"Τότε θά ἔχη νόημα ἡ σωματική ἄσκηση"

– Ὁ σωματικὸς κόπος ὑποτάσσει τὸ σῶμα στὸ πνεῦμα. Καὶ ἡ νηστεία καὶ ἡ ἀγρυπνία καὶ κάθε ἄσκηση, ὅταν γίνωνται γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, παράλληλα μὲ τὸν ἀγώνα γιὰ τὴν ἐκκοπὴ τῶν ψυχικῶν παθῶν, βοηθοῦν. Γιατί, ἂν δὲν κάνη κανεὶς ἀγώνα γιὰ νὰ ξερριζώση τὰ ψυχικὰ πάθη, τὴν ὑπερηφάνεια, τὴν ζήλεια, τὸν θυμό, καὶ κάνη μόνο μιὰ ξερὴ σωματικὴ ἄσκηση, θὰ θρέψη τὰ πάθη του μὲ τὴν ὑπερηφάνεια. Τὰ ψυχικὰ πάθη μᾶς κάνουν μεγαλύτερο κακὸ ἀπὸ ὅ,τι τὸ πάχος τοῦ σώματος· αὐτὸ εἶναι καλοήθης ὄγκος, ἐνῶ τὰ ψυχικὰ πάθη εἶναι κακοήθης ὄγκος. Δὲν λέω νὰ μὴν κάνη κανεὶς ἄσκηση, ἀλλὰ νὰ μπῆ στὸ νόημα τῆς ἀσκήσεως ποὺ σκοπός της εἶναι ἡ ἀπέκδυση ἀπὸ τὸν παλαιό μας ἄνθρωπο.

– Πῶς πρέπει, Γέροντα, νὰ ἀγωνίζεται κανεὶς στὴν ἐγκράτεια;

– Ὁ ἀγώνας πρέπει νὰ γίνεται ὡς ἑξῆς: Ὅ,τι ἔχει ἀνάγκη ὁ ὀργανισμὸς νὰ τοῦ τὸ δίνη κανείς· ὕπνο, φαγητὸ κ.λπ. Μετὰ θὰ ἔχη στόχο νὰ κόβη τὰ ψυχικὰ πάθη: τὶς ἐπιθυμίες του, τὸν ἐγωισμό του, τὴν ζήλεια του κ.λπ. Καὶ μετὰ νὰ κάνη ἐγκράτεια στὸ φαγητό, στὸν ὕπνο. Τότε θὰ ἔχη νόημα ἡ σωματικὴ ἄσκηση.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’ «Πάθη καὶ Ἀρετὲς»