου η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου (του 1934) δεν ήταν σύμφωνη με τον νόμο. 

«Εξήχθη το συμπέρασμα ότι η ιδρυτική πράξη το διέθετε ως τζαμί και η χρήση του εκτός αυτού του χαρακτήρα δεν είναι δυνατή νομικώς», αναφέρει το τουρκικό Συμβούλιο της Επικρατείας.

«Η κυβερνητική απόφαση του 1934 με την οποία τερματίστηκε η χρήση της (Αγίας Σοφίας) ως τζαμί ορίζοντάς την ως μουσείο δεν είναι σύννομη», επισημαίνεται στην απόφαση.

Η UNESCO

Νωρίτερα, η UNESCO είχε τονίσει ότι η Αγία Σοφία έχει ενταχθεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως μουσείο, γεγονός που συνεπάγεται ότι το κράτος όπου βρίσκεται έχει συγκεκριμένες δεσμεύσεις και νομικές υποχρεώσεις.

Αυτό σημαίνει πως το κράτος οφείλει «να διασφαλίζει ότι καμία μετατροπή δεν θα υπονομεύσει την εξέχουσα οικουμενική αξία κάθε μνημείου που έχει περιληφθεί στον κατάλογο στην επικράτειά του», εξήγησε η υπηρεσία του ΟΗΕ.

«Για οποιαδήποτε μετατροπή πρέπει να ειδοποιηθεί η UNESCO από το κράτος εκ των προτέρων, και θα πρέπει να υπάρξει (νέα) διαδικασία αξιολόγησης, εάν χρειάζεται, από την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς», πρόσθεσε.

«Πιστεύω ότι είναι νομική ανάγκη να ξανανοίξουμε την Αγία Σοφία για λατρεία», δήλωσε πριν την έκδοση της απόφασης του ΣΕ ο υπουργός Δικαιοσύνης της Τουρκίας, Αμπντουλχαμίτ Γκιουλ, ο οποίος πρόσθεσε ότι «δεν έχουμε τη δυνατότητα να εκφράσουμε γνώμη για την υπό εξέλιξη προσφυγή σχετικά με το μνημείο.Πιστεύω ότι είναι νομική ανάγκη να ανοίξει ξανά η Αγία Σοφία για λατρεία. Η Αγία Σοφία είναι ίδρυμα, είναι νομικός όρος. Ηταν τζαμί και θα λειτουργήσει ξανά όπως ορίζει ο αρχικός σκοπός της».

πηγή