Ἀποφυγή τῆς μελέτης βιβλίων μέ ψευδοδιδασκαλίες

Πάλι σοῦ προσφέρω, πιστό παιδί τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, λόγια συμβουλευτικά, λόγια εἰλικρινή καί ἀγαθά. Δέν ἀνήκουν σ᾿ ἐμένα ἀλλά στούς ἁγίους Πατέρες. Ἀπό τά συγγράμματά τους προέρχονται ὅλες μου οἱ νουθεσίες. Φύλαξε τόν νοῦ καί τήν καρδιά σου ἀπό τίς διδασκαλίες τοῦ ψεύδους. Μή συζητᾶς γιά τή χριστιανική πίστη μέ ἀνθρώπους πού δηλητηριάστηκαν ἀπό τό ψεῦδος. Μή διαβάζεις βιβλία γιά τόν χριστιανισμό γραμμένα ἀπό ψευδοδιδασκάλους.

Στήν ἀλήθεια βρίσκεται τό Πνεῦμα τό Ἅγιο, τό Πνεῦμα τῆς Ἀλήθειας. Στό ψεῦδος βρίσκεται καί ἐνεργεῖ τό πνεῦμα τοῦ διαβόλου, πού εἶναι ψεύτης καί πατέρας τοῦ ψεύδους1.

Ὅποιος διαβάζει τά βιβλία τῶν ψευδοδιδασκάλων, κοινωνεῖ μέ τό πονηρό καί σκοτεινό πνεῦμα τοῦ ψεύδους. Τό ἐπιβεβαιώνουν οἱ φωστῆρες τῆς Ἐκκλησίας, οἱ ἅγιοι Πατέρες. Γράφει, γιά παράδειγμα, ὁ ἱερομάρτυρας ὅσιος Πέτρος ὁ Δαμασκηνός: «Νά μή διαβάζει κανείς ἐκεῖνα πού δέν ἀρέσουν στόν Θεό… Ποιά ἡ ἀνάγκη νά λάβει πνεῦμα ἀκάθαρτο ἀντί Πνεῦμα Ἅγιο;»2.

Ἄν ὁ νοῦς καί ἡ καρδιά σου εἶναι ἄγραφα, τότε ἡ Ἀλήθεια καί τό Πνεῦμα ἄς γράψουν ἐπάνω τους τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ καί τήν πνευματική Του διδασκαλία.. Ἄν, πάλι, ἄφησες νά γραφοῦν στίς πλάκες τῆς ψυχῆς σου διάφορες ἔννοιες καί ἐντυπώσεις, χωρίς νά ἐξετάσεις μέ σύνεση καί προσοχή ποιός καί τί ἔγραψε σ᾿ αὐτές, τότε σβῆσε καί καθάρισε μέ τή μετάνοια ὅ,τι ἀντίθεο ἔχουν γράψει τά χέρια ἀνθρώπων. Μόνο τοῦ Θεοῦ τό χέρι ἄς γράφει στίς πλάκες τῆς ψυχῆς σου. Ἑτοίμασε γι᾿ Αὐτό τόν νοῦ καί τήν καρδιά σου, καθαρίζοντάς τα μέ τή ζωή τῆς σωφροσύνης καί τῆς εὐσέβειας. Ἔτσι, μέ τίς προσευχές σου καί μέ τή μελέτη ἱερῶν βιβλίων, στίς πλάκες τῆς ψυχῆς σου θά γράφεται μυστικά ὁ νόμος τοῦ Πνεύματος.

Ἄν ἀνήκεις στά παιδιά τῆς οἰκουμενικῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, ἀπό τά θρησκευτικά βιβλία νά διαβάζεις μόνο ἐκεῖνα πού ἔχουν γραφεῖ ἀπό τούς ἁγίους Πατέρες της. Ἡ Ἴδια σοῦ τό ζητάει. Ἄν δέν συμφωνεῖς, τότε δέν εἶσαι παιδί τῆς Ἐκκλησίας ἀλλά κριτής της.

Εἶμαι στενοκέφαλος, μονόπλευρος, ἀμόρφωτος; Ἄς εἶμαι. Προτιμῶ νά ἔχω ὅλα αὐτά τά ἐλαττώματα καί νά ὑπακούω στήν Ἐκκλησία, παρά νά εἶμαι ἕνας «ἔξυπνος», «ἀνοιχτόμυαλος» καί «σοφός», πού παρακούει τήν Ἐκκλησία καί χωρίζεται ἀπ᾿ αὐτήν. Τά πιστά καί ἀληθινά παιδιά της ἀκοῦνε εὐχάριστα τά λόγια μου καί συμφωνοῦν μαζί μου, γνωρίζοντας ὅτι ὅσοι θέλουν ν᾿ ἀποκτήσουν τήν οὐράνια σοφία, πρέπει ν᾿ ἀπαρνηθοῦν τή δική τους, τή γήινη, ὅσο μεγάλη κι ἄν εἶναι.

«Κανένας, λοιπόν, ἄς μήν ξεγελᾶ τόν ἑαυτό του. Ὅποιος ἀπό σᾶς νομίζει πώς εἶναι σοφός μέ τά μέτρα αὐτοῦ ἐδῶ τοῦ αἰώνα, ἄς γίνει μωρός, γιά νά γίνει ἔτσι πραγματικά σοφός. Ἐπειδή ὅ,τι ὁ κόσμος τοῦτος θεωρεῖ σοφία, στά μάτια τοῦ Θεοῦ εἶναι μωρία»3. Ἡ σοφία τοῦ κόσμου εἶναι ἔχθρα ἐναντίον τοῦ Θεοῦ4. Αὐτή δέν ὑποτάσσεται στόν θεϊκό νόμο, ἀλλά κι οὔτε μπορεῖ νά ὑποταχθεῖ5. Τέτοια ἦταν ἐξαρχῆς καί τέτοια θά παραμείνει ὥς τό τέλος, τότε πού «ἡ γῆ καί ὅλα ὅσα ἔγιναν πάνω της» – μαζί μ᾿ αὐτά καί ἡ γήινη σοφία – «θά κατακαοῦν»6.

Ἡ ἁγία Ἐκκλησία μας ἐπιτρέπει νά διαβάζουν τά βιβλία τῶν ψευδοδιδασκάλων μόνο ἐκεῖνα τά μέλη της τῶν ὁποίων ἡ ψυχή εἶναι θεραπευμένη ἀπό τά πάθη καί ὁ νοῦς φωτισμένος ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα. Αὐτοί διαθέτουν τήν ἀρετή τῆς διακρίσεως, μέ τήν ὁποία ξεχωρίζουν ἀλάθητα τό καλό ἀπό τό κακό καί τήν ἀλήθεια ἀπό τό ψεῦδος. Γιατί τό κακό πολύ συχνά κρύβεται πίσω ἀπό τή μάσκα τοῦ καλοῦ καί τό ψεῦδος πίσω ἀπό τή μάσκα τῆς ἀλήθειας.

Οἱ ἀληθινά φιλόθεοι χριστιανοί, πού γνωρίζουν τήν κοινή ἀδυναμία τῶν ἀνθρώπων, φοβοῦνται τό δηλητήριο τῆς αἱρέσεως καί τοῦ ψεύδους. Γι᾿ αὐτό μέ κάθε τρόπο ἀποφεύγουν τίς συνομιλίες μ᾿ ἐκείνους πού ἔχουν δηλητηριαστεῖ ἀπό ψευδοδιδασκαλίες καί ἀπό τήν ἀνάγνωση αἱρετικῶν βιβλίων. Ἔχοντας μπροστά στά μάτια τους τίς πτώσεις τοῦ πολύμαθου Ὠριγένη, τοῦ λογομάχου Ἀρείου, τοῦ εὔγλωττου Νεστορίου καί τόσων ἄλλων πλούσιων σέ κοσμική σοφία, πού καταστράφηκαν ἀπό τήν αὐτοπεποίθηση καί τήν ἔπαρσή τους, δέν ἐπιζητοῦν παρά τή σωτηρία τους. Καί τή βρίσκουν μέ τή φυγή ἀπό τήν πλάνη καί μέ τήν ἀκριβή ὑπακοή στήν Ἐκκλησία.

Οἱ πνευματοφόροι ἅγιοι ποιμένες καί διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας διάβαζαν, βέβαια, τά συγγράμματα τῶν θεομάχων αἱρετικῶν. Ἦταν, ὅμως, ἀναγκασμένοι νά τό κάνουν γιά τό καλό τῆς λογικῆς ποίμνης τους. Μέ τόν δυνατό τους λόγο, λόγο πνευματικό, ἀποκάλυπταν τήν πλάνη, πού κρυβόταν πίσω ἀπό φαινομενικά μεγάλη εὐσέβεια καί ἁγιότητα, καί πληροφοροῦσαν τούς χριστιανούς γιά τόν κίνδυνο πού διέτρεχαν. Ἐσύ κι ἐγώ, ὅμως, πρέπει ἀπαραίτητα νά φυλαγόμαστε ἀπό τήν ἀνάγνωση βιβλίων γραμμένων ἀπό ψευδοδιδασκάλους. Καί ψευδοδιδάσκαλος εἶναι καθένας πού γράφει γιά τόν Χριστό ἤ τή χριστιανική πίστη καί ἠθική, χωρίς νά ἀνήκει στήν Ἀνατολική Ἐκκλησία, τή μία καί μόνη ἁγία.

Πές μου, πῶς εἶναι δυνατό νά σ᾿ ἀφήσω νά διαβάζεις κάθε βιβλίο, ὅταν ὁ συγγραφέας του σέ ὁδηγεῖ ὅπου ἐκεῖνος θέλει, πείθοντάς σε νά συμφωνεῖς μ᾿ ὅλα ἐκεῖνα, στά ὁποῖα τοῦ χρειάζεται ἡ σύμφωνη ἄποψή σου, καί νά ἀπορρίπτεις ὅλα ἐκεῖνα, τά ὁποῖα τοῦ χρειάζεται νά ἀπορρίψεις;

Ἡ πείρα ἀποδεικνύει πόσο καταστροφικές εἶναι οἱ συνέπειες ἀπό τήν ἀνάγνωση βιβλίων μέ κακοδοξίες. Τόσα καί τόσα μέλη τῆς Ἐκκλησίας μας συναντοῦμε, πού ἔχουν τίς πιό συγκεχυμένες, τίς πιό λαθεμένες, τίς πιό παράδοξες καί ἀντιεκκλησιαστικές ἰδέες γιά τόν χριστιανισμό, ἰδέες πού οἰκειώθηκαν μέ τήν ἀνάγνωση αἱρετικῶν βιβλίων!

Μήν προσβάλλεσαι, φίλε μου, μέ τίς προειδοποιήσεις μου. Δέν θέλω παρά τό ἀληθινό καλό σου. Ἕνας πατέρας, μιά μητέρα, ἕνας καλός παιδαγωγός δέν θά ἀνησυχήσουν γιά τό ἀθῶο καί ἄπειρο νήπιο, πού ἀπαρατήρητο θά θελήσει νά μπεῖ σ᾿ ἕνα δωμάτιο γεμάτο φαγητά, ὅταν ἀνάμεσα σ᾿ αὐτά ὑπάρχουν καί δηλητηριασμένα;

Ὁ θάνατος τῆς ψυχῆς εἶναι ἀσύγκριτα πιό φοβερός ἀπό τόν θάνατο τοῦ σώματος. Τό θνητό σῶμα θά ἀναστηθεῖ, καί συχνά ὁ θάνατός του γίνεται αἰτία ζωῆς τῆς ψυχῆς. Ἀντίθετα, ἡ ψυχή πού θανατώνεται ἀπό τό κακό γίνεται θυσία στόν βωμό τοῦ αἰώνιου θανάτου. Τήν ψυχή μπορεῖ νά τή θανατώσει μιά καί μόνο σκέψη, ὅταν αὐτή εἶναι βλάσφημη.

«Θά ἔρθει καιρός», προειδοποίησε ὁ ἅγιος ἀπόστολος, «πού οἱ ἄνθρωποι δέν θά ἀνέχονται τή σωστή διδασκαλία, ἀλλά θά συγκεντώνουν γύρω τους πλῆθος ἀπό δασκάλους, πού νά ταιριάζουν μέ τίς ἐπιθυμίες τους, γιά ν᾿ ἀκοῦνε αὐτά πού τούς ἀρέσουν. Θά κλείσουν τ᾿ αὐτιά τους, γιά ν᾿ ἀκοῦνε αὐτά πού τούς ἀρέσουν. Θά κλείσουν τ᾿ αὐτιά τους στήν ἀλήθεια καί θά στραφοῦν στά παραμύθια»7.

Μήν ἑλκύεσαι ἀπό τούς ἐντυπωσιακούς τίτλους βιβλίων πού σοῦ ὑπόσχονται χριστιανική τελειότητα, ἐνῶ ἔχεις ἀνάγκη ἀπό νηπιακή πνευματική τροφή. Μήν ἑλκύεσαι ἀπό τίς ὑπέροχες ἐκδόσεις οὔτε ἀπό τή γλαφυρότητα καί τή δύναμη τοῦ ὕφους ὁποιουδήποτε συγγραφέα, οὔτε ἀπό τή μυθική ἁγιότητά του, ἁγιότητα ἀποδειγμένη τάχα μέ πλῆθος θαυμάτων. Ἡ ψευδοδιδασκαλία δέν διστάζει νά χρησιμοποιήσει κάθε ἀπάτη, γιά νά παρουσιαστεῖ σάν ἀλήθεια κι ἔτσι πιό εὔκολα νά δηλητηριάσει τήν ψυχή. Ἡ ψευδοδιδασκαλία, ἄλλωστε, αὐτή καθεαυτή εἶναι ἀπάτη. Οἱ ψευδοδιδάσκαλοι ἀπατοῦν, ἀφοῦ πρῶτα ἀπατήθηκαν οἱ ἴδιοι, ὅπως γράφει πάλι ὁ ἀπόστολος: «Πονηροί ἄνθρωποι καί ἀπατεῶνες θά προκόβουν στό χειρότερο· θά ἀπατοῦν τούς ἄλλους καί θά ἀπατῶνται κι οἱ ἴδιοι»8.

Ἀληθινά καλό βιβλίο καί οὐσιαστικά ὠφέλιμο εἶναι ἐκεῖνο πού γράφτηκε ἀπό ἕνα ἅγιο μέλος τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, τῆς Ὁποίας ἔχει τήν ἔγκριση καί τήν ἀποδοχή.

Τέλος καί τῷ Θεῷ δόξα!

Ἀπό τό βιβλίο «ΑΣΚΗΤΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ»

Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσανίνωφ

ΤΟΜΟΣ ΠΡΩΤΟΣ

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ

ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗ

Εὐχαριστοῦμε θερμά τόν Ἡγούμενο τῆς Ἱ.Μ. Παρακλήτου γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδει ἡ Ἱερά  Μονή.

Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

http://HristosPanagia3.blogspot.com

hristospanagia.gr