"Η Καυχησιολογία"

– Γέροντα, ὅποιος ἔχει ὑπερηφάνεια πάντοτε λέει τὸ καλὸ ποὺ κάνει;

– Καὶ νὰ τὸ πῆ καὶ νὰ μὴν τὸ πῆ, τὄχει μέσα του κρυφὸ καμάρι!
Νά, αὐτὲς τὶς μέρες ἦρθε κάποιος νὰ μὲ δῆ. Μοῦ μιλοῦσε συνέχεια γιὰ τὸν ἑαυτό του καὶ κάθε τόσο πρόσθετε: «Εἰς δόξαν Θεοῦ τὰ λέω». Ἔλεγε ‐ ἔλεγε... «Εἰς δόξαν Θεοῦ τὰ λέω». Μὲ τρόπο τοῦ εἶπα: «Μήπως μπαίνει λίγο καὶ ἡ δόξα ἡ δική σου;». «Ἄ, ὄχι, μοῦ λέει, ὅλα εἰς δόξαν Θεοῦ...». Καὶ τελικὰ δὲν εἶχε ἔρθει νὰ μοῦ πῆ κάτι ποὺ τὸν ἀπασχολοῦσε, ἀλλὰ νὰ μοῦ διηγηθῆ τὰ κατορθώματά του «εἰς δόξαν Θεοῦ...», ἐνῶ στὴν πραγματικότητα ὅλα τὰ ἔλεγε γιὰ τὴν δόξα τὴν δική του.

Πάντως, ὅταν ὁ ἄνθρωπος κάνη γνωστὸ τὸ καλὸ ποὺ κάνει καὶ ὑπερηφανεύεται, πάντοτε τὸ χάνει. Τότε καὶ κουράζεται ἄσκοπα καὶ κολάζεται.
Κάποιος ποὺ ἐπρόκειτο νὰ γίνη ἱερέας πῆγε σὲ ἕνα ἀπομονωμένο μοναστήρι νὰ καθήση σαράντα μέρες πρὶν ἀπὸ τὴν χειροτονία του. Στὶς τριάντα ὀκτὼ ὅμως μέρες παρουσιάσθηκε κάποια ἀνάγκη καὶ χρειάσθηκε νὰ κατεβῆ στὸν κόσμο. Μετὰ ἔκανε τὸ πᾶν νὰ ἐπιστρέψη, γιὰ νὰ μείνη ἀκόμη δυὸ μέρες, γιατὶ πῶς θὰ ἔλεγε ὅτι κάθησε στὴν ἔρημο σαράντα μέρες πρὶν ἀπὸ τὴν χειροτονία του; Βλέπεις, καὶ ὁ Μωυσῆς σαράντα μέρες κάθησε στὸ Σινᾶ, πρὶν πάρη τὶς δέκα ἐντολές4!... Ἔλεγε μετὰ παντοῦ: «Ἐγὼ πρὶν ἀπὸ τὴν χειροτονία μου κάθησα στὴν ἡσυχία σαράντα μέρες».
Ἔτσι ἔρχεται ἡ Χάρις; Χίλιες φορὲς νὰ καθόταν εἴκοσι μέρες ἢ δεκαπέντε ἢ νὰ μὴν καθόταν οὔτε μιὰ μέρα, γιὰ νὰ μὴ καυχιέται ὅτι κάθησε σαράντα μέρες. Τότε περισσότερη Χάρη θὰ εἶχε.

– Γέροντα, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος λέει: «Ὁ καυχώμενος ἐν Κυρίῳ καυχάσθω»5. Αὐτὴ ἡ καύχηση μπορεῖ νὰ ἔχη ὑπερηφάνεια;

– Ὄχι, πῶς νὰ ἔχη ὑπερηφάνεια; Αὐτὸ ἔχει μιὰ δοξολογία, μιὰ εὐχαριστία στὸν Θεό. Ἂν θεωροῦμε μεγάλη τιμὴ καὶ εὐεργεσία ποὺ οἰκονόμησε ὁ Καλὸς Θεὸς νὰ εἴμαστε Χριστιανοί, αὐτὴ ἡ καύχηση δὲν ἔχει ὑπερηφάνεια. Ὅταν κάποιος, ἂς ὑποθέσουμε, θεωρῆ εὐλογία καὶ χαίρεται ποὺ ὁ Θεὸς οἰκονόμησε νὰ ἔχη καλούς, εὐλαβεῖς, γονεῖς, αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι καμαρώνει κοσμικά, ἀλλὰ ὅτι ἔχει εὐγνωμοσύνη πρὸς τὸν Θεό.

4 Βλ. Ἔξ. 34, 28.

5 Α’ Κορ. 1, 31. Βλ. καὶ Ρωμ. 5, 11∙ Φιλιπ. 3, 3.  

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’ «Πάθη καὶ Ἀρετὲς»