"Η ακριβή αληθινή αγάπη"

– Κατ᾿ ἐμὲ ἡ ἀγάπη εἶναι τριῶν εἰδῶν: ἡ σαρκικὴ ἀγάπη, ἡ ὁποία εἶναι γεμάτη πνευματικὰ μικρόβια, ἡ κοσμικὴ ἀγάπη, ἡ ὁποία εἶναι φαινομενική, τυπική, ὑποκριτική, δίχως βάθος, καὶ ἡ πνευματικὴ ἀγάπη, ἡ ὁποία εἶναι ἡ ἀληθινή, ἡ ἁγνή, ἡ ἀκριβὴ ἀγάπη. Αὐτὴ ἡ ἀγάπη εἶναι ἀθάνατη· μένει «εἰς αἰῶνας αἰώνων». 

– Πῶς θὰ καταλάβω, Γέροντα, ἂν ἔχω ἀληθινὴ ἀγάπη;

– Γιὰ νὰ τὸ καταλάβης, νὰ ἐξετάσης ἂν ἀγαπᾶς ὅλους τοὺς ἀνθρώπους ἐξίσου κι ἂν ὅλους τοὺς ἀνθρώπους τοὺς θεωρεῖς καλύτερους ἀπὸ σένα.

– Γέροντα, ἔχει ψυχρανθῆ ἡ ἀγάπη μου γιὰ τὸν Θεὸ καὶ γιὰ τὸν πλησίον.

– Σπεῖρε τὴν λίγη ἀγάπη ποὺ σοῦ ἔμεινε, γιὰ νὰ φυτρώση ἀγάπη, νὰ μεγαλώση, νὰ καρπίση καὶ νὰ θερίσης ἀγάπη. Μετὰ θὰ σπείρης τὴν περισσότερη ἀγάπη ποὺ θὰ θερίσης, καὶ σιγὰ‐σιγὰ θὰ γεμίση τὸ ἀμπάρι σου καὶ δὲν θὰ ἔχης ποῦ νὰ τὴν βάλης, γιατί, ὅσο σπέρνεις ἀγάπη, τόσο πιὸ πολὺ αὐξάνει. Ἂς ποῦμε, ἕνας γεωργὸς ἔχει ἕνα σακκουλάκι σπόρο καὶ τὸν σπέρνει. Μετὰ μαζεύει τὸν καρπὸ καὶ γεμίζει μία μεγάλη σακκούλα. Ἂν σπείρη ὕστερα τὸν καρπὸ ποὺ ἔχει στὴν σακκούλα, θὰ γεμίση ἕνα σακκί. Καὶ ὅταν μαζέψη πολὺ σπόρο καὶ τὸν σπείρη, θὰ γεμίση ἕνα ἀμπάρι. Ἐνῶ, ἂν κρατήση τὸν σπόρο στὸ σακκουλάκι καὶ δὲν τὸν σπείρη, ὁ σπόρος θὰ σκουληκιάση. Πρέπει νὰ πετάξη τὸν σπόρο στὴν γῆ, γιὰ νὰ φυτρώση, νὰ μεγαλώση καὶ νὰ κάνη καρπό.

Ἔτσι, θέλω νὰ πῶ, γίνεται καὶ μὲ τὴν ἀγάπη. Γιὰ νὰ αὐξηθῆ ἡ ἀγάπη, πρέπει νὰ τὴν δώσης. Ὅποιος ὅμως δὲν δίνει ἔστω καὶ τὴν λίγη ἀγάπη ποὺ ἔχει, εἶναι σὰν νὰ ἔχη ἕνα ἁπλόχερο3 σπόρο, ἀλλὰ τὸν κρατάει καὶ δὲν τὸν σπέρνει. Αὐτὸς εἶναι ὁ πονηρὸς δοῦλος ποὺ ἔκρυψε τὸ τάλαντο4.

Ἀνάλογα μὲ τὴν ἀγάπη ποὺ θὰ προσφέρης, θὰ ἔχης νὰ λάβης. Ἂν δὲν δώσης ἀγάπη, δὲν θὰ λάβης ἀγάπη. Βλέπεις, ἡ μάνα δίνει συνέχεια στὰ παιδιά της, ἀλλὰ καὶ συνέχεια παίρνει ἀπὸ τὰ παιδιά της, καὶ συνέχεια αὐξάνει ἡ ἀγάπη της. Ὅταν ὅμως ζητᾶμε τὴν ἀγάπη τῶν ἄλλων ἀποκλειστικὰ γιὰ τὸν ἑαυτό μας καὶ θέλουμε ὅλοι νὰ μᾶς δίνουν καί, ὅταν κάνουμε κάποιο καλό, σκεφτώμαστε τὴν ἀνταπόδοση, δὲν ἔχουμε ἀκριβὴ ἀλλὰ φθηνὴ ἀγάπη. Τότε ἀποξενωνόμαστε ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ δὲν λαμβάνουμε ἀγάπη οὔτε ἀπὸ τὸν Θεὸ οὔτε ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους.

Ὅσοι ἔχουν κοσμικὴ ἀγάπη μαλώνουν ποιός νὰ ἁρπάξη περισσότερη ἀγάπη γιὰ τὸν ἑαυτό του. Ὅσοι ὅμως ἔχουν τὴν πνευματική, τὴν ἀκριβή, ἀγάπη, μαλώνουν ποιός νὰ δώση περισσότερη ἀγάπη στὸν ἄλλον. Ἀγαποῦν, χωρὶς νὰ σκέφτωνται ἂν τοὺς ἀγαποῦν ἢ δὲν τοὺς ἀγαποῦν οἱ ἄλλοι, οὔτε ζητοῦν ἀπὸ τοὺς ἄλλους νὰ τοὺς ἀγαποῦν. Θέλουν ὅλο νὰ δίνουν καὶ νὰ δίνωνται, χωρὶς νὰ θέλουν νὰ τοὺς δίνουν καὶ νὰ τοὺς δίνωνται. Αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι ἀγαπιοῦνται ἀπ᾿ ὅλους, ἀλλὰ πιὸ πολὺ ἀπὸ τὸν Θεό, μὲ τὸν Ὁποῖο καὶ συγγενεύουν.

Ἀγάπη χωρὶς ἀντιπαροχή! Νὰ μὴν κάνουμε καλωσύνες, γιὰ νὰ πάρουμε εὐλογίες. Νὰ καλλιεργήσουμε τὴν ἀρχοντική, τὴν ἀκριβὴ ἀγάπη, τὴν ὁποία ἔχει ὁ Θεός, καὶ ὄχι τὴν φθηνὴ κοσμικὴ ἀγάπη, ἡ ὁποία ἔχει κάθε ἀνθρώπινη ἀδυναμία.

– Γέροντα, δυσκολεύομαι νὰ δώσω τὴν ἀγάπη μου ἐκεῖ ποὺ δὲν θὰ τὴν ἐκτιμήσουν.

– Δὲν ἔχεις πραγματικὴ ἀγάπη, γι᾿ αὐτὸ δυσκολεύεσαι. Ὅποιος ἔχει πραγματικὴ ἀγάπη, δὲν τὸν ἀπασχολεῖ ἂν ἐκτιμήσουν τὴν ἀγάπη του ἢ ὄχι. Τὴν θυσία ποὺ κάνει γιὰ τὸν πλησίον του, ἐπειδὴ τὴν κάνει ἀπὸ καθαρὴ ἀγάπη, οὔτε κἂν τὴν θυμᾶται.

– Πῶς μπορῶ, Γέροντα, νὰ ξεχνῶ τὸ καλὸ ποὺ κάνω;

– Ρίξ᾿ το στὸ γιαλό... Ἔτσι θὰ τὸ ξεχνᾶς. Ἀλλὰ καὶ τὸ κακὸ ποὺ σοῦ κάνουν, κι αὐτὸ νὰ τὸ ξεχνᾶς. Μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο θὰ συγκεντρώσης ἕναν πλοῦτο πνευματικό, χωρὶς κἂν νὰ τὸ ἀντιληφθῆς.

Νὰ βγάζουμε τὸν ἑαυτό μας ἀπὸ τὴν ἀγάπη μας

– Γέροντα, ποιό εἶναι τὸ μέτρο τῆς ἀγάπης;

– Τὸ «ἀγαπᾶτε ἀλλήλους, καθὼς ἐγὼ ἠγάπησα ὑμᾶς»5. Μὲ αὐτὸ ὁ Χριστὸς ἐννοεῖ ὅτι πρέπει πάντοτε νὰ θυσιαζώμαστε γιὰ τοὺς ἄλλους, ὅπως Ἐκεῖνος θυσιάσθηκε γιὰ μᾶς.

– Μπορεῖ, Γέροντα, μέσα στὴν θυσία νὰ ὑπάρχη θέλημα;

– Ναί, μπορεῖ. Θυμᾶμαι – λαϊκὸς ἤμουν ἀκόμη –, κάποιος Κονιτσιώτης ἀμέσως μετὰ τὴν Ἀνάσταση ἔλεγε εἰς ἐπήκοον πάντων: «Θὰ πάω πάνω στὸ μοναστήρι, στὴν Παναγία, νὰ ἀνάψω τὰ καντήλια». Μὲ τὸν τρόπο ὅμως ποὺ τὸ ἔλεγε, ἔβλεπες ὅτι εἶχε ὑπερηφάνεια, θέλημα... Πήγαινε λοιπὸν τὴν νύχτα πάνω στὸ μοναστήρι, γιὰ νὰ ἀνάψη τὰ καντήλια, δυὸ ὧρες δρόμο νὰ πάη καὶ δυὸ νὰ γυρίση. Καὶ τί δρόμο; κακόδρομο! Καὶ στὸ ἐκκλησάκι ἦταν ὅλα ἐγκαταλελειμμένα, πεταμένα ἐδῶ κι ἐκεῖ· ποῦ νὰ βρῆ καντηλήθρα καὶ φιτίλι! Καὶ τελικά, ἔκανε ὅλον αὐτὸν τὸν κόπο καὶ ὅλα πήγαιναν χαμένα. Ἂν τοῦ ἔλεγε κανείς: «τώρα ποὺ θὰ πᾶς στὸ σπίτι, ἄναψε τὸ καντήλι», μπορεῖ καὶ νὰ μὴν τὸ ἄναβε! Ἂν ἤθελε πραγματικὰ νὰ κάνη θυσία, ἔπρεπε νὰ πάη ἁπλά, ἀθόρυβα, στὸ μοναστήρι καὶ νὰ ἀνάψη τὰ καντήλια.

– Δηλαδή, Γέροντα, μπορεῖ κάποιος νὰ κάνη μιὰ θυσία ἀπὸ ὑπερηφάνεια;

– Πῶς δὲν μπορεῖ; Μπορεῖ νὰ θυσιάση, ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἀκόμη καὶ τὴν ζωή του, καὶ ἀγάπη νὰ μὴν ἔχη6.

– Ἔχει ἀξία αὐτὴ ἡ θυσία;

– Δὲν θυμᾶσαι τί λέει πάλι ὁ Ἀπόστολος Παῦλος; «Ἀγάπην δὲ μὴ ἔχων, οὐδέν εἰμι»7. Ἡ θυσία, γιὰ νὰ εἶναι κατὰ Θεόν, πρέπει νὰ μὴν ἔχη ἀνθρώπινα στοιχεῖα, ἰδιοτέλεια, ὑπερηφάνεια κ.λπ. Ὅταν θυσιάζεται κανεὶς ταπεινά, τότε ἔχει ἀγάπη καὶ τότε συγκινεῖ τὸν Θεό. Ὅταν μιλάω γιὰ ἀγάπη, μιλάω γιὰ τὴν ἀληθινή, τὴν γνήσια ἀγάπη ποὺ ἔχει ἀρχοντιά. Γιατὶ μπορεῖ κανεὶς νὰ ἀναπαύεται μὲ τὸν λογισμό του ὅτι ἔχει ἀγάπη, ἐπειδὴ τὰ δίνει ὅλα, καὶ ὅμως ἀγάπη νὰ μὴν ἔχη, ἐπειδὴ μέσα στὴν ἀγάπη του αὐτὴ ἔχει τὸν ἑαυτό του, ἐπειδὴ δηλαδὴ ἀποβλέπει σὲ ἀτομικό του συμφέρον.

Γιὰ νὰ εἶναι γνήσια ἡ ἀγάπη μας, πρέπει νὰ τὴν ἐξαγνίσουμε, νὰ βγάλουμε τὸν ἑαυτό μας ἀπὸ τὴν ἀγάπη μας. Καὶ ὅταν ὅλοι βγάζουν τὸν ἑαυτό τους ἀπὸ τὴν ἀγάπη τους, τότε ὁ ἕνας εἶναι μέσα στὸν ἄλλον καὶ ὅλοι εἶναι ἕνα καὶ εἶναι πιὰ ἑνωμένοι ἀπὸ τὴν μία ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Καὶ μέσα στὸν Χριστὸ εἶναι ὅλα τὰ προβλήματα λυμένα, διότι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ μας διαλύει ὅλα τὰ προβλήματα.

3 Ἁπλόχερο: Ὅσο χωράει μία χούφτα.

4 Βλ. Ματθ. 25, 25.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’ «Πάθη καὶ Ἀρετὲς»