9. Εκείνοι που θέλουν να ζουν την
ενάρετη και ευλαβή και τιμημένη ζωή, δεν πρέπει να διακρίνονται από τους
επίπλαστους τρόπους και την ψεύτικη ζωή. αλλά όπως οι ζωγράφοι και οι
αγαλματοποιοί, να δείχνουν και αυτοί με τα έργα τους την ενάρετη και θεοφιλή ζωή
τους. Και όλες τις κακές ηδονές να τις αποστρέφονται σαν παγίδες.
10. Ο πλούσιος και ευγενής που δεν έχει
ψυχική καλλιέργεια και ενάρετη ζωή, θεωρείται δυστυχής από εκείνους που κρίνουν
ορθά τα πράγματα. Αντίθετα ο φτωχός και δούλος κατά την τάξη, αν έχει ψυχική
καλλιέργεια και είναι στολισμένος με αρετή, είναι ευτυχής. Και όπως οι ξένοι σε
έναν τόπο χάνουν τον δρόμο τους, έτσι και εκείνοι που δεν φροντίζουν για την
ενάρετη ζωή, πλανιούνται εδώ κι εκεί παρασυρόμενοι από τις κακές επιθυμίες τους
και χάνονται.
11. Εκείνος που μπορεί να εξημερώσει τα
ήθη των ανθρώπων και να τους κάνει να αγαπήσουν τους λόγους και την παιδεία,
πρέπει να λέγεται ανθρωποποιός. Κατά τον ίδιο τρόπο και εκείνοι που
μεταστρέφουν τους παραδομένους στις σαρκικές ηδονές προς την ενάρετη και
θεάρεστη ζωή, πρέπει να λέγονται και αυτοί ανθρωποποιοί, επειδή είναι σαν να
ξαναπλάθουν τους ανθρώπους. Γιατί η πραότητα και η εγκράτεια είναι ευτυχία και
δίνουν καλή ελπίδα στις ψυχές των ανθρώπων.
12. Πρέπει πραγματικά οι άνθρωποι να
επιμελούνται τα ήθη τους και να ζουν όπως πρέπει. Όταν αυτό το κατορθώσουν,
τότε εύκολα μπορούν να γνωρίσουν και τα θεία. Γιατί όποιος με όλη του την
καρδιά και την πίστη του σέβεται τον Θεό, έχει την βοήθειά Του να δαμάζει και
να κρατεί το θυμό και την επιθυμία του. Επειδή αιτία όλων των κακών είναι η
επιθυμία και ο θυμός.
13. Άνθρωπος λέγεται ή εκείνος που
χρησιμοποιεί ορθά το λογικό του, ή εκείνος που δέχεται συμβουλή για την
διόρθωσή του. Ο αδιόρθωτος δεν λέγεται άνθρωπος, αλλά απάνθρωπος. Κι αυτό είναι
το γνώρισμα των απανθρώπων. και οι άνθρωποι αυτοί πρέπει να αποφεύγονται. Γιατί
εκείνοι που ζουν με την κακία δεν είναι δυνατό να αποκτήσουν την αθάνατη ζωή.
14. Όταν κάνομε καλή χρήση του λογικού
μας, τότε είμαστε άξιοι να λεγόμαστε άνθρωποι. Αντίθετα, όταν δεν κάνομε καλή
χρήση του λογικού, τότε μόνο κατά το σώμα και κατά τη φωνή διαφέρομε από τα
άλογα ζώα. Ας αναγνωρίσει λοιπόν ο συνετός άνθρωπος ότι είναι αθάνατος και τότε
θα μισήσει κάθε αισχρή επιθυμία, η οποία γίνεται αιτία θανάτου στους ανθρώπους.
15. Όπως κάθε τέχνη διαμορφώνοντας την
ύλη φανερώνει την αξία της, π.χ. ο ένας δουλεύει το ξύλο κι ο άλλος το χαλκό κι
άλλος το χρυσό και το ασήμι, έτσι κι εμείς ακούοντας για την καλή και ενάρετη
και θεάρεστη ζωή, οφείλομε να φαινόμαστε ότι είμαστε πραγματικά άνθρωποι για τη
λογική ψυχή μας κι όχι για τη διάπλαση μόνο του σώματός μας. Η ψυχή που είναι
αληθινά λογική και αγαπά το Θεό, γνωρίζει αμέσως όλα όσα συμβαίνουν στην ζωή.
Και εξιλεώνει το Θεό με διάθεση αγάπης και Τον ευχαριστεί πραγματικά,
κατευθύνοντας προς Αυτόν όλη την ορμή και το νου της.
16. Οι καπετάνιοι κατευθύνουν με προσοχή
το πλοίο για να μην προσκρούσει πάνω σε σκόπελο ή ύφαλο. Έτσι κι εκείνοι που
επιθυμούν να ζήσουν την ενάρετη ζωή, ας εξετάζουν με επιμέλεια ποια πρέπει να
κάνουν και ποια πρέπει να αποφεύγουν και να πιστεύουν ότι οι αληθινοί και θείοι
νόμοι τους συμφέρουν, κόβοντας τις πονηρές ενθυμήσεις και επιθυμίες από την
ψυχή τους.
17. Όπως οι πλοίαρχοι και οι αμαξηλάτες
με την προσοχή και την επιμέλεια πετυχαίνουν το σκοπό τους, έτσι πρέπει και όσοι
φροντίζουν να ζουν τη σωστή και ενάρετη ζωή, να μελετούν και να φροντίζουν πως
να ζουν όπως πρέπει και αρέσει στο Θεό. Εκείνος που θέλει να ζήσει έτσι και
έχει καταλάβει ότι μπορεί, με την πίστη προχωρεί προς την αφθαρσία.
18. Ελεύθερους νόμιζε όχι όσους έτυχε να
είναι ελεύθεροι, αλλά εκείνοι που έχουν την ζωή και τους τρόπους ελεύθερους.
Δεν πρέπει πράγματι να ονομάζομε ελεύθερους τους άρχοντες που είναι πονηροί και
ακόλαστοι, γιατί είναι δούλοι των παθών και της ύλης. Ελευθερία και ευτυχία της
ψυχής είναι η πραγματική καθαρότητα και η καταφρόνηση των προσκαίρων.
19. Να υπενθυμίζεις στον εαυτό σου ότι
πρέπει ακατάπαυστα να αποδεικνύεις τον χρηστό και ενάρετο βίο σου από τα ίδια
τα έργα σου. έτσι και οι άρρωστοι ονομάζουν και αναγνωρίζουν σωτήρες και ευεργέτες
τούς γιατρούς, όχι από τα λόγια τους αλλά από τα έργα τους.
20. Η λογική και ενάρετη ψυχή
αναγνωρίζεται από το βλέμμα, το βάδισμα, τη φωνή, το γέλιο, από το που συχνάζει
και με ποιους συναναστρέφεται. Όλα αυτά έχουν αλλάξει σ' αυτήν και έγιναν
κοσμιότερα. Γιατί ο νους που αγαπά το Θεό, σαν πρακτικός θυρωρός απαγορεύει την
είσοδο στις κακές και αισχρές ενθυμήσεις.
21. Αν παρακολουθείς τον εαυτό σου και
τον δοκιμάζεις, θα δεις ότι οι άρχοντες και τα αφεντικά έχουν εξουσία μόνο του
σώματος, όχι και της ψυχής. Και να το θυμάσαι αυτό πάντοτε. Γι' αυτό αν
διατάζουν φόνους ή τίποτε άτοπα ή άδικα και ψυχοβλαβή, δεν πρέπει να υπακούμε
σ' αυτούς και αν μας βασανίζουν ακόμη. Γιατί ο Θεός δημιούργησε την ψυχή
ελεύθερη και αυτεξούσια σε όλα όσα κάνει, καλά ή κακά.
(πηγή: Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, μεταφρ. Αντώνιος Γαλίτης,
εκδ. Το περιβόλι της Παναγίας, 1986, α΄τόμος, σελ. 28-53)
πηγή: εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου